Analoge modulaire synthesizers zijn vandaag misschien meer dan ooit hét wapen van een roedel fantasierijke undergroundmuzikanten. Daarom maakten Robert Fantinatto en Jason Amm er in 2014 deze felgesmaakte documentaire over waarvan de ‘Theatrical Cut’ ook in de Ancienne Belgique werd vertoond. Koen Lauwers onderzocht of de hype terecht is.
Het ging verleden jaar hard voor schrijver-regisseur Fantinatto en coschrijver Amm, want na de première op het Moogfest in Asheville werd ‘I dream of Wires’ op bijna alle belangrijke Europese en Amerikaanse nichefestivals getoond. Dat was volgens Fantinatto nooit de bedoeling: door het beperkte budget was het oorspronkelijke project veel bescheidener van opzet, maar toen de initiële trailer op grote websites als Synthopia en Gearslutz verscheen, veroorzaakte die behoorlijk wat opwinding onder modulaire synthfans. Door een succesvolle campagne op de crowdfundingwebsite Indiegogo en de financiële steun van Matrix Synth verkregen Fantinatto en Amm dan ook meer geld om te reizen, waardoor ze oudere pioniers én jonge wolven zoals Morton Subotnick, Vincent Clarke, Alec Empire, James Holden en Factory Floor konden interviewen. Het was echter de medewerking van Trent Reznor die de film op grote schaal onder de aandacht bracht en zo konden de documentairemakers wereldwijd hun liefde voor de analoge modulaire synth betuigen.
ondergang
‘I dream of Wires’ neemt de kijker eerst terug mee naar de vroegste elektronische studio’s die eind jaren 1950 werden opgericht. Uitvoerig wordt daarna het belang van het pionierswerk van zowel Robert Moog in The Computer Music Center (CMC) (het onderzoekslaboratorium voor elektronische muziek van de New Yorkse Columbia University, kl) en Don Buchla aan The San Francisco Tape Music Center (SFTMC, kl) bewierookt. Daarbij wordt het contrast tussen de eerder klassieke, academische werkwijze van het CMC alsook de commerciële ingesteldheid van Moog en de door het jongensachtige enthousiasme aan het SFTMC bezielde, onconventionele aanpak van Buchla in de verf gezet. Fantinatto en Amm verbergen hun voorkeur voor Buchla’s anticommerciële, met muzikale tradities brekende benadering niet en net daarom moet het met pijn in het hart geweest zijn dat ze over de ondergang van de analoge modulaire synth vertellen. Punks hoonden die archaïsch aandoende machines op het einde van de jaren 1970 weg, en in de jaren 1980 liet het gros van de muzikanten zich verleiden door goedkopere en met presets volgestouwde digitale keyboards. Enthousiast laten de documentairemakers dan ook zien hoe acid house de modulaire synth nieuw leven inblies, en hoe vanaf midden jaren 1990 Modcan en Doepfer Musikelektronik geupdate modellen lanceerden. Door te tonen dat zelfs kleine, onafhankelijke bedrijfjes als Metasonix en WMD de laatste jaren de weg naar het grote publiek vinden, steken Fantinatto en Amm al wie zélf zulke instrumenten maakt, een hart onder de riem.
oppervlakkig
Al te technisch jargon wordt vermeden, waardoor Fantinatto en Amm ook voor leken een aantrekkelijk historisch overzicht hebben gecreëerd. Natuurlijk is de modulaire synth de echte ster van ‘I dream of Wires’, en zijn de verhalen van Reznor en co de moeite waard, maar wellicht maakten getuigenissen van Richard D. James of Kraftwerk de documentaire nog interessanter. De interviews zijn bovendien kort, waardoor ‘I dream of Wires’ misschien oppervlakkig overkomt. Echte diehards blijven na het bekijken van ‘Theatrical Cut’ wellicht op hun honger zitten, maar voor hen is er de vier uur durende ‘Hardcore Edition’, op dvd uitgebracht. Al bij al hebben Fantinatto en Amm dus een mooi in beeld gebrachte en door Solvent (Jason Amms muziekproject, kl) van een prima soundtrack voorziene documentaire gemaakt over een wonderlijk muziekinstrument.