Geluidskunstenaar Jacob Kierkegaard kan het nog steeds niet geloven: hij is – zonder voorspraak en slechts op basis van zijn website – uitgenodigd om deel te nemen aan een prestigieuze groepstentoonstelling over geluidskunst in een grote New Yorkse galerie. Beeldende kunstenaars moeten er niet aan denken om zonder connecties daar binnen te stappen, maar geluidskunst is anders en hot!
Leidt die toegenomen aandacht voor geluidskunst ook tot minder muren – echte en virtuele – tussen de verschillende ‘spaces’ die tijdens Sonic Acts 2010 tegen het licht werden gehouden? De dertiende editie van het festival ‘The Poetics of Space: Spatial Explorations in Art, Science, Music and Technology’ handelde niet in de eerste plaats over geluidskunst of geluidskunst als verbindende factor tussen de verschillende domeinen. Als het over ruimtelijke verkenningen gaat, bleken echter juist het onderdompelen in geluid en (visuele) spinsels ruimten af te bakenen of juist te ontdoen van alle fysieke of psychologische belemmeringen.
Spinsels
Eerst de spinsels. Al bij de opening van de tentoonstelling in het NIMK blijkt het artwork van Sonic Acts precies weer te geven waar het om gaat. ‘The Light That Generates Space’ van Carlo Bernardini breidde het gebouw van het NIMK als het ware uit tot de publieke ruimte door een ingenieus netwerk van ‘optic fibreus’ dat binnen met buiten verbond. In ‘Rechnender Raum’ van Ralf Baeck namen de spinsels de vorm aan van een groot hekwerk waarin kleine draadjes, stokjes en kleine stukjes lood. Het indrukwekkende geheel werkte (ogenschijnlijk) zonder aansturing vanuit een centrum, wat grote fascinatie opriep. Letterlijk poëtisch, maar ook erg letterlijk gericht op het plastisch maken van de ruimte door golvende lijnen, was ‘Blink’ van de Noorse, nu in New York wonende kunstenaar HC Gilje.
Mooi was hoe na de opening deze ‘lijn’ doorgetrokken werd in het muziekprogramma van donderdagavond. In ‘Deep Spaces’ werd naast bijzondere samenwerkingen tussen Keith Rowe, Kjell Bjorgeengen & Streifenjunku, Jurgen Reble & Thomas Khoner en Monolake & Tarik Barri (waarover in een ander blogbericht meer) een hele mooie link gelegd tussen heden en verleden waarbij de bezoeker aan den lijve het krimpen en oprekken van ruimte kon ondervinden. In een heropvoering van ‘Line Describing a Cone’ van avant-garde filmmaker Anthony McCall uit 1973 beschrijft een lichtbundel een cirkel op een muur waarbij langzaam een kegel wordt gevormd waarvan de wand door het licht wordt gevormd en de binnenkant donker is. De toeschouwer kan met gedeeltelijk of juist met bijna het hele lichaam de kegel binnentreden. Het resultaat is ook meer dan 35 jaar later nog steeds verbluffend. En dat was ook de ‘Upic Diffusion Session #22’ van Haswell & Hecker: samen met componist Florian Hecker bracht Russel Hasswell een overdonderende lasershow aangestuurd door een nu eens dreigend dreunend en dan weer schrijnend snerpend geluid. In tegenstelling tot een ordinaire discoshow werd het publiek omzwachteld, opgetild en gevangen in een net van laserstralen die tegelijk ook de densiteit van een volle Paradiso toonden. Hetzelfde gebeurde op vrijdagavond: in ‘Light Trap’ van Greg Pope & Gert-Jan Prins kon de toeschouwer/luisteraar niet meer ontsnappen aan de pulserende lichtbundels uit 4 geprepareerde 16 mm camera’s terwijl het geluid het Merzbow-achtige dimensies aannam. De toeschouwers – eerst nog rustig keuvelend – konden niet anders dan zich uiteindelijk overgeven, onderdompelen, gedoopt en bekeerd worden en dan de nacht ingaan.
Deel 2 over ‘immersie’ lees je een van de komende dagen ook op deze blog.