Sitting On Your Stairs

Het Spontaneous Music Ensemble nam een eerste plaat op in 1966, ‘Challenge’. Een verrassend sterk staaltje luisterbare free jazz. Zeker als je beseft dat muzikanten als saxofonist Evan Parker, trombonist Paul Rutherford, drummer John Stevens en trompettist Kenny Wheeler meespelen. Dat zijn niet de minste uit de Britse improvisatie. Zij maken niet het sterk staaltje free jazz verrassend, maar de luisterbaarheid. Het zijn muzikanten die je op later werk bij je lurven grijpen en je tot de laatste noot niet meer loslaten. Daar is niks mis mee. Zeker niet, maar het neemt niet weg dat het een bak zware kost is. ‘Challenge’ is daarentegen veel minder intens. De invloed van Ornette Coleman en Eric Dolphy hoor je onmiskenbaar terug maar het Spontaneous Music Ensemble heeft al duidelijk een aantal eigen stappen gezet. Er staat bijvoorbeeld alleen maar eigen werk op de cd. En, zoals de toelichting vermeldt, ‘het is onmiskenbaar jazz vanwege een oude rede – het swingt’.
Een andere aangename verrassing van Emanem is ‘Sitting On Your Stairs’ van het duo Lol Coxhill en Michel Doneda. Beide improviseren ze op de sopraansaxofoon. Nadat John Coltrane het instrument ter hand nam, won het aan populariteit bij jongere saxofonisten als Willem Breuker en Evan Parker. Duetten met twee dezelfde instrumenten pakken niet altijd goed uit maar Coxhill en Doneda hebben een goede balans gevonden. Doneda legt een laag geluiden neer waarvan het wonderlijk is dat ze uit een sopraan komen. Hij schuurt tegen de randen van het instrument en blaast meerdere tonen tegelijkertijd. Coxhill speelt zeer vrij en schiet alle kanten op maar blijft veel meer bij de noten. Soms ontsnapt er zelfs een lyrische melodie.
In de laatste Emanem-worp verscheen van het Spontaneous Music Ensemble ook ‘New Surfacing’. Een plaat met een trio, John Stevens, violist Nigel Coombes en gitarist Roger Smith. Het betreft live-opnamen uit 1978 die, op een slecht klinkende cassette na, verloren werden geacht en een studio opname uit 1992. In vergelijking met ‘Challenge’ is het een veel vrijere plaat. Een viool, gitaar en een, voor de gelegenheid ‘zingende’, drummer lijkt een vreemde combinatie, maar grijpt daarom juist de aandacht. De klank verschilt sterk van andere opnamen van het Spontaneous Music Ensemble. Het trio geeft elkaar de ruimte en komt op precies de goede momenten ijzersterk uit de hoek. De drie nieuwe van Emanem zijn zeer de moeite waard en tonen een goed beeld van wat Britse improvisatoren in huis hebben.

tekst:
Jan Nieuwenhuis
beeld:
LolCoxhillMichelDo_SittingonYourStair
geplaatst:
ma 5 jan 2015

Nog meer nieuws krijgen over muziek en kunst?

Schrijf je in op de Gonzo (circus)-nieuwsbrief!