In het kader van de Operadagen Rotterdam 2012 had roversbende DE PLAYER het Berlijnse gezelschap Maulwerker uitgenodigd voor een uitvoering. Maulwerker specialiseert zich in extended vocal techniques – eigenlijk al het geluid wat je met een keel, een stel longen en een mond kunt uithalen behalve het zingen van ‘Vader Jacob’.
Maar fluisteren, sissen, gieren, babbelen, borrelen, fluiten en luid in- en uitademen zijn allemaal van de partij, om over de meer ondefinieerbare geluiden waartoe de menselijke stem in staat is maar te zwijgen. Het stuk Crossing the punch line is speciaal geschreven en uitgevoerd voor deze gelegenheid. Het stuk heeft zowel raakvlakken met performance als met muziektheater.
Na een korte maar toepasselijke monoloog over een vrouw die de stem van God had menen te horen maar danig bedrogen uitkwam in de Boodschap die deze bracht, volgt een vreemd schouwspel van twee mannen en twee vrouwen, die achter een etenstafel plaatsnemen met daarop het nodige etensgerei, wijnglazen en serviesgoed. Deze tafel blijkt een thuishonk te bieden waar vandaan de vier groepsleden in een even willekeurig als mechanisch ballet uitzwermen over de toneelruimte. Achter her en der opgestelde tafels zijn lage tafeltjes geplaatst met daarop uitgespreid kranten, plastic bekertjes en een stereo-set. Een trompet en een akoestische gitaar staan achteloos tegen de muur of een stoel geleund. Op deze manier ontstaan er een reeks huiselijke taferelen waarbij de groep met hun stemmen bizarre geluiden voortbrengt terwijl ze krant lezen, patience spelen met schuursponsjes of plastic bekertjes opstapelen. Dikwijls worden alledaagse geluiden als gemurmel tijdens het lezen van de krant opgeblazen tot absurde proporties. Het bestek, serviesgoed en alle andere voorwerpen worden benut voor muzikale begeleiding, alsmede opgeblazen ballonnetje met balletjes erin, het geluid van omslaan van krantenpagina’s en meer eenvoudige huis, tuin en keuken geluidseffecten. Het enige moment van iets dat zowaar op muziek lijkt, is een kort duet tussen minimale trompet en gitaar dat onverwacht jazzy uitpakt. De absurde druilzang die daarbij zomaar aan de keel van de gitarist ontsnapt, is genoeg om een stapel Norah Jones platen naar de lommerd te brengen.
Ondanks de afstandelijke sfeer die al deze handelingen veroorzaakt, staan de groepsleden muzikaal gesproken bijna in telepathisch contact met elkaar. Opvallend genoeg voor een dergelijk experimenteel stuk zijn er bijna traditioneel te noemen duetten en solo’s te horen van de performers. Het samenspel tussen pak ‘m beet de ballonnen en de wijnglazen of de kranten vereist een concentratie die je niet zou verwachten van een stuk dat een bijna autistisch te noemen obsessiviteit uitstraalt met louter geluid.
Op verschillende momenten lijkt de tijd bijna stil te staan, zoals bij het unisone, luidkeels in-en uitademen van de groep – het geruis van een oceaan op Venus; of het gemurmel van hardop kranten lezende leden van de groep dat meer lijkt op een geheimtaal van Martianen. Daarmee zijn de traditionele elementen van muziek theater, namelijk plot, karakterontwikkeling verdisconteerd wat juist het theatrale element versterkt – er ging grote bevreemding uit van wat er op het toneel gebeurde, een communicatiestoornis die bevroren is in keelklanken.