De oorsprong van de Vlaamse postpunk en new wave lag bij de Franstalige Brusselse punkscene. Dr Kloot Per W wachtte daarom ongeduldig op de Sub Rosa-compilatie ‘EVERYTHING IS SHIT: Punk In Brussels 1977-79’, dat de ontbrekende schakel tussen Angelsaksische punk en Vlaamse bands als Lavvi Ebbel, De Brassers en Arbeid Adelt! in kaart brengt.
Niet alles in België is op één of andere manier tot iets communautairs of Vlaams-Waals terug te leiden. Op ‘EVERYTHING IS SHIT: Punk In Brussels 1977-79’ staan geen Nederlandstalige punkgroepen omdat die gewoon niet bestonden, maar om dit te begrijpen eerst even een korte geschiedenis van Brussel, de stad zelf… 1, 2, 3, 4. Oorspronkelijk Broekzele en Vlaams, eens de hoofdstad der Nederlanden.
Ketten
Het Vlaams-Brabantse karakter van Brussel bleef eigenlijk intact tot voor Wereldoorlog II; op straat werd Brussels gesproken, een variant van het Vlaams-Brabants dialect doorspekt met vele verfranste woorden. Het Brussels is intussen op sterven na dood en wordt nog slechts door een handvol bejaarden gesproken. De hogere burgerij was Franstalig. Mede door de collaboratie van bepaalde Vlamingen tijdens WOII was het niet aangewezen om in Brussel tijdens de jaren 1950 en 1960 Vlaams te spreken of er voor uit te komen Vlaming te zijn (over de Waalse collaborateur Léon Degrelle en zijn partij Rex werd niet zo verkrampt gedaan). Brussel verfranste in die jaren volledig en was in tegenstelling tot nu een desolate verlaten stad waar mensen kwamen werken maar er niet woonden; een ideale broeihaard voor punk.
Ikzelf ben geboren en opgegroeid in de Vlaamse rand rond Brussel en heb me nooit thuis gevoeld in de stad zelf. De Vlamingen maakten net als nu eigenlijk amper 10% van de bevolking uit. De echte Brusselse ket (punk) is van bescheiden arbeiders komaf en spreekt vuil Frans, wij in de rand hadden het iets beter. Er was wel minstens één Vlaams jeugdhuis in elke Brusselse gemeente en er waren Mallemunt en De Beursschouwburg maar dat waren meer haarden van folk en kleinkunst dan van punk laat staan rock.
Waar punk wel aansloeg was in de gemeenten rond Brussel zoals Oudergem, Tervuren, Ganshoren, Zaventem en Evere. In mijn geboortedorp Tervuren bestonden minstens drie punkgroepen – mijn eigen band The Misters niet meegerekend – tram 44 vertrok er en reed tot aan de Place De Brouckère, op een klein half uurtje was ik in het centrum. Toch kunnen deze Vlaamse groepen uit de randgemeenten moeilijk tot de Brusselse punkscene gerekend worden, die een volledig Franstalige aangelegenheid was.
Astembleeft
De meeste groepen op ‘EVERYTHING IS SHIT’ heb ik live aan het werk gezien. De leden van deze bands zag ik ook bij optredens van Patti Smith, Eddie and The Hot Rods, Talking Heads, Blondie en The Ramones rondhangen. Nu heeft iedereen een eigen uitleg over punk en zijn de subgenre’s niet meer te tellen, maar volgens mij is er maar één echte punkbeweging en dat is die van in 1976-1977 die ons uit het Verenigd Koninkrijk onder andere The Sex Pistols, The Clash, The Damned, The Jam, The Buzzcocks, Wire en The Stranglers en uit de Verenigde Staten The Ramones, Dead Boys, Blondie enz… bracht.
Het zijn de bands die door deze eerste golf werden beïnvloed die op dit ‘document’ verzameld zijn. X Pulsion (met de gebroeders Klaus und Kurt Klang en Jerry Wanker later Jerry W X, eigenlijk Thierry Poirier), Chainsaw (met Micky Mike aka Snowy Red, eigenlijk Marcel Thiel), Thrills (met Stéphane Barbery de samensteller van deze cd), Mad Virgins (met de broers Debusscher die later het succesvolle Allez Allez vormden) en Streets (met Bob Seytor als frontman, eerder was ie drummer bij Chainsaw, de frontman van Chainsaw was Dan Mc Croll en die stond tijdens de kantooruren achter de toonbank van de platenzaak Metrophone), DJ Saucisse alias Dop Massacre alias Jean Claude Doppée nog één van de enigen van zijn generatie die het Brussels dialect nog meester is, levert hier de sterkste bijdrage met zijn tot nu toe voor mij onbekende Phallus Band en dan nog wel in het Frans ‘astembleeft peut etre’ (de drummer Daniel Wang alsook Phil Wauquaire, de bassist van Streets, speelden later met Lavvi Ebbel). Raxola werd in die tijd als uitverkoop gezien omdat ze een contract met een grote platenfirma hadden getekend . Passengers werd later één van de allereerste belangrijke postpunkbands. Van The Actors en Terminal Stupid had ik voor de beluistering van deze cd nooit gehoord.
De opnamen op deze compilatie zijn meestal van zeer slechte kwaliteit maar ademen wel ten volle 100% de sfeer van die dagen uit. De meeste tracks zijn gewone repetitie= of liveopnamen, waarschijnlijk met een casetterecorder opgenomen. Behalve dan Chainsaw, X-Pulsion en Mad Virgins die op het piepkleine Romantik-label van Klaus Milan werden gereleased en duidelijk beter klinken. ‘Heaven Only Knows’ van X-Pulsion is zelfs bijna popmuziek te noemen. Dat deze cd een zeer belangrijk tijdsdocument is, leidt geen twijfel. Wel vragen we ons af waarom deze release zo lang op zich laten wachten heeft. Waarom Hubble Bubble -de groep waar Plastic Bertrand later drummer van was – ontbreekt, blijft eveneens een raadsel. Geen enkele van deze bands bestond langer dan een paar maanden, maar ze hebben er wel voor gezorgd dat al heel snel een hele generatie studenten aan de VUB (Vlaamse Universiteit Brussel) en de ULB (Université Libre De Belgique) – geïmporteerd uit alle provincies van het land – het verschijnsel punk leerden kennen en zelf bandjes vormden die een veel grotere golf postpunk- en new wave-bands zoals The Employees, Arbeid Adelt!, The Romans, De Brassers, Lavvi Ebbel voortbrachten. Deze bands bereikten wel een groter publiek bereikten en brachten zo de Belpop echt op gang.
‘EVERYTHING IS SHIT: Punk In Brussels 1977-79’ (Sub Rosa, 2014)
Deze cd kwam tot stand met steun van La Fédération Wallonie-Bruxelles.
Tekst: Dr Kloot Per W