‘The Progress Trap’ is de veelzeggende onderwerp van de tiende editie van de DEAF2014 Biennale. Het thema is niet nieuw, maar de techniek waar we vandaag de dag mee te maken hebben wel, wat het opnieuw of nog steeds tot een interessant thema maakt. Die relevantie en actualiteit is ook af te zien aan het feit dat Gonzo (circus) samen met Grizine op dit moment ook bezig is met het tandem-project Technomania: Opening up Technologies. Ondanks de artistieke en maatschappelijke betekenis van steeds meer techniek en digitalisering, is de muzikale keuze voor de opening een opvallend analoge.
Het lijkt wel alsof Loup Barrow, een gespierde man die na afloop van zijn concert wat druiven en een appel eet, zijn instrumenten heeft uitgekozen op de amuserende straatwaarde. Wat deels ook zo blijkt te zijn. Zo is zijn glass harp (bestaand uit een collectie van kristallen glazen) gemaakt naar de aanwijzingen van een muzikant die hij in Italië vaker op straat zag spelen. En de hammered dulcimer is niet voor niets door de eeuwen geëvolueerd tot een instrument dat vooral bekend is al een zigeunerinstrument.
Loup Barrow deelt het podium met cellist Goulven Ka en beweegt van glass harp, naar crystal baschet, naar hang en hammered dulcimer. Onder andere door een gebrek aan monitoren, zijn de composities in de setting van Het Nieuwe Instituut deels geïmproviseerd en zonder zang. De resonantie van de instrumenten is groot, zeker van de – niet op straat te bespelen – crystal baschet. De klanken zijn net als het instrument heldere, licht en vloeibare en doet denken aan hedendaagse orgelmuziek. Eigenlijk valt er geen onvertogen noot. Zou dat een van de redenen zijn dat ik en Barrows manager de enige gasten zijn die tot het einde blijven luisteren? Of ligt dat aan de drank, de mooie omgeving en de tegelijk geopende tentoonstelling?
Inventieve meervoudige maatsoorten liggen ten grondslag aan de uitgerekte klanken, iets dat vooral duidelijk wordt bij de iets korter resonerende klanken van de glass harp. Het cellospel van Goulven Ka brengt daarbij een prettige diepte in de muziek. In het spel van beide heren klinkt een gedegen klassieke instrumentale opleiding door, die in combinatie met de hands on benadering van Barrows instrumenten overeenkomsten heeft met de ‘natuurlijke’ levensstijl die in de foto’s van Lucas Foglia worden getoond: bekend met alle actuele technische ontwikkelingen leven de afgebeelde mensen los van de registrerende maatschappij ‘dichtbij’ de natuur.
Niet alles is analoog, in de tentoonstelling is ook ruimte voor augmented reality. 3RD, de grote witte naar voren stekende helmen van Monobanda confronteren je met het perspectief van de bewakingscamera’s die ons overal registreren en bieden je nu de kans ‘blind’ de weg te vinden. Genoeg perspectieven dus om over in gesprek te gaan. Ik ben dan ook benieuwd wat de kunstenaars en wetenschappers te zeggen zullen hebben tijdens deze biënnale. Zeker omdat veel facetten van het onderwerp in alle delen van de samenleving terugkomen. Of het nu gaat over het onderwijs, werkstress, innovatie of privacy en dus eigenlijk iedereen in meer of mindere mate iets te zeggen heeft over dit onderwerp.