Listen With Pain: 20 Years Of Einstrzende Neubauten (dvd)

Met deze dvduitgave is de film die Christian Beetz en Birgit Herdilitchke in 2000 maakten voor de Duitse televisiezender ZDF nu ook voor iedereen beschikbaar. In datzelfde jaar was de film één keer te zien op de Duitse televisie, maar wie hem destijds gemist heeft, moest het al die tijd stellen met een video-opname van een vriend of kennis, indien dat al überhaupt mogelijk was. Na ‘Halber Mensch’ (Cherry Red) en ‘Liebeslieder’ (K7) is dit dus de derde dvd die het verhaal van deze invloedrijke Berlijnse band aan de hand van (archief)beelden tracht te reconstrueren. ‘Listen With Pain’ is de Engelse vertaling van ‘Hör Mit Schmerzen’ en verwijst daarmee naar één van de aller vroegste composities van Einstürzende Neubauten. De film start bij het prille begin, dus nog voor ‘Kollaps’ (’81), en eindigt bij hun zesde studioalbum ‘Silence Is Sexy’ (’00). Daarbij is het artistieke parcours dat het collectief aflegt bijzonder frappant. Initieel domineert de chaos en staat Einstürzende Neubauten voor nihilistisch industrieel lawaai. Traditionele instrumenten worden verbannen – daar is toch geen geld voor – en vervangen door staal, machines, rommel en afval. Gaandeweg krijgen de composities meer structuur en krijgt het staal een meer percussieve rol toebedeelt. Volgens velen gaat daarmee ook de revolutionaire energie verloren, meer bepaald na ‘Haus Der Lüge’ (’89). Vanaf ‘Tabula Rasa’ (’93) evolueert het vijftal steeds meer richting pop met een avant-garde rand. Ze fulmineren dan niet langer tegen het (politieke, sociale en culturele) establishment, ze gaan er ook meer en meer deel van uitmaken. Die ontwikkeling wordt nog het best geïllustreerd door de metamorfose van frontman Blixa Bargeld zelf. In de loop van de film transformeert hij ziendeweg van een graatmagere, door speed opgefokte kraker tot een gestileerde dandy die zich maar al te graag het imago aanmeet van de kunstzinnige bohemien. Het cultiveren van dat imago wordt nog het best gesymboliseerd door de hoofddeksels die opduiken, van de obligate Alpenpet tot een groteske bontmuts. Einstürzende Neubauten is dan niet langer een band, het is een collectief van Kunstenaars. De anarchistische Sturm Und Drang van de begindagen is volledig verdwenen. (Gevolg: het begint medio 1990 intern zwaar te rommelen en één na de andere vertrekken de oerleden. Eerst Mark Chung in 1994, kort daarop gevolgd door F.M. Einheit.) In de plaats daarvan komen subtiliteit, sfeerschepping en een meer ontspannen manier van experimenteren. Albums gaan hierdoor ook meer relaxed klinken. Maar ook vrijblijvender en minder intens. Tegelijkertijd neemt ook de verleiding om zichzelf te kopiëren toe, ondanks de in de film geponeerde stelling van het tegendeel. De eerste daarop volgende release ‘Perpetuum Mobile’ (’04) heeft dit nochtans (pijnlijk) weerlegd. Niettemin een boeiend relaas over een uniek fenomeen.

tekst:
Gonzo (circus)
geplaatst:
ma 5 jan 2015

Nog meer nieuws krijgen over muziek en kunst?

Schrijf je in op de Gonzo (circus)-nieuwsbrief!