De tweede editie van HINK Festival in Paard, Den Haag, voelde minder als een allegaartje dan de eerste editie in 2018. De meer toegespitste line-up bevatte bovendien uitdagende blikvangers als Enola Gay en Psychotic Monks. Toch blijft onze schrijver Justin Scholtze achteraf met de vraag zitten of het festival wel de voorbereiding en aandacht krijgt die het nodig heeft om tot een zich onderscheidend festival te ontpoppen.
Toen HINK Festival in 2018 voor het eerst plaatsvond werd het aangekondigd als een festival van een selectie bands die toevalligerwijs die decembermaand door Europa aan het touren waren. Eigenlijk gewoon een dag met allemaal bands die programmeur Henk Koolen tof vond, en daar plak je dan het label ‘festival’ op, aldus de programmeur. De openheid over de insteek was ergens te waarderen – want er zijn vast tal andere festivals die zo opereren – maar de line-up was een beetje een allegaartje: van Cocaine Piss tot Miho Hatori tot Federico Albanese. Deze tweede editie, vijf jaar later, is die line-up iets meer toegespitst. Conform de tijdsgeest meer postpunk, in tegenstelling tot de eerste editie uitsluitend meerkoppige bands, en als toevoeging meer ruimte voor Nederlandse en Vlaamse acts.
Lokaal
Het optreden van Lewsberg dat het festival in de Kleine Zaal aftrapt, toont gelijk dat die toevoeging glansrijk kan uitpakken, en vormt al vroeg op de dag een hoogtepunt. De literaire postpunk van de Rotterdamse band heeft een repetitief, soms spaarzaam geluid dat wat wegheeft van het vroege materiaal van Parquet Courts. Maar dan bedachtzamer, minder fel. Het is muziek die loont om goed te luisteren, met geweldige teksten die de bandleden afwisselend in spraakzang of als spokenword overbrengen. De setlist wisselt af tussen kortere nummers, die voelen als een soort poëtische tableau vivants, en langere nummers waar de band met muzikale textuur speelt. Na een opmerking van zanger en gitarist Arie van Vliet dat de band laatst het verwijt kreeg niet gevaarlijk genoeg te zijn, wil de band het tegendeel bewijzen met een opvoering van ‘The Joy of Spring’, een van de meer ingetogen nummers van de set. Om maar aan te tonen dat Lewsberg echt hun eigen pad uitstippelt – en met succes, als je de persaandacht die hun laatste album kreeg erop naslaat. In een postpunklandschap waar met enige regelmaat een streven naar overmatige energie en schreeuwerigheid tot eenheidsworst leidt, voelen bands als deze als een verademing.
Iers
Respectievelijke Ierse en Noord-Ierse beloftes Gurriers en Enola Gay vertolken later op de avond in diezelfde zaal de luidere kant van het genre. Beide bands maken een eigenzinnige, noisy vorm van postpunk, waarbij Gurriers de meest onstuimige van de twee is. ‘Dance, enjoy yourself, drink!’ slingert frontman Dan Hoff tussen nummers door het publiek in, die duidelijk alles uit hun laatste show van het jaar wil halen. En waar het publiek al moshend gretig op ingaat. De hoekige, punky nummers van de band bouwen telkens op naar noisecrescendo’s en de energie van zowel band als publiek zijn tastbaar. Relatief contemplatief nummer ‘Top of the Bill’ mag met zijn grandioze ontknoping een hoogtepunt van de set heten. De in reverb gedompelde gitaren van laatste nummer ‘Come and See’ vormen een pakkende afsluiter, waarbij walmende gitaren het doen voelen alsof het nummer voor altijd door zal blijven klinken.
De muziek van Enola Gay is nog excentrieker, en poogt eigenhandig het genre verder op te rekken. Al hun invloeden gretig opslokkend eigent de band elementen van hiphop, techno en noise toe en vormt het tot een agressief energiek geheel. Gehuld in een dikke echo klinken de politiek geëngageerde teksten door de zaal. De stilistische veelzijdigheid van hun muziek voelt nooit geforceerd, maar juist altijd overtuigend en samenhangend. Met groene lampen die hem van achter beschijnen, staat zanger Fionn Reilly telkens op de voorste rand van het podium, alsof hij zijn met overtuiging gebrachte teksten nog directer de zaal in wil krijgen. En met succes, het zorgt voor het spannendste optreden van het festival.
Keuzegebrek
Die spanning was een stuk minder te beleven bij de meeste optredens in de Grote Zaal. Het Vlaamse Ramkot speelt direct na Lewsberg en dat legt door het grote contrast tussen de twee hun mankement bloot. Het is muziek die vooral draait om bombast, lijkt bedoeld voor grote stadionoptredens, maar voelt in deze context eigenlijk net te plat (iets soortgelijks gebeurt later op de avond met Tramhaus, die vooral veel geluid maken, maar niet echt een duidelijke indruk weten te wekken). De gezochte publieksinteractie van de zanger komt niet helemaal van de grond, en een afgaand brandalarm elders in het gebouw brengt het optreden vroegtijdig ten einde.
De Nederlandse indieband Personal Trainer begint later op de avond met een paar geleidelijk opbouwende nummers die doen denken aan jaren negentig midwest emo met postrockelementen met een moderne draai. Frontman Willem Smit maakt zijn gedrevenheid en passie invoelbaar, maar de muziek die aanvankelijk als een warm bad voelt koelt al vrij snel naar lauw af. De meer dansbare nummers zijn oké, maar hun meer rechttoe-rechtaan-rock minder. Jammere aan het festival is dat er tijdens de optredens in de Grote Zaal telkens geen ander optredens plaatsvonden. De optredens in de Kleine Zaal en het café waren dan weer juist gelijktijdig geprogrammeerd, en zo kwamen de meer uitdagende acts steeds tegenover elkaar te staan. Zo speelden bijvoorbeeld Mecano en Gurriers tegelijkertijd en liet de timetable zien dat je een keuze moest maken tussen Enola Gay en Phychotic Monks [sic].
Planning
Die wisselingen in stijl, en gebrek aan een overkoepelend thema of gevoel dat het festival over lijkt te willen brengen, blijven achteraf hangen. Wellicht is het een gebrek aan echte overtuiging bij de organisatie zelf – gooi wat bands op een hoop en noem het een festival. De planning, door later op de middag te beginnen en zondagavond ook pas laat te eindigen, begint gaandeweg de avond het festival ook parten te spelen. Een band als Enola Gay kon, starttijd 21:30, al op minder publiek rekenen dan de bands ervoor, en afsluiter van de Grote Zaal Heartworms, starttijd 22:30, werd met het ietwat tragische aangezicht van een nauwelijks voor een kwart gevulde zaal geconfronteerd. Of het door het tijdstip komt of een andere reden heeft, valt uiteindelijk moeilijk met zekerheid te zeggen. Toch steekt het: je gunt een band die dit afgelopen jaar zo effectief aan de weg heeft getimmerd een minder uitgemergeld publiek. We spotten ze vorig jaar al eens op Zeitgeist in Nijmegen, en aanschouwen deze keer een meer uitgewerkte set met een overtuigende aanwezigheid van frontvrouw Jojo Orme en een weer verder ontwikkeld geluid. Het merendeel van het publiek mag dan al verdwenen zijn, maar Heartworms speelde er niet minder overtuigend door.
Gezien op 3 december 2023, HINK Festival in Paard, Den Haag.