Flashpoint

Na meer dan veertig jaar verschijnt een – klaarblijkelijk fantastisch – concert van John Surman en consorten bij Cuneiform Records. Laten we ze daarvoor oprecht danken. In april 1969 trad de Britse jazzgrootheid Surman als bandleider op bij de NDR Jazz Workshop. In deze wekelijkse show voor de Norddeutscher Rundfunk gaven uiteenlopende jazzmuzikanten acte de présence. Sopraan- en baritonsaxofonist Surman leidde er een tienkoppige formatie met andere groten van vooral de Britse jazz, zoals Alan Skidmore en Ronnie Scott. Sommige artiesten kon Surman zelf kiezen, waarbij ook blazer Kenny Wheeler een gouden greep is geweest; andere zijn door de NDR-organisatoren aangedragen, zoals Fritz Pauer en Erich Kleinschuster. Met de flinke vertegenwoordiging van zeven blazers klinkt het ensemble af en toe als een bigband, strak unisono spelend en waanzinnig swingend. Openingstrack ‘Mayflower’ klinkt aanvankelijk zo, maar als Surman soleert, gevolgd door pianist Pauer en alleen begeleid door drummer Alan Jackson en bassist Harry Miller, klinkt dit viertal als het fameuze kwartet van Coltrane. In de solo’s kan Surman rauw en scheurend naar voren treden – Skidmore overigens niet minder – maar hij houdt zich aan de veilige zijde van de free jazz. De groep blijft melodieus en hard boppen, waardoor de composities soms ook Donald Byrd, Wayne Shorter en Herbie Hancock in herinnering roepen. Dat wil overigens geenszins zeggen dat deze band louter imiteert. Expressieve improvisaties met felle uithalen en diep grommende klanken zijn ook in ‘Once Upon A Time’ te ‘Flashpoint’ genieten. ‘Puzzle’ is meer het big band-geluid met een lange solo voor de trombone. De NDR legde dergelijke sessies ook vast op film. Die zwart-witbeelden zijn bijgevoegd op een dvd. Nogmaals dezelfde geluidsopnamen, maar deze keer met het commentaar en de aanwijzingen van Surman tussendoor. Bovendien is het prachtig om het ensemble aan het werk te zien en vast te stellen dat de bakkebaarden in 1969 wel heel groot waren.

tekst:
Robert Muis
beeld:
JohnSurman_Flashpoint
geplaatst:
ma 5 jan 2015

Nog meer nieuws krijgen over muziek en kunst?

Schrijf je in op de Gonzo (circus)-nieuwsbrief!