Het was al van het pre-covid-tijdperk geleden dat we nog eens een uitstapje waagden naar de stad aan de Schelde. De wegen naar Antwerpen liggen in puin en om van het verre West-Vlaanderen met de auto de kortste weg naar de stad van de ‘verandering’ te nemen, krijgt (helaas) de duurzame gedachte een flinke knauw. Maar niets hield ons tegen om het interessante Cortizona-evenement te gaan beleven. Voormalig muziekprogrammeur bij diverse VRT-radiostations Philippe Cortens richtte in 2016 het Cortizona-label op, zich specialiserend in het uitbrengen van experimentele muziek, waarbij het opgraven en heruitbrengen van obscure jazzopnames en experimentele elektronica ook de nodige aandacht krijgt. Cortens slaagde erin om een unieke Belgische affiche samen te stellen waar niet naast te kijken valt.
Wegdommelen in experimentele melancholie
Experimenteel pianist Frederik Croene en zangeres Amos (Amina Osmanu) mochten het Cortizona-evenement openen. Het duo had amper gerepeteerd voor hun set, maar liet al vlug horen dat de improvisatiechemie goed zat. ‘Gewoon ervoor gaan’ was hun motto, en dat deden ze op verbazingwekkende wijze: Croene behandelde op een sublieme en stimulerende stijl de pianotoetsen waardoor Amos geprikkeld werd tot een constructieve opbouw van vrije engelachtige zangstructuren. De meeslepende melancholische sfeer dompelde de aanwezigen onder in een droomachtige wolk van neerslachtigheid. Amos werd echter even zichtbaar afgeleid door het plotselinge gehuil van haar aanwezige piepjong kindje maar kon moeiteloos haar ouderinstinct overwinnen door het opmerkelijke meeslepende pianospel van Croene. Het tijdsbesef werd tijdens deze droefgeestige maar toch wel rustgevende set onbewust door het duo gemanipuleerd. Croene en Amos gaven zonder aarzelen de aanwezigen een extra kwartiertje geïmproviseerde melancholische zaligheid bij hun set.
Laat die heerlijke Schntzl maar lekker verder sudderen
Hendrik Lasure (piano, elektronica) en Casper Van De Velde (drums, elektronica) debuteerden in 2016 op W.E.R.F. records met een piano-jazz-album (‘SCHNTZL’), zich verstrengelend met elektronische pulsen. Hun optreden gonst nog steeds na tijdens het neerpennen van dit verslag. Het wordt moeilijk om de intensiteit en vindingrijkheid van hun optreden te beschrijven. De eerste woorden die ons te binnen schieten zijn ‘verbazingwekkend’ en ‘spetterend’. En ja, we kregen een ferme trap tegen onze kont met een fusie van experimentele seventies-jazz, barokke roerselen, old school elektronica, improvisatie en samples. Drummer en percussiebeest Van De Velde duwde tijdens de experimentele waanzin ook nog eens een naald tegen het vinyl op de platendraaier waardoor het rijke palet aan effecten een extra dimensie bijkreeg. Lasure speelde passioneel op zijn synths en nam zonder verpinken ook nog eens de piano onder handen. Schntzl kleurde met passie buiten de muzikale lijntjes en gaf een buitengewoon grensverleggend optreden dat ons van de sokken blies.
Onverdiende storingselementen
Céline Gillain bracht met haar tweede album (‘Mind Is Mud’) een interessante hybride mix van elektronica en avant-garde waaraan heel wat popelementen toegevoegd worden. We keken dan ook echt uit naar de performance van de Brusselse artieste. Gillain startte met de intro van haar laatste album, maar na de eerste vocale tonen bleek vlug dat er iets niet koosjer was met de machines en de bekabeling. De organisatie probeerde het euvel op te lossen maar na een tweede mislukte poging gaf Gillain verstek. De teleurstelling was niet alleen bij Gillain groot. Zowel de toeschouwers als de organisatie waren onder de indruk door het falen van de technologie. We pleiten dan ook voor een snelle herkansing voor Gillain na dit onfortuinlijke gebeuren.
Gek, gekker en meer
Possessed Factory is een jarenlange samenwerking tussen dEUS-gitarist Mauro Pawlowski en Jef Cuypers. Pawlowski is niet vies van grensverleggende uitdagingen en wist ons met zijn maatje Cuypers te verbazen met een zeer ontvlambare combinatie van vuile industriële elektronica en gitaarnoise. De heren bleken in topvorm en trilden op Throbbing Gristle-achtige wijze het stof uit de gewelven van de oude scheepswerfateliers. De gestoorde elektronica-vibraties werden niet alleen gekleurd door het martelen van de gitaarsnaren. Pawlowski gromde en kakelde in de stijl van de Residents-vocalist Randy. Tegen het einde van de set ontplooide Pawlowski zich bijna op een nasaal brabbelende wijze richting Damo Suzuki toe. De knetterende elektronica haakte zich vast in een schurende brij van gitaarnoise en vocale gekheid. Possessed Factory serveerde ons een portie geïmproviseerd kwaliteitslawaai dat zijn gelijke niet kent. We kregen dan ook een korte maar krachtige brok geluidserupties te verteren.
De oude vos is zijn streken nog niet kwijt
Tijdens een kort gesprek met Walter Verdin kregen we te horen dat de zeventigjarige muzikant, die het gehele Belgische land verbaasde als de motor en componist van het eigenzinnige nummer tijdens de Eurovisie-deelname van Pas De Deux in 1983, niet alleen op het podium ging staan. Hij had nog nooit met de persoon in kwestie gerepeteerd of samengewerkt. Het werd dus een groot vraagteken wie de muzikant in kwestie was en hoe de improvisatie zou verlopen. Toen de gitaar en versterker van Pawlowski op het podium bleef staan tijdens de opbouw van Verdins machines, werd alles vlug duidelijker. Beide heren namen een (berekend) risico maar de passie en ervaring werden vertaald naar een vruchtbare live-samenwerking. Pawlowski had wat tijd nodig tijdens het eerste (meer dan twintig minuten durende) nummer om zijn draai te vinden in de speelse en balsturige elektronica en art pop van Verdin. Halverwege het ‘Minimalize your ‘everything’’ van Verdin begon Pawlowski’s improvisatiecadans lekker te glijden. De oude vos kon het ook niet laten om tussen de nummers een combinatie van grappige samples met bewerkte beelden op de aanwezigen los te laten. Verdin liet terug op subtiele wijze zijn rebelse visie op het publiek los. Pawlowski vond meer en meer zijn draai in de elektronische muziek van de oude vos en speelde verrassend funky op zijn gitaar. Als afsluiter kregen we een herwerkte versie van het nummer ‘Storingen’ (Specimen & The Rizikoos · Walter Verdin · Josse De Pauw) waarop Pawlowski met veel enthousiasme nog wat dubtoontjes uit zijn gitaar duwde. Verdin is zijn streken nog niet verleerd en we kunnen gerust al melden dat er een nieuw album op komst is.
We kregen een onvergetelijke, experimentele improvisatieavond. Viva Cortizona!
Dokrijk X Cortizona label day, 23-09-2023