IC3PEAK en ascendant vierge bewijzen: We willen geen leugens meer, geef ons de rauwe werkelijkheid.
Als Anastasiya Kreslina en Nikolai Kostylev van IC3PEAK op Dour 2022 het podium opkomen, worden ze onthaald met oorverdovend getier; een overwegend Belgisch publiek zingt perfect de Russische lyrics van ‘Death No More’ mee, en eens het duo terug achter geblindeerde autoruiten verdwijnt, voelt de Chaufferie aan als een ballon waar alle lucht uit is ontsnapt. Ook ascendant vierge creëert een magische spanningsboog; hun combinatie van kitscherige, gothische zanglijnen en happy hardcore verklaart echter maar een deel van hun succes. Wat is de aantrekkingskracht van deze bands? En hoe onderscheidt hun pop zich van de zoveelste hitmachine?
‘Wij staan naast de mensen van Oekraïne,’ aldus Anastasiya Kreslina, zangeres van het Russische duo IC3PEAK, tijdens haar performance op Dour 2022. ‘Spreek er over tegen iedereen die je kent, zodat we de terreur van Rusland kunnen stoppen’. Op dag vier lijkt de gemiddelde Dourganger eerder symptomen van dehydratie te vertonen, dan van een toegewijd pro-Oekraïens activisme; toch staat het Chaufferie-publiek in vuur en vlam. Kreslina laat zich echter niet afleiden; de visuals zijn live kikvorsperspectieven van de performers met een grauwe zwart/witkorrel, en ook stroboscopen creëren een mist rond de performer’s kraakheldere stem. Na de show worden Kreslina en producer Kostylev van het podium achterna gezeten door hun fans; het duo verdwijnt achter de geblindeerde ruiten van een kogelvrije auto en rijdt weg.
In 2018 werden ze voor het eerst door Russische politie tegengehouden op weg naar hun optreden in Novosibirsk. In de jaren daarna werden massaal optredens op Russisch grondgebied gecanceld; zo lijken ze op de radar te staan van de Russische regering onder Vladimir Poetin, allesbehalve liefhebber van een open, kritisch discours.
IC3PEAK werd er niet minder productief van; Hun videoclip ‘Death No More’ uit 2019 omvat immers beelden van het duo dat voor onder andere het Kremlin bekers met bloed drinkt en het over hun witgepoederde gezichten laat druipen.
‘Ik vul mijn ogen met kerosine,’ aldus zangeres en schrijfster Kreslina, ‘laat het allemaal branden’. Zo verzet ze zich in één zin tegen politieke inertie, terwijl ze tegelijk begrip toont voor de angst en paralysering die aan haar grondslag kunnen liggen.
Ook ascendant vierge, dat later diezelfde dag de Chaufferie op Dour Festival kaapt, neemt geen blad voor de mond. In hun hitsingle ‘Influencer’ adresseert het Franse duo de Instagramster; ‘Dat je kampioen wilt worden, winnaar – gladde prater, bluffer, trimmer – Je bent gewoon een eikel – mythomaan, lafaard, bedrieger, stalker – kleine speler, copycat – bluffer – volger – influencer.’
Anders dan IC3PEAK leeft ascendant vièrge niet ondergedoken, en oogst de band ze niet de allure van grootse politieke statements in tijden van repressie. Zangeres en songwriter Marina Hernandes pakt het op zijn Frans aan en onderzoekt, met ironie als wapen, de taal. Zo haalt ze hier terug de oorspronkelijke betekenis naar boven van het begrip ‘volger’ op Instagram. In ‘Influencer’ is Instagram een soort van moderne update van het Breugheltje ‘the blind leading the blind’ – iedereen spiekt bij elkaar, terwijl er individueel in het duister wordt getast.
Met de recht door zee happy hardcore van Casual Gabbers-crewlid Paul Orzoni en de engelachtige vocals van Hernandes, is ascendant vierge kitsch. Tegelijk is hun sound – net als de trap van IC3PEAK – direct, opstandig en nietsontziend. De bands importeren ritmische structuren uit de clubcultuur, om een verhaal te vertellen dat in de wereld staat. Zo doen ze wat punk deed in de seventies, toen de ‘cassetteculture’ wijdverspreid werd en het mogelijk maakte om eigen, meer grimmige en minder toegankelijke producties in circulatie te brengen; ritmes uit dansmuziek zoals ska werden in chaotische gitaarriffs gestort, en mondden al snel uit in een hardvochtige aanklacht à la ‘Oh Bondage! Up Yours’ (X-Ray Spex). De boodschap was duidelijk; ons krijg je niet klein.
Ook IC3PEAK en ascendant vierge zijn de esthetische wraak van een generatie die uit de boot valt en dan maar zelf doet waar de politiek zo systematisch in faalt: onbehagen adresseren. Ook giga-acts als Fiona Apple (‘I resent you presenting your life like a fucking propaganda brochure’), Kendrick Lamar (‘Bite they tongues in rap lyrics/Scared to be crucified about a song but they won’t admit it/Politically correct, that’s how you keep an opinion’) en zelf Billie Eilish geven het aan; het hele simulacrum van nepnieuws, Instagram-makebelief en valse beloftes werkt niet, en het is tijd voor het onderbewuste.
Zo kan de sinistere doomtrap van IC3PEAK ook buiten Rusland op een fanatieke fanbase rekenen. ‘We zeggen gewoonweg luidop wat anderen niet durven,’ aldus Anastasiya Kreslina. ‘We beschrijven de gemoedstoestand van een generatie die niks heeft om naar uit te kijken, en geen verandering meer verwacht.’