‘Coin Coin’ was het koosnaampje van Marie Thérèse Metoyer – een bevrijde slavin, die een belangrijke rol speelde in de verhalen die verteld werden in Matana Roberts’ familie. ‘Coin Coin’ is ook de titel van wat op termijn zou moeten uitgroeien tot een twaalfdelig opus, waarmee Matana Roberts onderzoek wil doen naar wat identiteit, ras, klasse en geslacht vandaag betekenen in de Verenigde Staten. Tegelijkertijd is de cyclus intens verweven met Roberts’ eigen familiegeschiedenis. Hoofdstuk één van ‘Coin Coin’ – Gens De Couleur Libres’ – was geïmproviseerd door een twaalfkoppig orkest. Voor hoofdstuk twee – ‘Mississippi Moonchile’ – heeft Roberts alles gecomponeerd, en de opstelling is beperkt tot een sextet. Naast Roberts zelf is dat Shoko Nagai op piano, Jason Palmer op trompet, Jeremiah Abiah op tenorzang, Thomson Kneeland op contrabas en Tomas Fujiwara op drums. Alle leden van het sextet nemen ook (koor)zang voor hun rekening. Al tijdens de openingsminuten wordt het belangrijkste statement gemaakt: Coltraneiaanse saxofoonuithalen worden gekoppeld aan operatenor van Jeremiah Abiah. Abiahs stem zal de hele plaat lang als een stoorzender fungeren, waarmee Roberts tegen de raciale profilering van ‘jazz’ wil ingaan, maar ook gewoon wil aangeven dat opera in haar familie een vanzelfsprekendheid was. Politiek én persoonlijk dus, en van die twee componenten is heel ‘Mississippi Moonchile’ van doortrokken. Het is de ouverture voor één lange compositie, waarvan de verschillende passages evenwel een eigen titel toegewezen krijgen. Het palet reikt van freejazz tot oudere, meer op swing en bop gerichte varianten. In ‘Responsory’ wordt er zelfs een ouderwets lijntje scat gepleegd. In sommige tracks (onder andere de traditional ‘Woman Red Racked’) waagt Roberts zich aan zang, al dan niet in dialoog met het achtergrondkoor, elders doet ze spoken word (waarbij ze bijvoorbeeld een interview met haar grootmoeder over diens jeugd voorleest). Afsluiter ‘Benediction’ eindigt zelfs a capella, met slechts de droge hese stem van Roberts’ en Abiahs tenor blijven over: een prachtige afsluiter. Vier van de volgende hoofdstukken van ‘Coin Coin’ zijn al geschreven, en Roberts plant ook enkele solo-hoofdstukken waarin ze met elektronica aan de slag wil. Wij hebben alvast een centimeter of zeven uitgespaard op onze plank.
Lees ook het uitgebreide interview met Matana Roberts door Guy Peters in Gonzo (circus) #118.