De twee leukste delen van de ter gelegenheid van Misha Mengelbergs 70ste verjaardag uitgebrachte DVD Afijn, zitten niet in de 77 minuten durende documentaire die Jellie Dekker maakte, maar in de zogenaamde extra features: de korte filmpjes Pief en Eeko. In Pief horen we een Misha Mengelberg-achtige pianosolo, gespeeld door Pief, Mengelbergs kat! En in Eekospeelt Mengelberg een duet met zijn parkiet Eeko.
Deze twee bijdragen zijn zo kenmerkend voor Misha Mengelberg omdat ze over vrijheid gaan, over zijn voorkeur voor totale anarchie. Aan het slot van de documentaire vertrouwt hij de interviewer toe dat hij niet meer componeert omdat hij nu eindelijk klaar is voor dat ideaal dat hem al sinds de jaren 1960 bezighoudt: volkomen vrije improvisatie.
In Afijn schetst Jellie Dekker een pakkend, onthullend en soms pijnlijk portret van een man die verguisd wordt door velen en op handen gedragen door weinigen. Mengelberg zelf geeft daar helemaal niets om. Hij is zichzelf, altijd en overal. En men neemt hem maar zoals hij is.
Mengelbergs carrière wordt geschetst aan de hand van interviews met mensen als Louis Andriessen, Han Bennink, Ab Baars, Guus Janssen en Susanna von Canon. Ook sinoloog (en goede vriend) Rik Schipper levert een aardige bijdrage.
Ontluisterend aan het portret is dat de kijker de indruk krijgt dat Misha Mengelberg eigenlijk weinig tot niets doet. Hij is lui, komt altijd de laat, repeteert niet en zegt zijn ICP Orkest nooit wat ze moeten doen. Zijn rol beperkt zich tot het schrijven van de muziek en het samenstellen van de programmas. Verder speelt hij natuurlijk mee, al beperkt zijn sol zich soms tot het spelen van slechts een enkele noot hier en daar. Op andere momenten kijkt hij, een sigaret rokend of een slok cognac nemend, genietend naar de verrichtingen van zijn muzikanten.
Wie naar Afijn kijkend de indruk krijgt dat Mengelbergs muziek hem eigenlijk gestolen kan worden, zal volkomen van mening veranderen als hij de concertfragmenten ziet die op de DVD staan onder het kopje extra features. De ruim 40 minuten durende uitvoering van Met Welbeleefde Groet Van de Kameel toont ons een compositie van wereldklasse en dito uitvoering door Mengelbergs ICP Orchestra. Andere bijdragen tonen Mengelberg in improvisaties met Han Bennink en trompettist Dave Douglas. Fraai in alle opzichten is de voor Mengelbergs doen opvallend welluidende vertolking die het ICP Orchestra geeft aan Hoagy Carmichaels Baltimore Oriole (een prachtig arrangement van Michael Moore). Dit is een kant die Mengelberg eerder verkende in zijn werkelijk fabelachtige interpretaties van werk van Thelonious Monk, Herbie Nichols en Duke Ellington zijn helden uit de jazz, die hem gemaakt hebben tot wat hij is.