Docville, het Leuvense festival voor documentairefilms, is dit jaar aan haar tiende editie toe. Ook op deze jubileumeditie weer een aanzienlijke delegatie van muziekdocu’s, ditmaal geprojecteerd in muziekcentrum Het Depot – dat ooit zelf nog dienst deed als cinemazaal. Een strakkere programmatie dan die van de eerste zondag van het festival – vier films op acht uur tijd – is moeilijk denkbaar. En dus hadden we niet veel nodig om onze zondagse joggingsbroek in te ruilen voor een iets meer fashionable vestiment, en de wandeling richting het grote scherm in te zetten.
Het leek erop dat we één van de weinigen waren die deze mening waren toegedaan. Want bij aanvang van Europe in 8 Bits waren we omringd door welgeteld negen gelijkgezinde geesten. Daar zat het terrasjesweer ongetwijfeld voor iets tussen. Jammer, want het hele gebeuren rond de ‘chip tune’ muziekscene was best wel een openbaring. ‘8 bit music’, zoals het genre – of beter: de verzameling van genres gebaseerd op “oude” computerchips – ook wel wordt genoemd, gaat verder dan enkele freaks die zijn blijven steken in het Game Boy-tijdperk (ja, ook wij werden licht nostalgisch bij het weerzien van deze geweldige bakjes).
Filmmaker Javier Polo reisde zowat heel Europa rond om de aanhangers van deze geschifte manier van muziek maken te ondervragen naar wat hen drijft. En kort samengevat komt het telkens hierop neer: allemaal zijn ze gefascineerd door techniek, een klein beetje geeky en verzot op “vierkante” geluidsgolven. Hoewel vele artiesten tot voor kort niet echt serieus werden genomen, blijft de aanhang van de beweging ondergronds steeds toenemen. Wij zien het in ieder geval ook wel zitten, zo’n 8 bit live party.
Zo onthullend en bevreemdend Polo’s doorlichting van de muziekwereld der binaire code was, zo voorspelbaar en dof was Jessie Deeters Spark: A Burning Man Story. Toegegeven, dingen in brand steken in een woestijn in Nevada, omringd door een bende gedrogeerde hippies en halfnaakte vrouwen: er bestaan saaiere tijdsbestedingen. Maar de buitensporige volharding waarmee gehamerd werd op de claim dat er toch wel zeker een sfeer van vrijheid en solidariteit over het festival hangt, deed juist het tegendeel vermoeden. Burning Man anno 2014 is een gecontroleerd en ‘corporate sponsored’ massa-evenement met ticketprijzen tussen de 380 en 650 Dollar, dat – zogezegd onder het motto ‘om echt iets te kunnen veranderen’ – wil blijven groeien in omvang. De spectaculaire verbranding van de Wall Street-maquette (ongetwijfeld goedbedoeld, overigens) voelde dan ook nogal ironisch aan.
We willen geen voorbarige conclusies trekken. En een editie meemaken – vooral één van de kleinschaligere regionale spin-offs dan – zou ons wel eens van gedacht kunnen doen veranderen. Maar vanuit ons cinemazitje kwam het hele gegeven toch iets te artificieel over om echt te overtuigen. De Belgische kortfilm Charlie Goes to Burningman van Jan Beddegenoodts, die een vanuit een veel interessantere invalshoek vertrok (die van een 81-jarige New Yorkse media-professor), kon daar helaas niet meteen verandering in brengen.
Nee, de revelatie van de avond bleek uiteindelijk de film te zijn waarvan we dat het minst hadden verwacht, namelijk Mistaken for Strangers. Van de muziek van The National worden we eerlijk gezegd warm noch koud. Maar – net als de overgrote meerderheid van de zaal – vielen we al snel voor de charmes van über-sympathico Tom Berninger: slacker, metalfan en jongere broer van frontman Matt. Met zijn originele vragen aan The National-groepsleden als ‘do you carry your ID when you’re on stage?’ en ‘how famous do you think are?’, zijn spontane one-liners, maar vooral zijn kinderlijke fratsen deed Berninger ons voor het eerst sinds we het ons kunnen herinneren luidop lachen met een muziekdocu, of zeg maar met een documentaire, tout court. Na twee maanden mee-toeren met de band wordt Tom [spoiler alert] ontslagen als crew member, nadat hij in een zoveelste zatte bui niet tijdig op de tourbus was beland. En het blijft ons een raadsel hoe de man erin geslaagd is de film danig vloeiend te monteren (we vermoeden dat hij de nodige ondersteuning heeft gekregen van een meer ervaren filmmaker). Maar zijn portret schept een uiterst onderhoudend en eerlijk beeld van hoe het is om de jongere broer van Matt Berninger te zijn en het succes van The National vanop de zijlijn te (moeten) beleven.
En zo zat onze zondag-filmdag er alweer op. Restte ons alleen nog een döner kebap met fetakaas en samurai-saus te bestellen, een citroenthee te drinken en bovenstaande hersenspinsels te digitaliseren. Wij onthouden dat we dringend een ‘chip tune’-optreden moeten meepikken, dat de organisatie van Burning Man veel te hard haar best doet en dat de broer van Matt Berninger onze nieuwe persoonlijke held is. Wilt u zelf ook nog één van de Docville-films ondergaan: dat kan, het festival loopt nog tot en met zaterdag 10 mei in diverse Leuvense zalen.