Een sonische verkenning in drie delen
Radicaal geroezemoes bestaat uit drie afleveringen. In dit drieluik ontmoeten we denkers, geluidskunstenaars en componisten die, op zeer verschillende manieren, vertrekken vanuit geluid. Met hen proberen we met nieuwe oren te leren luisteren.
Hoe kan ‘sonische sensibiliteit’, om een term van een van de geïnterviewden te echoën, ons bewustzijn vergroten voor de complexiteit en meerstemmigheid van de samenleving? Wat kan geluid ons vertellen over onze positie in de wereld en onze relatie met de medemens of met de natuur? Hoe klinkt verandering, of verlies?
Nog voor een mens kan kijken, is het aan het luisteren. Een ongeboren baby luistert naar de hartslag van de moeder, naar het rommelen van haar maag, de vibraties van haar stem en het geroezemoes in haar omgeving. Het oor is de eerste poort naar de wereld om ons heen. Eenmaal buiten primeert het visuele. We zien de wereld, aanschouwen haar, proberen inzicht te krijgen in hoe zij werkt, haar te verbeelden, te verhelderen. Zeker in het mediatijdperk waarin wij leven, dat gedomineerd wordt door beeld en taal, lijkt het oog het bovenliggende zintuig te zijn. Geluid, dat is storende ruis die ons alleen maar afleidt van de film die aan ons voorbijtrekt.
Deze podcastreeks wordt gemaakt door TRASHLINIE. Dat is de noemer waaronder architectuurhistoricus en publicist Roel Griffioen samen met geluidskunstenaar / radiomaker Sjoerd Leijten sinds 2019 podcasts en audioprojecten maakt. Deze reeks kwam tot stand in samenwerking met rekto:verso, Collateral en Gonzo (circus).
Aflevering 1: De sonische stad
In de eerste aflevering zijn we in Berlijn en Den Haag en spitsen we de oren om naar de stad zelf te luisteren, naar het rumoer van het heden en het gefluister van het verleden. Bovenop een puinberg rond een voormalige Nazi-bunker voor luchtafweergeschut legt filosoof Salomé Voegelin uit hoe de blik van bovenaf in de Europese geschiedenis en filosofie onlosmakelijk verbonden is met verdeel-en-heers-politiek en de “colonial grab”.
Luisteren impliceert voor haar juist een verstrengeling met de omgeving, een soort middenin-zijn. Kunstenaar en geluidenverzamelaar Peter Cusack laat in een Hinterhof en onder een spoorbrug het specifieke geluid van Berlijn horen, een stad die stiller is dan de andere Europese metropolen en waar – als je goed luistert – ook de geschiedenis en zelfs de toekomst hoorbaar zijn.
En in het centrum Den Haag bezoeken we de kantoorkolos New Babylon met geluidskunstenaar Justin Bennett. In dit gebouw komt de geschiedenis van kapitalistische stedenbouw in botsing met de gelijknamige antikapitalistische stadsutopie van kunstenaar Constant Nieuwenhuys uit de jaren zestig en zeventig.
Een aflevering over de resonantie van de stad van gisteren en de ‘sonic possible worlds’ van de dag van morgen.