Work in Progress
In het muzikale oeuvre van Mira Calix aka Chantal Passamonte waren er van bij het begin thema’s en beelden die zij consequent blijft onderzoeken, uitbenen en tot volle kracht laat komen. Drie jaar na ‘One On One’ vormt ‘Skimskitta’ een nieuwe etappe in de constructie van een persoonlijk muzikaal universum. Bedrieglijk eenvoudige structuren en melodieën laat ze laag voor laag samenvallen in composities.
In die drie jaar heeft Mira Calix niet stilgezeten. Ze verzorgde dj-sets, speelde met Radiohead, bracht een Peel-sessie en de ep ‘Prickle’ uit, en vormde met Mark Clifford (Seefeel) Hot Little Hands. Daarnaast experimenteerde ze in haar Loxwitch-studio met electronica en een stokoude Fender Stratocaster. Het resultaat heet ‘Skimskitta’, een compositie die de songs opzuigt in een uur vol ervaringen, geluiden, sferen en moodswings.
Van songs naar composities
Hoewel ‘Skimskitta’ als samenhangend geheel afwijkt van ‘One On One’, is de werkwijze nagenoeg identiek en heeft ze nog steeds een zwak voor bepaalde schurende krakjes, zoals in het slepende ‘The Wolf, The Sheep & The Door’, het gloomy ‘Distracted2’ en het gedateerd aandoende ‘You Open Always’. Naast ‘Skimskitta’ bracht ze recent de compositie ‘Nunu’ uit. Deze track is gebaseerd op insectengeluiden, gemaakt in opdracht van het Muséum d’Histoire Naturelle in Genève en in beperkte oplage uitgebracht met een grappig t-shirt van de hippe modeontwerpster Catherine Haines. “Nog meer dan vroeger dwingen de geluiden mijn composities in een bepaalde vorm, bijvoorbeeld door een beetje aan te rommelen met de piano zoals in ‘Savanna’. Voor ‘Nunu’ was dat niet anders, alleen moest ik veel sneller werken. Ik moest een selectie maken uit een heleboel insectengeluiden en daar in tien dagen 30 minuten muziek mee componeren,” aldus Mira Calix.
Uiteindelijk werden slechts de laatste 13 minuten op de ep uitgebracht. “Het begingedeelte was nogal leeg. Het middengedeelte vormt duidelijk een ‘beweging’, maar was nog niet helemaal ‘af’. Het laatste deel daarentegen klinkt vol en staat echt op zichzelf.” Overigens zit ‘Skimskitta’ vol insectachtige geluiden, zoals in de intro ‘Again, It Starts’ en het door percussie opgestuwde ‘Sixnot6’.
Naast electronica heeft Calix steeds ‘echte instrumenten’ en haar eigen stem verwerkt, al is dat niet altijd meteen duidelijk. “Op ‘One On One’ en ‘Pin Skeeling’ (haar tweede ep, rt) gebruikte ik massa’s gitaren. Ik hou van snaarinstrumenten omwille van hun warme en uitnodigende klank. Ik heb er nooit bewust over nagedacht, het zijn gewoon mijn favoriete geluidjes, in mij eigen muziek en in die van anderen.” De bloedmooie ouderwetse pianomelodietjes in ‘Poussou’ en in ‘I May Be Over There (But My Heart Is Over Here)’ bewijzen haar stelling.
Simpel (almost mix)
De kale eenvoud van ‘I May Be Over There’ en het als een trekzak in- en uitwaaierende ‘Paarl’ lijken de compositie ietwat te breken. Zo simpel is ‘Skimskitta’ evenwel niet. Calix stapelt verschillende bewegingen en gevoelens laag op laag: “Het is mijn muzikale dagboek van de laatste jaren. Elke dag voel je je anders, je ontmoet mensen, je wordt geraakt door allerlei feiten en gebeurtenissen. Dat lijkt misschien simpel, maar niets is zo eenvoudig als het lijkt en dat idee heb ik in dit album willen stoppen.”
Dat niet iedereen haar werk zo percipieert, wijt zij aan de onzichtbaarheid van de samengesmolten lagen. “Je kunt luisteren, maar het niet horen. Oppervlakkig lijken het allemaal simpele melodielijntjes, maar er gebeurt veel meer. Dus wellicht zijn er mensen die het ‘horen’ en mensen die slechts ‘luisteren’. Horen doe je alleen maar als iets je aantrekt in de muziek.” ‘Skimskitta’ vergt inderdaad vele luisterbeurten, maar leidt onherroepelijk naar het majestueuze ‘Schadenfreude’ en het getormenteerde ‘Two Seasons’.
Zelf voelt ze zich nog steeds ‘klein’ in de wereld. “Je eigen nederigheid beseffen en ook aanvaarden geeft je de mogelijkheid om een bijdrage te leveren aan het totaalplaatje, zonder compromissen te hoeven sluiten. De dreigende oorlog heeft een invloed op mij als persoon en ik draag dat mee als muzikant, maar ik maak nog steeds geen openlijk politieke muziek. Net zo vreselijk zijn al die conflicten waar we nooit iets van horen. Opgroeien in het Zuid-Afrika van de Apartheid en de bijbehorende persrestricties heeft van mij overigens een nieuwsjunkie gemaakt. Bovendien besef ik daardoor dat niet alles is wat het lijkt. Geen nieuws is toch vaak slecht nieuws.”
Tussen stad en Suffolk
Haar recente releases leverden haar alvast een drukke agenda op voor 2003. Naast de recente release ‘Nunu’, haar improvisatie-sessie met de London Sinfonietta (bekend van projecten rond Ligeti en Aphex Twin), zal ze vanaf april solo touren met een live-set. Dat laatste vindt ze alleszins veel akeliger dan optreden met klassiek geschoolde muzikanten, waarachter ze zich altijd kan verschuilen.
En als ze nood heeft aan rust en stilte, trekt ze zich als een 21ste-eeuwse <i>Vita Sackville-West</i>terug in Suffolk om te tuinieren en te lezen. Momenteel is ze helemaal weg van Michael Pollans ‘The Botany of Desire: A Plant’s-Eye View of the World’ waarin de aardappel, de appel, de marihuanaplant en tulpen hun domestica beschrijven. De auteur onthult allerlei onfrisse praktijken bij het toepassen van genetische manipulatie… en de zoektocht naar de perfecte friet. <i>Definitely</i>ook een ‘work in progress’.