Wat zijn we weer lichtgeraakt vandaag. En oprecht verontwaardigd. Soms moet dat ook: als het onbetamelijk is, dan mag je dat gerust laten merken, zeker in de journalistiek. De tijd waarin een nieuwslezer dezelfde intonatie en gelaatsuitdrukkingen gebruikte voor volkerenmoord als voor de geboorte van een nieuw zeehondje in de zoo ligt ver achter ons. En dat heeft zijn voordelen, zeker op tv: als je de klank uitzet, weet je nog wat er gezegd wordt, alleen al door naar de monkellachjes of gefronste wenkbrauwen te kijken. Dat is het mooie aan de leer van de redundante informatie, ingeburgerd met de opgang van het internet. In ieder geval: een beetje inleving moet er zijn, anders weet de mediaconsument niet hoe hij op nieuws moet reageren. Zonder inleving geen duiding.
Neem nu een oude doos als Whitney Houston, onlangs op wereldwijde tournee. ‘I’m Your Baby Tonight’, ‘My Name Is Not Susan’ (we weten het ondertussen), ‘I’m Every Woman’: u kent het wel. En geef toe, een mens zou voor minder met hoge verwachtingen tussen een hoop volk gaan staan, om verslag te kunnen uitbrengen van dit bijzondere evenement. Op dat moment vergeet je gewoon even dat je journalist bent: je staat er in de eerste plaats als fan. Zo hoort het ook. Je moet je inleven in de leefwereld van je publiek, dat je tenslotte deelt met je onderwerp. En alleen zo kun je datzelfde onderwerp met de juiste precisie kiezen. Whitney Houston heeft sinds jaar en dag succes, dat voel je, dus daar wil iedereen alles over weten. Want wie wil er niet tot het kamp van de winnaars behoren?
Akkoord, het is zeer eenvoudige muziek, die wellicht nooit de Gonzo (circus)-annalen haalt. Maar simpele muziek heeft het voordeel van de duidelijkheid – een kwaliteit in deze tijden van redundante informatie. En wie dacht dat deze onderwerpkeuze ten koste zou gaan van het journalistieke sérieux, die heeft het mis. Sterk onderbouwde kritische recensies in onze kwaliteitskranten waren haar deel, in navolging van doorwrochte items op de BBC, die de show van Whitney Houston haast bracht als een natuurdocumentaire: de zangeres was een weerloos kwelende antilope, die verbaal verscheurd werd door haar trouwste fans, journalisten incluis.
Niemand wond er doekjes om: Whitney Houston was niet goed bij stem, en miste uitstraling. Meer nog: tussen de regels door kon je lezen dat het niet (!) goed was. Het scheelde niet veel of het verenigde journaille had geklaagd dat het optreden – een ‘concert’, zo heet het sinds optredens duurder zijn geworden – zijn geld niet waard was. Als je gratis binnen kan, zoals elke journalist, dan is dat een behoorlijk ontnuchterende vaststelling. Bijna kon je stellen dat het optreden zelfs de persaandacht niet waard was. Maar zo ver kwam het gelukkig niet.