Het Gedachtegoed #2: Ongezouten meningen

Recensenten, zo horen wij wel eens beweren, hebben het maar gemakkelijk. Artiesten en hun personeel werken jaren aan een nieuw project, denken ideeën uit, knutselen stukje bij beetje, nummer na nummer, een nieuwe plaat in elkaar, schaven de oneffenheden weg, zorgen voor een mooie verpakking, en sturen dit bouwwerkje vrijblijvend met de nationale posterijen naar de recensent. En wat doet de recensent, zo wordt er schamper aan toegevoegd? De recensent, die doopt zijn toetsenbord in vers bereid venijn, en geeft met een minzame hoofdknik te kennen dat de plaat gestart mag worden. Wanneer kort daarna een tweede hoofdknik volgt, weet zijn assistent genoeg. De stilte treedt in, en de recensent breekt het zorgvuldig opgebouwde werkstuk in enige lijnen en seconden af. Recensenten, zo wordt beweerd, zijn genadeloze wolven, destructieve geesten, en gemakzuchtige subjectivisten.

Toch is er ook de andere kant van het verhaal. Niemand staat stil bij de zware beproevingen die de recensent moet doorstaan. We hebben het dan niet over de Gonzo (circus)-recensent, die, beschermd door de veilige cocon van de redactionele onafhankelijkheid, min of meer aan het bovenstaande voldoet. En dat is een goede zaak: menige relatie van menig Gonzo (circus)-redacteur is al gered door de uitlaatklep van de recensies. Nee, wij hebben het over de recensentengilde, de juffrouwen en jonkheren die, in dienst van de kwaliteitspers, elke nieuwe plaat moeten beoordelen volgens de regels van de journalistieke deontologie. Zweet, bloed en relaties kost een dergelijke recensie. Nachtelijk schrijf-, schrap- en opzoekwerk is dan ook geen uitzondering.

Regel één: gebruik minstens twee bronnen. Een zichzelf respecterend journalist beperkt zich niet tot het kopiëren van één bestaande recensie.
Regel twee: respecteer woord en wederwoord. De waarheid is niet zwart-wit maar grijs, en zo is een slechte plaat ook niet kut maar overwegend kut.
Regel drie: wees objectief. Hou je persoonlijke mening voor jezelf.

Met deze laatste regel kan evenwel soepel worden omgesprongen. Zo lazen wij ergens, zonder verder onze bronnen te checken: “volgens vroege aanhangers zou de rapper zijn ziel hebben verkocht voor het grote geld.” Een interessante these, die niet zomaar weerlegd kan worden. U kent het trucje wel: citeer virtuele deskundigen, desnoods heelder bevolkingsgroepen, en verberg zo uw ware gelaat. Even oefenen. “Volgens waarnemers is de nieuwe plaat van Coldplay overwegend kut.” Klinkt niet slecht. “Hoe langer hoe meer mensen ergeren zich openlijk aan de nieuwe plaat van Coldplay.” Klinkt nog beter. “Er rijzen serieuze twijfels over de muzikale integriteit van Coldplay.” Pats. Ongezouten meningen in de kwaliteitspers: het is maar een kwestie van tijd. Voorlopig vullen wij de leemte in en kunt u zonder veel omwegen terecht in Gonzo’s Oordeel.