Songfestivalmuziek, dát maakt Michael Schenker, schreeuwt Peter Bruyn in mijn oor. Kan best, maar dan wel geweldige songfestivalmuziek die zonder twijfel de eerste plaats zou veroveren in een betere wereld dan de onze. Michael Schenker kwam vorige week naar Haarlem en bezorgde Peter en mij een geweldige avond.
Laat ik eerlijk zijn: na afloop was ik een beetje teleurgesteld. Het beste nummer van Scorpions, ‘Loving you sunday morning’, ontbrak. Had ik kunnen weten. Tijdens eerdere optredens van zijn recente tour speelde Michael Schenker het nummer niet. Op zijn onlangs verschenen live-album schittert het prachtige nummer door afwezigheid. En toch was er die hoop. Als elfjarige viste ik ‘Lovedrive’ ooit uit de uitverkoopbak bij Satisfaction in Heerlen. Niet de muziek maar de prachtige vrouw met één ontblote borst waarvan de tepel bedekt was met kauwgum trok mijn aandacht. Een jaar later kocht ik van mijn gespaarde zakcentjes ‘Blackout’ op de dag dat het album uitkwam. Grijs gedraaid. Net als ‘Lovedrive’ trouwens. Al snel dook ik diep in de heavy metal – eerste de Britse variant NWoBHM, daarna de Amerikaanse thrash metal – en raakte Scorpions op de achtergrond. Ook omdat de Duitse band steeds commerciëlere platen ging maken. Enfin, ik miste vorige week donderdag ‘Loving you sunday morning’.
Verder was het optreden dat Michael Schenker gaf in Patronaat in Haarlem geweldig. Ook omdat dat wat ‘Loving you sunday morning’ zo’n goed nummer maakt – die warme, gloedvolle manier van gitaarspelen van Schenker – volop aan bod kwam. Michael Schenker was immers destijds bij Scorpions de gitarist van dienst. Na een succesvol uitstapje met UFO keerde de gitarist voor één album terug naar de band waar hij ooit als broekie begon, om daarna door te gaan met zijn eigen Michael Schenker Group. Peter Bruyn, die hardrock – zeker die uit de jaren 1970 – steevast vergelijkt met het levenslied, genoot zichtbaar. Glimlach op het gezicht, respectvol klappen met de handen boven het hoofd na weer een geweldige solo van Schenker. En daarna, natuurlijk, nuancerende woorden sprak over zoveel goedkoop effectbejag. Natuurlijk, Peter heeft een punt. Hardrock maakt gebruik van het grote gebaar, speelt op een directe manier met emoties en zit op het eerste gehoor eenvoudig in elkaar. Dat maakt de muziek zelf echter nog niet ‘simpel’. Dezelfde classificatie geldt bijvoorbeeld voor punk. Niemand die Buzzcocks beticht van het schrijven van heerlijke, puntige bubblegum liedjes die verder weinig om het lijf hebben.
Met name de oude UFO-nummers die Schenker speelt hebben de klasse die liedjes van Buzzcocks ook hebben: puntig, emotioneel en ergens ook een diepere laag. Dat laatste is mijn gevoel, Peter zal het bestaan van die laag wellicht ontkennen. Misschien vind ik die nummers wel zo geweldig omdat ik als een blok val voor goede gitaar-riffs. Ontkennen dat ‘Rock Bottom’, ‘Only You Can Rock Me’ en Lights Out’ geweldig grooven is onmogelijk. De nummers behoren tot de beste hardrock die ooit is gemaakt. Schenker speelt een set die grote gelijkenis vertoont met de selectie op zijn recente live-plaat. Geen verrassingen dus. Niet erg. De muzikanten die hij meeneemt zijn klasse, wereldklasse binnen de hardrock zelfs. Zanger Doogie White – ooit actief in Rainbow en bij de band van Yngwie Malmsteen – is het archetype van de hardrock-zanger. Goede strot, de juiste (grote) gebaren en prima in staat het publiek te bespelen. Herman Rarebell (drums) en Francis Buchholz (bas) van Scorpions – nog niet zo heel erg lang uit elkaar – zorgen voor de strakke ritmesectie. Wayne Findley speelt tweede gitaar en keyboard.
Maar laat er geen twijfel over bestaan: Schenker zelf steelt de show. De man speelt gitaar alsof hij z’n ziel heeft verkocht aan de duivel. Bij iedere andere gitarist zouden zijn trucjes – gitaarnoot aanslaan en vasthouden, had naar het oor brengen en wachten tot het publiek het uitgilt – op de zenuwen gaan werken. Niet bij Schenker. Zijn houding, de jongensachtige uitstraling, die constante lach op z’n gezicht: dit is geen gevallen gitaarheld die noodgedwongen na jarenlang langs arena’s te hebben gereisd de kleine zaaltjes op moet zoeken. Dit is een man die geniet van optreden, van gitaarspelen. En of er nou tienduizend of vijfhonderd mensen staan te genieten? Maakt ‘m niet uit. In een redelijk volle grote zaal van Patronaat – zo’n vijfhonderd bezoekers, schat ik – werkte dat enthousiasme aanstekelijk. Tweemaal komt Schenker terug, tweemaal is de toegift van grote klasse. Afsluiters ‘Blackout’ (Scorpions) en ‘Doctor doctor’ (UFO) worden door het publiek meegezongen en -klapt. Tussen het UFO- en Scorpionsgeweld valt pas op hoe relatief zwak het solowerk van Schenker is. Z’n instrumentale gitaarerupties – ‘Attack of the Mad Axeman’ en ‘Into the Arena’ – stellen als compositie weinig voor, al is Schenkers gitaarwerk fantastisch. Het nieuwe ‘Horizons’ bewijst: nummers schrijven kan hij beter aan anderen overlaten.
Als leadgitarist in dienst van UFO en Scorpions plaveide Schenker midden en eind jaren zeventig de weg voor een nieuwe generatie gitaristen die een harder, metal-achtig geluid uit hun gitaar probeerden te halen. Samen met K.K. Downing en Glenn Tipton is Schenker zonder twijfel de wegbereider voor heavy metal. Al was Judas Priest met albums als ‘Killing Machine’ en ‘Stained Class’ waarschijnlijk een directe invloed. Neemt niet weg dat Schenker destijds meer in de schijnwerpers stond, want gitarist bij eind jaren zeventig grote hardrock-bands. Dat Schenker tijdens deze ‘Lovedrive’-tournee kiest voor zijn meest succesvolle periode is eenvoudig te verklaren. Niemand ontkomt anno 2013 aan retromania. De jaren 1970 zijn populair, ook in hardrock- en metal-kringen. Gedateerd of oubollig zijn daarom niet de juiste woorden om het geluid te omschrijven. Het optreden van voorprogramma Greyzone uit Noorwegen spreekt boekdelen: op geen enkele manier weten de jonge honden indruk te maken met hun ingestudeerde poses en clichématige metal. Vroeger alles beter? In dit geval wel. Schenker mag dan wel tegen de zestig lopen, zijn energie en enthousiasme zijn er niet minder om. Schenker en zijn medemuzikanten kennen het klappen van de zweep want draaien al bijna veertig jaar mee en zijn toch niet te betrappen op routine- en plichtmatigheid. Kortom, topconcert. Dat wordt weer wekenlang klassiekers van UFO en Scorpions op de draaitafel.
Gezien: donderdag 30 mei 2013, Patronaat Haarlem.