Op 7 en 8 februari verzamelen liefhebbers van new wave, punk en postpunk In Den Haag voor een nieuwe editie van het Grauzone Festival. Onze medewerker Serge De Pauw blikt alvast vooruit.
Grauzone blijft evolueren en dat is een uitstekende zaak. Het festival was oorspronkelijk gericht op alles tussen en rond new wave, punk en postpunk, maar veranderde gaandeweg en vooral op een natuurlijke manier het geweer slim van schouder.
Er kwam meer en meer plaats vrij voor andere genres zoals dwarse gitaarrock en spannende klanken uit de underground. Dat was vooral in 2019 – met de komst van onder meer Shellac, The Messthetics, Lee Ranaldo en The Cosmic Dead– duidelijk.
Een andere, belangrijke verandering is het feit dat het festival dit jaar een volwaardige tweede dag kreeg aangemeten. Dat vertaalt zich misschien wel in de beste en spannendste affiche in de geschiedenis van het festival.
Zo hebben ze met The Murder Capital en Shame zowat de twee belangrijkste postpunkbands uit de nieuwe Britse lichting weten binnen te hengelen. Dat zijn namelijk dé bands die je op een festival als Grauzone wil zien.
Met veteranen als Stephen Mallinder (ex-Cabaret Voltaire), het herrezen Test Dept., Blurt, Damo Suzuki (ooit nog de frontman van de legendarische krautrockband Can) of de helft van wijlen Sonic Youth (in de gedaante van Thurston Moore én Lee Ranaldo) haalden ze daarnaast alweer een flink stuk muziekgeschiedenis binnen.
Als vanouds wordt oud omzwachteld met nieuw en krijgen ook lokale acts en deejays de kans om zichzelf voor te stellen. Door onder meer Deutsche Ashram, Los Bitchos, Tousch of U-Bahn een plek op de poster te geven vervult het festival ook haar rol als introducerende speler.
Gitaren worden gewoontegetrouw afgewisseld met synths, oud en nieuw. Noise, minimal wave of electro speelt op dit festival moeiteloos haasje over met onder andere garagerock, no wave, dreampop en zelfs folk. Kiezen is altijd verliezen, maar wij noteerden alvast wat namen in ons notitieboekje.
Headliners
Een van dé namen die in 2018 – het zoveelste jaar op rij nota bene waarin gitaarbandjes definitief dood werden verklaard- internationaal over de tongen ging, was Shame. We proberen het woord ‘hype’ te omzeilen, maar de aandacht die gepaard ging met de release van hun debuut ‘Songs Of Praise’ was wel héél enthousiast, op het hysterische af zelfs. En toch was al die lof terecht want het jonge vijftal uit Londen bleek met dat album een ijzersterk statement te hebben afgeleverd, vol gebalde no-nonsense postpunk, gepokt en gemazeld in traditie (Wire, The Fall) en vooral gegoten in uitstekende songs zoals ‘Tasteless’. Live zijn ze bovendien sensationeel, tenminste voor wie houdt van rauw en rellerig. We gokken erop dat Shame dé headliner van de tweedaagse wordt.
Minder gehypet, maar daarom niet minder interessant was ook het debuut uit 2019 van The Murder Capital, samen met Fontaines D.C. en Girl Band ambassadeur van de nieuwe Ierse lichting bands die postpunk opnieuw stevig op de kaart hebben gezet. ‘When I Have Fears’, dat de Britse sterproducer Flood (zie onder andere Depeche Mode, Nine Inch Nails, U2 en New Order) absoluut onder zijn hoede wou nemen, katapulteerde dit jonge vijftal linea recta naar de grootste festivals. Hun behoorlijk punky sound, die in de eerste plaats wordt gekenmerkt door de krachtige stem van James McGovern, ademt in alles gedrevenheid, energie en oprechte, veelal beklemmende emoties. De obligate referenties naar Joy Division zijn daarom voor een keer niet overdreven want wat The Murder Capital brengt is echt.
Nederland
Nederlandse acts die al een poos met rood omcirkeld in onze agenda staan, zijn De Ambassade, het eerder onbekende E.T. Explore Me en Legowelt. Het snoepje van het moment is zonder meer De Ambassade, een Amsterdams trio dat zweert bij minimal wave en zijn killere broertje cold wave. Na twee leuke 7inches brachten ze vorig jaar een album uit, ‘Duistre Kamers’ op het eveneens Amsterdamse Knekelhuis. Achter De Ambassade zitten Pascal Pinkert en Timothy Francis, die we dan weer kennen van Dollkraut. Denk bij De Ambassade aan analoge synths, een in de mix (en mist) weggeduwde stem die in het Nederlands mompelt, veel galm en dirigistische baslijnen die Pete Hook ooit uitvond bij Joy Division. Het lijkt allemaal simpel, maar het is verdomd catchy.
Nederland lijkt wat te hebben met oude orgels. Zo herinneren we ons nog zZz, maar nieuw op onze radar is het Haarlemse E.T. Explore Me. Ze brengen een soort manische partymix van surf(punk), garagerock en old school rock-‘n-roll. Ze brachten een pak 7inches uit en twee albums, waarvan een op het Zwitsere keurlabel voor dit soort opwindende geluiden, Voodoo Rhythm.
Cultland
Legowelt hoeven we eigenlijk niet meer voor te stellen. Al meer dan dertig jaar is Danny Wolfers (met roots in Den Haag – denk dus Bunker Records, Unit Moebius et all) een wel klinkende naam in de internationale elektronische scene. Zijn live- en deejaypalmares is even indrukwekkend als zijn discografie. Hij staat vaak synoniem met electro, maar hem in dat vakje stoppen zou hem oneer aandoen. Speciaal voor Grauzone zal Wolfers Stanley Kubricks ‘2001: A Space Odyssey’ live van een nieuwe soundtrack voorzien. Vorig jaar deed hij overigens al iets gelijkaardigs voor/met twee films van Werner Herzog, namelijk ‘Nosferatu: Phantom Der Nacht’ en ‘Fata Morgana’.
Het geluid van Legowelt vormt het perfecte opstapje naar Cabaret Nocturne. Deze Belgische cult-act rijgt de miljoenen YouTube views aan elkaar, terwijl Raphaël de Sauvage paradoxaal nog steeds een goed bewaard geheim is en over niet één fysieke release beschikt. Nochtans is hij al productief sinds 1996. Totale controle en onafhankelijkheid van de muziek-business zijn voor hem geen holle frasen. Deze man draait mee op zijn eigen voorwaarden. Zijn naam werd niettemin opgepikt door onder andere DJ Magazine en Mixmag en hij is regelmatig te horen op gereputeerde radiostations zoals BBC en Ibiza Sonica. Het lijstje van artiesten dat met deze bescheiden Belg dweept, is haast eindeloos: van onder meer Trevor Jackson tot Andrew Weatherall; en van Dave Clarke tot Boy Harsher.
Terug van geweest en dus een blij weerzien is er met Linea Aspera, het Britse cult-verbond tussen Alison Lewis (stem en synths) en Ryan Ambridge (synths en programmering). Naar aanleiding van hun fantastische debuutplaat uit 2012 stonden ze het jaar nadien op de eerste editie van Grauzone, toen nog op een zolderpodium in Amsterdam. Dat album verbond het beste tussen synthpop en minimal/dark wave en groeide razendsnel uit tot een neo-klassieker in het genre. Het mag dan ook niet verbazen dat het prijsnummer ‘Malarone’ op YouTube en in de betere clubs uitgroeide tot een grote hit. In 2013 leek het op, maar vorig jaar kwam het bevrijdende bericht dat ze terug waren. Een zolderpodium zal ditmaal niet meer volstaan.
Buitenbeentjes
Tamaryn vervelde op tien jaar tijd en vier albums van een shoegazeband pur sang – het warme Slowdive dekentje viel op het debuut ‘The Waves’ (Mexican Summer, 2010) op geen enkele manier te ontkennen- naar een met synthpop doordesemd dreampopproject, waarbij gerust mag worden gedanst. Haar laatste album ‘Dreaming The Dark’ is meteen ook haar meest ambitieuze en zelfverzekerde. Niemand minder dan Robin Guthrie van The Cocteau Twins bood zich spontaan aan om een remix te maken van een van de nummers van die nieuwe plaat, ‘Terrified’. Op die originele versie is overigens ook de gitaar van Deb Demure van Drab Majesty te horen.
Benieuwd, ten slotte, zijn we naar Unmoor Kiva – de samenwerking tussen Gemma Thompson (gitariste van de Britse postpunksensatie Savages) en twee muzikanten van het ongrijpbare A Dead Forest Index. De twee bands kwamen elkaar tegen en toerden samen in 2013; en dat leidde onder meer tot een (ondertussen fel gezochte) split, ‘In What I’m Seeing; The Sun’. Nu Savages voorlopig on hold staat, zijn de bands nóg dichter naar elkaar toe gegroeid. Die synergie leidt tot een geluid dat ergens landt tussen het unheimiche van A Dead Forest Index en, naar eigen zeggen, jazz uit de jaren 1950, met een grote voorliefde voor het vroegere werk van Nina Simone.
Randland
Naast massa’s concerten en deejaysets biedt Grauzone ook al enkele jaren een flink uit de kluiten gewassen parallel programma aan. Ook dit jaar is er de Graukunst-tentoonstelling onder de noemer ‘ARTNROLL’; en wordt er een uitgebreid symposium op poten gezet. Tot slot is er ook opnieuw een filmprogramma, met daarin onder meer een exclusieve screening van ‘Where Does a Body End’’, de lang verwachte documentaire over Swans.
Meer info
Grauzone Festival – vrijdag 7 en zaterdag 8 februari 2018 – Het Paard, Den Haag
www.grauzonefestival.nl
Tracklist
Cabaret Nocturne – Blind Trust
Legowelt – Disco Rout (Original Mix)
De Ambassade – Jerney
Linea Aspera – Malarone
Hante – Bienvenue En Enfer
Legowelt – Experiential Awakening
Test Dept. – Information Scare
Blurt – The Body They Built To Fit The Car
Marissa Nadler & Stephen Brodsky – In the Air Tonight
Tamaryn – Dawning
Shame – Tasteless
The Murder Capital – Feeling Fades