Gemopper en gemor. Mediaprofessionals en Applefans zijn teleurgesteld. De iPad is een grote iPhone. Meer niet. Steve Jobs, de charismatische topman van Apple, had het gisteren moeilijk om de hooggespannen verwachtingen waar te maken. Stiltes, weinig applaus, gestuntel. Na maanden van speculaties is de iPad niet waar de moderne elite op had gehoopt. En dat is precies de bedoeling: iPad gaat een revolutie veroorzaken bij de gewone mediaconsument.
Eigenlijk was ik van plan om een stuk te schrijven over de manier waarop Apple wederom spektakel weet te creëren door mondjesmaat delen van informatie over een nieuw product weet te verspreiden. Popjournalist van De Volkskrant Gijsbert Kamer verzuchtte op Twitter: ‘Vreemd genoeg ben ik erg nieuwsgierig naar die Apple Tablet en naar de presentatie vandaag. Zo’n hype ontbeert popmuziek al jaren.’ Laat het rumoer maken maar aan Apple over. Toch viel de daadwerkelijke presentatie dit maal tegen. Voer voor een interessant stukje? Nee. Dat aspect is en zal in honderden, zo niet duizenden, andere columns worden uitvergroot. Daarbij: er was gisteren in San Fransisco iets anders aan de hand. Steve Jobs toonde zich een échte visionair. En die worden niet begrepen.
Laat ik er niet omheen draaien: ik vind de iPad fantastisch. Geniaal zelfs. Het apparaat markeert de volgende stap in de evolutie van media in onze hoog-industriële informatiemaatschappij. Zelf ga ik ‘m waarschijnlijk niet gebruiken. Ik ben een mediaprofessional. Ben de hele dag bezig media te maken. Daar is de iPad niet geschikt voor. Tenminste, dat is mijn inschatting na gisteren. Teleurstellend? Ja, best wel. Ik had erop gehoopt dat de iPad ook geschikt zou zijn voor het schrijven van lijvige stukken, terwijl ik ondertussen zoek naar andere media, eventueel simultaan foto’s bewerkt. Gezien het gestuntel gisteren, zit dat er niet in. Juist dat maakt de iPad zo fantastisch.
Want die iPad is helemaal niet voor mij bedoeld. iPad is geen elitespeeltje, geen apparaat voor mediaprofessionals, grafisch ontwerpers, journalisten, fotografen, websitebouwers. Nee, de iPad is er voor iedereen. Voor mijn ouders bijvoorbeeld, die de afgelopen paar jaar hebben geworsteld met Windows Vista. Of voor de meerderheid van mijn studenten. Die, ondanks dat ze interactieve media studeren, toch vooral bezig zijn met ‘hangen’. Dat klinkt oneerbiedig. Zo is het niet bedoeld. In tussenuren surfen ze onderuit gezakt op het web, houden ze hun sociale netwerken bij, uploaden ze foto’s of films naar Flickr of YouTube of spelen ze een game.
Ergens in mijn hoofd had ik het verband al gelegd, maar gisteren werd het me pas écht duidelijk: voor het normale gebruik van media is een muis en toetsenbord alleen maar balast. Want, omslachtig, niet handig, niet intuïtief. Het wachten was, kortom, op iTab. Goed, er zijn al fabrikanten met computers die voorzien van een touch screen. Microsoft heeft een heuse tafel ontwikkeld gebaseerd op touch screen-technologie. HP introduceerde een aantal weken terug de ‘Slate’. Toch is iPad anders.
De kracht van Apple zit ‘m in ogenschijnlijk kleine dingen. de iPad is klein, maar niet te klein om er films op te kijken, kranten, boeken en tijdschriften op te lezen, relaxt mee over het web te surfen. Dat lukt niet met een iPhone, een laptop is te groot en lomp, een netbook heeft een toetsenbord en muis. Daarbij biedt juist dat de mogelijkheid om (bewegend) beeld, geluid en tekst optimaal te combineren. De krant is vanaf nu een gehyperlinkte nieuwsbron waarin het heerlijk schuiven is met video en tekst. Ander groot verschil: de iPad heeft een beperkt besturingssysteem dat precies kan wat het moet kunnen. Niet meer en niet minder. De gemiddelde mediagebruiker heeft geen zwaar besturingssysteem nodig, hoeft geen professionele middelen te installeren als Photoshop of Premiere. Komt bij dat de iPad er fantastisch uit ziet. Ultradun, niet al te opvallend, mooi scherm en zeer gunstige prijs.
De iPad is, kortom, het apparaat waar mediawetenschapper Marshall McLuhan van droomde in The Medium Is The Massage (1967). Een apparaat dat ons eindelijk zou verlossen van de terreur van het alfabet, van het geschreven woord, dat volgens McLuhan juist zorgde voor een extra, door nieuwe media overbodig geworden, laag van communicatie. En zo keren we terug naar een ‘natuurlijkere’ manier van communiceren. Door intuïtieve bewegingen en beeld. De iPad is hét middel om verbonden te zijn, om onderdeel te zijn van het wereldwijde medianetwerk. Hét middel ook om onze eigen aanwezigheid in dat netwerk te modificeren. Met behulp van eenvoudige software waarmee me eenvoudige content kunnen produceren of veranderen. Meer dan een iPad hebben we niet nodig.
Geen apparaat dus voor de mediaproducenten. Maar daar is, en dat is mijn stellige overtuiging, de iPad ook niet voor bedoeld. De iPad is het logische vervolg op de computer. In een tijdperk waarin taal en het geschreven woord minder dominant worden, evolueert de computer naar een apparaat zonder vast toetsenbord, zonder muis. Dat maakt de iPad het mediacentrum voor de gemiddelde mediaconsument. Alle media binnen handbereik en in de toekomst de mogelijkheid om televisie, koelkast, het licht en wat niet meer in huis aan te sturen. Het kan wat het moet kunnen, meer niet. Gelukkig maar. De iPad veegt eveneens de vloer aan met web 2.0. De overwegend mediaconsumenten worden gescheiden van de mediaproducten. Wie een iPad heeft, hoeft geen computer meer. Dat apparaat blijft er voor de mediaproducenten.
Kortom, zeer goede en slimme zet van Apple. Met iPad dringt het bedrijf nog dieper door in de grootste doelgroep. En op het juiste moment, die doelgroep heeft namelijk al kunnen snuffelen aan de iPhone en kan nu besluiten de iPad aan te schaffen. Niet als apparaat ergens tussen de iPhone en de computer in. Nee, als vervanging van die veel te lastige en ingewikkelde computer die veel meer kan dan nodig is. De iPad gaat zorgen voor een nieuwe standaard. Gisteren presenteerde Steve Jobs het begin van een nieuw mediatijdperk.
Meer info
The Medium Is The Massage, Marschall McLuhan en Quentin Fiore, Bantam Books (1967)
WWW
www.apple.com/ipad
Video van keynote met iPad-lancering bij iphone.nl