Keren Levi is een uit Israël afkomstige choreografe die inmiddels al een ruime tien jaar in Amsterdam woont. Haar werk – altijd in samenwerking met muzikant Tom Parkinson- wordt gekenmerkt door een persoonlijk karakter en een terugkerende integratie van andere kunsten. ‘The Dry Piece’ (Levi’s nieuwste voorstelling) is een interessant waterballet-op-het-droge dat door middel van live video en field recordings een kritische en vernieuwende blik werpt op de positie van de hedendaagse vrouw. In het gesprek dat Gonzo (circus) met haar heeft, toont Levi zich een bevlogen kunstenares die precies weet wat ze wil.
”Ik herinner me een mooie lentedag een aantal jaar geleden; Tom en ik waren in Munster, letterlijk op zoek naar inspiratie voor een nieuwe voorstelling. We liepen langs een grote wei waarin een aantal vrouwen aan het beeldhouwen waren. Het geluid van de op steen hakkende beitels had een haast hypnotiserende uitwerking op Tom. Hij pakte meteen zijn opnameapparatuur erbij en nam het geluid op. En dàt geluid – ijzer op steen – vormt nu dus een belangrijke ritmische basis voor de muziek in ‘The Dry Piece.'”
De muziek die gebruikt wordt in ‘The Dry Piece’ varieert van een traditionele piano en distortion gitaar tot eigenhandig gecomponeerde Musique Concrète, en wordt vaak fragmentarisch opgebouwd. “Een van de hoofddoelen van deze voorstelling is het publiek een moment van reflectie te bieden. Door middel van caleidoscopische patronen – die wij zelf graag ‘industriële herrie’ of ‘dirty sound’ noemen – wordt het publiek in een trance van zelfreflectie gebracht” zegt Levi. ‘Zelfreflectie’ is natuurlijk een vaak gebruikt en enigszins vaag begrip. Ik vraag Levi wat ze precies bedoelt.
‘‘The Dry Piece’is mijn choreografische blik op de schoonheid en haar schaduwzijde. Wat mij vooral intrigeert is die schaduwzijde van het mooie. Zijn dit dingen als kakofonie, chaos, asymmetrie en per ongeluk ontstane kwaliteit? De zelfreflectie die de voorstelling het publiek kan bieden hangt hier nauw mee samen. We willen dat mensen stilstaan bij het concept schoonheid, en dit ook op zichzelf betrekken. We moeten namelijk veel offers doen voor het bereiken van schoonheid. En in hoeverre bevindt die vorm van schoonheid zich dan eigenlijk ook niet gewoon aan de schaduwzijde?”
Keren Levi haalde voor haar mix van video, muziek en licht inspiratie uit de jaren 1930 musicals van choreograaf Busby Berkeley. De sprookjesachtige sfeer van zijn musicals en balletten vormt een interessant contrast met Parkinsons rauwe concrete klanken. Berkeley stond in de jaren 1930 vooral bekend om zijn opvallend vooruitstrevende camerawerk: als een van de eersten filmde hij zijn voorstellingen van bovenaf. Dit camerawerk zorgde voor een heel nieuwe invalshoek binnen het theater; er was voor het eerst één paar ogen dat alles kon overzien. Levi maakt in haar droge waterballet ook gebruik van videoprojecties die het podium van bovenaf tonen. “Dat ene paar ogen is veelbesproken tijdens het maken van de voorstelling. We hebben gekozen voor camerschots van bovenaf, en dat is natuurlijk niet alleen omdat ik me heb laten inspireren door de sprookjessfeer van Berkeley. Behalve een esthetische reden was er ook een andere motivatie om voor dit gezichtspunt te kiezen. Zo worden de filmprojecties namelijk een spel met macht in de ruimte van het podium.”
Op de vraag van wie dat paar ogen volgens haar is, antwoordt Keren het volgende:
”Ik denk toch dat die ogen van ‘de man’ moeten zijn. Voor alle duidelijkheid: ik wil met deze voorstelling absoluut niet suggereren dat mannen slecht zijn en vrouwen goed. Maar ik denk wel dat er een overheersende interpretatie van de mensheid is om op een bepaalde manier naar dingen te kijken. En die manier van kijken, dat ‘overviewing’ oog van onze maatschappij is nog steeds van een mannelijke entiteit. Door dat mannelijke oog wordt een naakt vrouwenlichaam al snel iets seksueels. Dàt idee wil ik met deze voorstelling doorbreken. Ik wil de naakte vrouw als vrouwelijke entiteit afbeelden zonder dat het per definitie seksueel wordt. Maar ik vind dat deze nuances niet weer te geven zijn zolang dit verschil niet gevisualiseerd wordt, daarom wordt er in het stuk ook gespeeld met pornografie. En omdat ik het idee heb dat mensen altijd in de schaduw staan van het door zichzelf gecreëerde ‘imago’- het beeld van een vrouw als begeerd, mooi en bijna perfect object – heb ik ervoor gekozen de danseressen achter een door een spot verlicht scherm te plaatsen. Zo staan de danseressen, net als in het echte leven, in de schaduw van hun gecreëerde imago.’’
Levi staat op, schudt glimlachend mijn hand en verdwijnt via de café deur naar buiten. Ik blijf enigszins verdwaasd achter, met mijn cola en ‘imago’.
‘The Dry Piece’ ervaren en bijwonen?
Van 6 tot 8 december is de voorstelling te zien in Frascati, Amsterdam.
Kijk voor meer informatie over de voorstelling, tickets en Keren Levi op: www.kerenlevi.com