In TENT is dezer dagen La Grande Fête des Voyeurs te zien, de eerste grote overzichtstentoonstelling rond de Rotterdamse kunstenaar Han Hoogerbrugge die de afgelopen jaren aardig van zich heeft laten horen, onder andere op de Biënnale in Venetië, met een aansprekende wirwar van interactieve animaties, videoprojecties, diaseries en tekeningen.
Oorspronkelijk in de jaren 1980 opgeleid als oertraditioneel schilder aan de Willem De Kooning Academie heeft Hoogerbrugge zich ontwikkeld tot een hedendaagse kunstenaar die zijn mannetje weet te staan in de wilde wereld van de multimedia. Het opmerkelijke aan de tentoonstelling in TENT is gelijk dat Hoogerbrugge in een dermate herkenbare cartoon-stijl werkt dat die veelvoud aan expressievormen in de eerste instantie niet eens opvalt. Ook eenheid geeft het gebruik van een keurige heer in pak als Hoogerbrugge’s alter ego die figureert in Hoogerbrugges door zijn eigen neuroses en obsessies getekende werk. Daarbij bestaat wel het risico dat het werk in een egotrip verzandt, maar zolang Hoogerbrugge werk maakt als die hilarische iPad-app is er niets aan de hand. Een iPad ligt op een laag tafeltje in een donkere ruimte. Wie er echter meeschudt op een aan heren plezierig bekende wijze ziet tegen de muur een projectie verschijnen van een juffrouw in bikini met Hoogerbrugges eigen kop erop. De dame die het werk demonstreerde was ongegeneerd genoeg om te vragen of de betekenis van de handbeweging helder genoeg was.
Kreten
Deze combinatie van obscene satire, een cartooneske tekenstijl (die aan Windsor McKay deed denken) en Hoogerbrugges persoonlijkheid doet op papier populistisch aan maar werkt uitstekend op deze helder vormgegeven tentoonstelling. Niemand verdenkt Hoogerbrugge van grote diepgang -en daar is niets mis mee. Sterker nog, juist als Hoogerbrugge wel iets te zeggen lijkt te hebben, gaat het mis. Het nogal prestigieuze want op de Biënnale in Venetië gepresenteerde Quatroposus was uitgerekend de enige minpunt. Een Hoogerbrugge met drie gezichten als een hindoe-godheid slaat een reeks aforismes uit met betrekking op vrijheid van meningsuiting, waarbij hij zichzelf telkens op het gezicht slaat, tot zijn gezicht vervormt tot dat van een politicus of popster. Aan het eind speelt hij zelfs een potje elektrische gitaar. Het is allemaal nogal leeg. De animatie is kostelijk maar de kreten zetten niet aan het denken. Ze lijken eerder erom te schreeuwen serieus genomen te willen worden. Kunstenaars die ons aan het denken willen zetten, daar dempen we hier de grachten mee.
Veel, veel leuker en doeltreffender zonder dat de boodschap er dik bovenop ligt is de grote video-installatie La Grande Fête des Voyeurs. Vijf grote schermen tonen korte animatie-clips, als het controle centrum van de bewaking van een supermarkt of bank. De clips zijn Hoogerbrugges bewerkingen van clips die van het internet zijn geplukt. Dames schudden met hun borsten, mannen zuigen elkaar af, een clown rijdt op een fietsje, een meisje ligt in een onmogelijke gymnastieke pose enzovoorts. Mensenhoofden zijn vervangen door groteske dierenkoppen. De installatie reduceert het internet tot een circus van rariteiten waar wij ons allen dagelijks aan verlustigen. Hoogerbrugge laat moeiteloos zien hoe het internet ons een spiegel voorhoudt van wie wij eigenlijk echt zijn. Er wordt niets gemoraliseerd, er wordt enkel een observatie gedaan.
Obsceen
In een andere zaal staan een reeks hologrammen opgesteld waarmee Hoogerbrugge vooral de rijkdom van het Nederlands lijkt te willen laten zien. Elk hologram toont zijn eigen geanimeerde hoofd waarom heen in dikke goudkleurige letters een scheldwoord draait als een obscene maan om een obscene aarde.
Ook heel fraai is de videogame die Hoogerbrugge eerder maakte voor het Stedelijk Museum in samenwerking met Sander van der Vegte en producent Submarine. Vier spelers zien zich gedwongen gezamenlijk een weg te banen langs een parcours waarvan de obstakels bestaan aan grijnzende smiley-ballen. Elk karakter heeft zijn eigen cartoonkop, die ook op de vloer te zien. Toeschouwers kunnen op de kop op de vloer gaan staan en al bewegende deelnemen aan het spel. Tergend langzaam en onhandig kruipt de groep over het scherm- een verkeerde beweging en de speler ligt eruit. Het ziet er niet naar uit dat ooit het einde van het parcours gehaald wordt.
Samenvattend dus een prachttentoonstelling. Voor wie er geen genoeg van krijgen, is er ook nog Pro Stress, Hoogerbrugges website, tjokvol werk en ook nog een dagelijkse strip waarvan elke ochtend een nieuwe aflevering gepubliceerd wordt.
Han Hoogerbrugge, La Grande Fête des Voyeurs. Gezien in TENT, Rotterdam. Tot 18-03-2012
Tijdens de Rotterdamse Museumnacht op 10 maart vindt in het CBK Rotterdam een performance van Han Hoogerbrugge plaats: La Grande Fête Real Dolls; ‘keep reading between the lies’. Voor meer informatie en reservaties, klik hier.