Eén van de kernmomenten op deze Incubate was het seminarie over Do-It-Yourself. De term is al een tijdje terug in zwang, vooral natuurlijk omwille van de gestage democratisering en onthechting van culturele creatie en verspreiding. Maar de inhoud van het begrip is ook onderhevig aan constante herdefiniëring- de popularisering gaat ook gepaard met fragmentering, en vermeende devaluatie (“leidt de overproductie tot slechtere muziek?” was één van de vragen die we in een panelgesprek hoorden voorbijkomen). Een hoogst actueel thema dus, en eentje waarover we bij Gonzo ook wel een mondje kunnen meepraten- wat we hier dan ook hebben gedaan.
Fris en fruitig na een fikse fietstocht vanuit hotel de Druiventros waar een deel van de Gonzo crew resideert, arriveren we op tijd voor het ontbijt en de keynote speech van Michael Azerrad op de DIY conferentie. De auteur van “This Band Could Be Your Life” opent met een aantal inspirerende statements over DIY cultuur. Hij heeft het met name over het zelf ter hand nemen van initiatieven, zelf organiseren als je niet tevreden bent met hoe anderen het aanpakken (of denkt het anders en beter te kunnen) in plaats van passief te consumeren. Een niet-passieve houding en geest zijn ook nu nog tekenen van rebellie. Daarna verliest Azerrad zich helaas een beetje in het voorlezen uit zijn eigen boek, en oprakelen van anekdotes over legendarische bands als Minutemen en Minor Threat. Leuk, maar misschien is het nog leuker om het boek zelf te lezen bij een open haard- op deze plek hadden we liever nog wat relevante uiteenzetting gehoord.
Het einde van de discussie moeten we jammer genoeg missen omdat onze hoofdredacteur zitting zal nemen in het panel over DIY Journalism and Zines samen met Shawn Reynaldo van XLR8R, Frances Morgan van The Quietus, Lisa Blanning van The Wire en Walter Hoeijmakers van het Roadburn festival. Eerst en vooral wordt het onderscheid gemaakt tussen blogs en professioneel gerunde online magazines zoals The Quietus, die eigenlijk niet zoveel van print magazines verschillen. Ondanks de concurrentie van internet en het sluiten van verkooppunten blijken een aantal van die papieren tijdschriften (waaronder gelukkig ook GC) de wind in de zeilen te hebben, met een groeiend aantal abonnees. In het panel wordt geopperd dat de behoefte weer groeit naar verdieping en authenticiteit op papier, in tegenstelling tot de vreemde constante concurrentiestrijd om exclusieve nieuwtjes die op de social mediaplatformen van muziekmagazines aan de gang is. Nieuws dat eigenlijk vaak geen nieuws is, maar een microsamenvatting van pr-berichten in de ether gestuurd door de marketingafdeling van distributeurs en labels. Media (in print dan wel online) die een ander verhaal brengen en zelf nieuws maken, blijken dat in essentie puberale afkijkgedrag te kunnen negeren en toch een steeds groter lezerspubliek te trekken, dankzij content die wordt geredactioneerd, op feiten wordt gecheckt en in het algemeen inspireren.
Met dit besluit wordt discussie verder opengetrokken naar het belang van internetverkeer en bezoekers op de website. Vaak blijken korte geinige berichten kortstondig te pieken en even veel nieuwe volgers en fans op te leveren, maar zijn het net de lange doorwrochte stukken die een langer leven zijn beschoren (de “long tail” in vakterminologie) en zo de duurzame identiteit van een online magazine kunnen bepalen- en daarmee ook de loyaliteit vasthouden van geregeld terugkerende bezoekers. Die groei ontwikkelt zich misschien langzamer, maar is op lange termijn wel veel duurzamer.
Walter en Shawn ontplooien bij Roadburn (een festival) en XLR8R diverse door elkaar lopende activiteiten: curatie, event organising en journalistiek. Een discussie ontwikkelt zich over de vraag of er in zo’n setting nog sprake kan zijn van onafhankelijke journalistiek. Alle deelnemers zijn het erover eens dat die wordt overschreden als pakweg een boekingagent of venue een eigen magazine gaat uitgeven, daarin alleen eigen bands naar voren schuift en dat als onafhankelijke journalistiek presenteert. Daarom maakt Walter van Roadburn een strikt onderscheid tussen zijn blogactiviteiten voor Roadburn en zijn activiteiten als programmator van het gelijknamige festival. Elkaar steunen in een netwerk, een rol vervullen als culturele filter… dat is prima. De vraag is ook hoe de lezer met die inhoud omgaat, en of die zich bewust is van het verschil met ‘branding’ op grote schaal. Het is de taak van goede muziekjournalistiek de lezer daarvan bewust te maken, zo luidt de conclusie. Dat getuigt van respect voor je publiek, en het levert je nieuwe lezers op.
Een aantal items van de conferentie moeten we helaas missen- Gonzo heeft namelijk hier ook wat te vieren (we bestaan alweer 20 jaar!) en dus moet er wat promo gevoerd worden, en een receptie voorbereid. Daarmee slagen we er niet in de film PressPausePlay te zien, een documentaire over de invloed van de digitale ontwikkelingen op cultuurproductie en -verspreiding. Van horen zeggen is het zeker wel de moeite om achteraf eens op te snorren. Ook het gesprek met Steve Ignorant laten we aan ons voorbijgaan, maar hier is de grapevine wat minder enthousiast over. Verder dan wat leuke verhalen oprakelen over de goeie ouwe tijd lijkt het gesprek niet te gaan.
We zijn wel op post voor de lezing/performance van Bill Drummond. De man zou heel wat te zeggen moeten hebben over DIY-creatie in deze tijden- tenslotte was hij ooit verantwoordelijk voor de dissidente infiltratie van het kunstcollectief KLF in de popcharts en de mainstream. En het moet gezegd: Drummond is een begenadigd spreker, die er zo voor zorgt dat de hele zaal aan zijn lippen hangt. Maar jammer toch, dat de inhoud zo schraal blijft. Hij begint met een anecdote over zijn oud-oom die in Guinea door kannibalen werd opgevreten, en komt langs wat omwegen terecht bij een uiteenzetting over zijn recente activiteiten als interactief performance-kunstenaar. Wanneer we echter uiteindelijk worden betrokken in één van zijn ‘sociale composities’ (allemaal netjes uitgeschreven op strak vormgegeven posters) blijkt het allemaal niet meer te behelzen dan wat herkauwde ideeën van John Cage, Dada, en goeie ouwe samenzang. Het is allemaal wel onderhoudend, maar de link met DIY of digitale cultuur ontgaat ons een beetje- het project lijkt ons zelfs een beetje een reactionaire tegenzet. Niet helemaal wat we op deze conferentie verwachten dus. En op onze eigen feestborrel achteraf wordt er nog gezellig nagekletst, en verwerven we onverhoeds nog wat nieuwe waardevolle en minder waardevolle inzichten.