Het Utrechtse festival Le Guess Who? maakt het elk jaar opniuew spannend. Wie wordt ‘curator’ en welke projecten staan er op stapel? Als we een gedroomde line-up hadden voor een Gonzo (circus)-festival dan was het die van Le Guess Who? 2018.

Maar genoeg suspense! De vier curatoren dit jaar zijn regisseur en activist Asia Argento, freakfolk-icoon Devendra Banhart, dichter-muzikant Moor Mother en jazzmuzikant Shabaka Hutchings. Is het toeval dat deze vier artiesten min of meer tot dezelfde generatie behoren? Is het nu aan de dertigers en begin veertigers? Alle vier kunnen ze zonder twijfel (al) een vernieuwend palmares voorleggen; en tegelijkertijd geven ze blijk open te staan voor de onmiskenbare veranderingen die er plaatsvinden in onze topsy-turvy wereld. Moet je die leeftijd hebben om verder te kunnen kijken dan commerciële nostalgie of krampachtige hipheid. De afgelopen jaren bleek in elk geval dat het  publiek van Le Guess Who? iets anders wil. Waar komt die drang vandaan?

Naar aanleiding van het nieuwe album ’27 Passports’ van The Ex vroeg onze medewerkers Benjamin van Vliet zich onlangs in zijn column ‘Rubber Ring’ af: “Want die hang die we in het westen de laatste decennia hebben naar niet-westerse muziek, is dat niet deels een muzikale identiteitscrisis? Dan zie ik mijzelf weer luisteren naar net heruitgegeven ragas van Ustad Zia Mohiuddin Dagar uit 1978-1980 […]. Doe ik dat uit afkeer van versleten patronen in westerse muziek? Of is het toch escapisme en exotisme?” Of kan het ook een positieve strategie zijn?

Brexit

Moor Mother brengt een ‘politiek’ programma met vooral diversiteit in de ‘stemmen’. Heel bijzonder is dat het befaamde Art Ensemble of Chicago voor het eerst in een kwarteeuw opnieuw in Nederland te zien zal zijn; naast haar eigen ensemble Irreversible Entanglements. De stem van het protest tegen het status quo zal zeker te horen zijn bij de Tunesische Emel Mathlouthi, de Chinese Pan Dajing, de Noorse Maja Ratjke en GAIKA die uitschreeuwt wat er echt in Engeland gebeurt terwijl politici bekvechten over een brexit. We kijken ook uit naar de speciale samenwerking ‘Unanimous Goldmine’ die ze heeft geïnitieerd tussen Saul Williams en King Britt.

Het werk van de jonge dertiger Shabaka Hutchings – ook met zijn bands The Comet is Coming en Sons of Kemet – kan niet iedereen bekoren, maar hij is wel de onstuitbare vernieuwer van de Britse jazz. Door de emancipatorische kracht van het genre van onder het stof te halen spreekt hij diverse generaties aan. Hij sleept dan ook jonge en oudere zielsverwanten als King Ayisoba, STUFF. (België!), het Zuid-Afrikaanse psychedelische Bantu Continua Uhuru Consciousness (lees het interview in de volgende editie van Gonzo (cirucs)!) en de psychedelische  mancunian maverick Paddy Steer mee naar Utrecht.

#metoo

Er wordt wel eens gezegd dat het niet aan vrouwelijke kunstenaars zou moeten zijn om het vrouwelijke perspectief te benadrukken. Nu #metoo de filmwereld het afgelopen jaar overhoop heeft gegooid, is het evenwel niet verwonderlijk dat Asia Argento kiest voor kunstenaars die dat perspectief delen zoals Lydia Lunch of een positief rolmodel zoals de herrezen band The Breeders dat ooit waren voor alle vrouwen die nu midden veertig zijn. 

Iets meer dan een decennium geleden werd in de slipstream van de freakfolk-beweging het werk van de Engels singersongwriter Vashti Bunyan herontdekt; ze inspireerde Devendra Banhart en wellicht ook enkele van zijn gasten zoals Jessica Pratt. Opvallend is de inclusiviteit en diversiteit van Banharts keuze: naast Beverly Glenn-Copeland – die zijn folky jazz album in 1970 reeds opnam maar nu pas uitbracht – maken de eerste openlijk homoseksuele bounce rapper Katey Red en de Ghanese highlife-vernieuwer Ebo Taylor deel uit van zijn programma.

Neo-grunge

En ook het ‘gewone’ programma zit vol bijzondere performances. Jerusalem In My Heart werkt samen met een orkest uit Beiroet voor een optreden dat onder andere een bewerking bevat van het klassieke Egyptische stuk ‘Ya Garat Al Wadi’ uit 1928. Neo-soul en avant-R&B artiest Serpentwithfeet is al een paar weken niet weg te branden uit onze playlist en terwijl neo-grunge doorbreekt, is er niets mis met het origineel uit Seattle, Mudhoney. Je zou het nostalgie kunnen noemen, maar Le Guess Who? biedt juist de mogelijkheid om de connecties tussen verschillende generaties muzikanten te onderzoeken. Hopelijk levert dat in 2018 dezelfde magische ervaringen op zoals bij Shabazz Palaces enkele jaren geleden of Yves Tumor vorig jaar waarbij inclusiviteit niet langer een ideaal is van beleidsmakers, maar echt werd gevoeld door het publiek.

Le Guess Who? 2018 vindt plaats van 8 t/m 11 november in diverse Utrechtse popzalen, theaters, kerken, oude fabriekspanden en werfkelders. Meer informatie en tickets: www.leguesswho.com