Geen band die zo’n aanspraak kan maken op het label ‘eigenzinnig’ als Pere Ubu, en geen frontman die zo bepalend is voor het geluid van een band, als David Thomas. Al veertig (!) jaar lang in 2015.
Onlangs bracht de band met ‘Carnival Of Souls’ zijn zestiende studioalbum uit. Het is het tweede deel van een cyclus die in 2013 begon met ‘Lady From Shanghai’, en net als zijn voorganger geïnspireerd is door een film (weliswaar een obscure uit 1962), maar verder natuurlijk een eigen koers vaart.
Heuglijk nieuws daarover: Pere Ubu doet nog altijd niet aan toegevingen, leverde misschien wel zijn sterkste album sinds ‘St. Arkansas’ (2002) af en gaat onder leiding van de permanent naar Engeland verkaste David Thomas opnieuw de hort op. De band speelt binnenkort vier concerten in België/Nederland (zie website voor de data). In aanloop daarnaartoe konden we een aantal vragen voorleggen aan Thomas:
De huidige, zevenkoppige bezetting is de grootste in de geschiedenis van Pere Ubu. Wat is de impact daarvan geweest op het schrijf- en opnameproces?
Tot nu toe heeft dat geen voelbare impact.
Darryl Boon (klarinettist, gp) is het meest recente lid. Hoe is hij erbij gekomen? Was je op zoek naar een extra lid of geluid en beantwoordde hij aan het profiel, of ging het net andersom?
Het tweede. We hebben samen gespeeld in wat cafébands in Brighton, vooral jazzbands. De andere muzikanten waren allemaal stijf en verstard door de absurd rigide regels van de freejazz en zogenaamde improvisatie, maar Darryl had een echte open geest. Ik hou ook van het feit dat hij een achtergrond heeft in big band jazz en Dixieland in het bijzonder. Hij zag meteen het verband tussen dat en wat Pere Ubu en ik aan het doen waren. Ik probeerde hier en daar een paar dingen met hem uit op ‘Lady From Shangai’ en dat draaide zo goed uit, dat ik besloot om hem toe te voegen als permanent lid voor ‘Carnival Of Souls’.
De songs op dat nieuwe album zijn geëvolueerd als een soort ‘work-in-progress’ in handen van een beperktere bezetting zonder Robert Wheeler (synth, theremin) en Michele Temple (bas). Het zal niet evident voor hen geweest zijn om achteraf in te stappen. Kan je daar iets meer over kwijt?
Er waren een paar ideeën die ik wilde uitvoeren. Ik dacht altijd al dat Steve Mehlman (drummer, gp) een goede improvisator zou zijn, maar hij haatte improvisatie. Dus was ik van plan om hem te verplichten en een eigen weg te laten zoeken. En zoals ik al vermoedde bleek snel dat hij er goed in was. Daarnaast wilde ik ook de samenhang van bas en drums doorbreken. Het is een valse afspraak en zeer beperkend. Drummers en bassisten zijn allemaal overtuigd van het waanidee dat ze samen ‘strak’ moeten zijn en samen moeten spelen in een zekere timing. En zoiets bestaat eenvoudigweg niet. Met tijd hebben drums en bas niets te maken. De ritmesectie heeft een vertragende impact op alle veranderingen waar ik de band langs wil sturen. Al die veranderingen moeten eerst geïnterpreteerd worden door de ritmesectie voor de rest van de band ermee aan de slag kan. Dergelijke vertragingen zijn ronduit irritant.
Pere Ubu heeft een krachtige en inventieve ritmesectie, dus ik vond de tijd rijp om er eens mee te rotzooien. Waarom zou je iets doen dat je al kan? Als er goede lessen uit getrokken zijn, dan zullen we er uiteindelijke wel naar terugkeren. Waarschijnlijk. Maar bruggen zijn er ook om te verbranden. Pere Ubu is geen improvisatieband in de traditionele betekenis. We slorpen improvisatie op in het compositieproces en ik ben terughoudend om het te gebruiken in de concertomgeving, omdat ik te veel inzit met het professionele aspect van de concertbelevenis. En trouwens, vaak geef ik de band instructies voor die avond net voor we het podium opstappen. Of ik zal iemand vragen om een paar minuten te soleren of iets anders te doen dat zorgt voor ongemak of zekerheden onderuit haalt.
In dat improviserend vormen van die songs is dus geen link met de strategieën die gehanteerd worden in de vrije improvisatie?
Geen enkele. Er is een fundamenteel verschil. We maken songs waarmee we improviseren. Een song heeft drie delen. Als je die drie hebt, dan heb je een song. Een publiek hoort ook niet te weten wanneer je aan het improviseren bent. Ik bespreek de ruimtetijd van songimprovisatie in een van de boeken die ik schreef. Het komt er op neer dat de zanger de ruimtetijd bepaalt en de song bepaalt vervolgens wat elke muzikant bij te dragen heeft aan de ruimtetijd.
‘Carnival Of Souls’ is het tweede deel van de recente cyclus. Stonden die delen al vast op voorhand? Kan je al iets kwijt over volgende delen?
Ik werk op lange termijn. Ik heb een doel, een plaats waarvan ik wil dat de band ze bereikt. De aard van het doel verschuift als ik het uitwerk. Een aantal factoren kunnen daar een rol in spelen – praktisch, theoretisch en inspirerend. Ik werk met bepaalde methodes om die doelen te bereiken en construeer een manier van werken die resultaten zal opleveren. Soms bereiken die methodes iets bruikbaars, soms moeten ze aangepast worden. Pere Ubu is nu een band geworden die alles aankan, maar ik probeer de context van ‘alles’ verder uit te breiden.
Mijn leven loopt stilaan ten einde. Mijn lichaam is begonnen aan een afsluitingsproces. Het is dus hoog tijd om het pedaal in te drukken en sneller vooruit te gaan. Harder te werken. Meer risico’s te nemen. Dingen buitenzwieren en werk maken van de onbevreesde duik in het onbekende. Ik ben een vrij man in een wereld die afgedaald is naar Middeleeuwen. Ik ben niet van plan om mijn vrijheid te verkwanselen. Ik heb niets te bewijzen aan anderen, enkel aan mezelf. Ik ben vrij.
De songs op ‘Carnival Of Souls’ lijken in een doordachte volgorde geplaatst. Betekent dat ook dat je het album als geheel zal spelen? En komen er dan ook visuals aan te pas?
Ik heb Keith (Moliné, gitarist, gp) gevraagd om een volgorde te bepalen. Hij leek er tevreden over. Zelf heb ik er niet meer naar geluisterd sinds het beëindigen van het mixen. We zullen het niet als een cyclus spelen en er zullen geen visuals zijn.
Jullie website bevat naast de songteksten ook Franse vertalingen van die teksten. Waarom Franse?
De Franse natie is ons geweten.
Je schreef ooit dat alles wat je ooit deed, mislukt is. Is dat omdat je je beste werk nog moet maken of geloof je dat je het potentieel nooit ten volle kan benutten?
Geen idee. Ik zie enkel de fouten. Ik zie enkel de afstand tussen ons en wat we hadden kunnen zijn.
De vinyl- en cd-versies van ‘Carnival Of Souls’ zijn erg verschillend (de vinylversie vervangt de lange afsluiter ‘Brother Ray’ door vijf overgangsstukjes van een minuut, gp). Waarom beperk je je niet tot een cd-versie als je toch geen liefhebber van vinyl bent?
Vinyl is belangrijk voor het label om commerciële redenen. We hebben dus moeten inspelen op de beperkingen van het vinyl. Als de mensen dat willen kopen, dan is dat een optie die ze krijgen. Vinyl beschikt ook over een sample rate die hoger is dan die van cd’s, dus daar neem ik genoegen mee.
Je hebt altijd gezegd dat je nooit achterom kijkt. Tegelijkertijd is er ook het gevoel dat Pere Ubu in een soort van vacuüm bestaat. Je hoort zelden hedendaagse invloeden (muzikaal of wat productietechnieken betreft) in jullie muziek. Hou je die bewust buiten of volg je die hedendaagse evoluties gewoon niet?
Ik weet wat er gebeurt, maar we volgen onze eigen weg. De wereld verandert, Pere Ubu niet. Je zou kunnen zeggen dat we altijd gefundeerd zijn geweest op maar één idee, maar dat was dan wel zo goed dat we het nooit moesten veranderen of op zoek gaan naar een alternatief.
Jullie wortels in Cleveland en bij uitbreiding de Verenigde Staten, hebben een impact gehad op de stijl en muziek van Pere Ubu. Ik heb de indruk dat het, nu je in Engeland woont, niet meer zo is dat die omgeving een rol speelt in je muziek. Ga je daarmee akkoord?
Ik ben niet Engels.
Het is al even geleden dat je nog eens solo van je liet horen. Ben je momenteel ergens mee bezig? Denk je ergens aan?
Ik denk altijd.
Concerten
- 28 januari, Paradiso, Amsterdam (NL), tickets
- 29 januari, l’Aeronef Club, Lille (FR), tickets
- 30 januari, N9 Villa, Eeklo (BE), tickets
- 31 januari, Metropool, Hengelo (NL), tickets
- 1 februari, Het Paard, Den Haag (NL), tickets
Klik & Win
Voor het concert van Pere Ubu op 31 januari in Hengelo mogen we 2*2 tickets weggeven. Mail je naam en adres naar klikenwin@gonzocircus.com!