Harmonieus samenwerkingsverband

Alweer een lekker gek en bijzonder eclectisch bandje uit Brooklyn? Jawel. Yeasayers ‘All Hour Cymbals’ was een uitstekende debuutplaat. Succulente samenzang, prima poprefreinen, begeesterende tribale ritmen, spinnende gebedsorgeltjes en ronkende sitars: noem ’t op, ’t stond erop.

En toch was ‘All Hour Cymbals’ niet in ons eindejaarslijstje beland. Maar toen zagen we Yeasayer live en vielen alle ingrediënten op hun plaats. We spreken Ira Wolf Tuton (bas, zang), Kris Keating (zang, elektronica), Anand Wilder (gitaar, zang) en Luke Fasano (drums) in Gent, een paar dagen na hun passage op Pukkelpop. De jongens hebben er net een rondje festivals op zitten. Dat is niet helemaal bevallen, zo blijkt.
Keating: “Gisteren hadden we het wéér zitten. De tweede dag op rij dat Plain White T’s tegelijkertijd met ons speelden, de tweede dag op rij dat we ze tot bij ons in de tent hoorden. We hebben gelukkig wel Hercules and Love Affair gezien, en dat was bijzonder goed.”
Wolf Tuton: “Wat ook vreemd is, is dat je vaak slaapt tot vlak voor je op moet. Dag na dag is het eerste wat je ziet een plas modder.”
Keating: “Ik vraag me echt af waarom mensen die festivals bezoeken. Er spelen goede bands, daar niet van, maar de omstandigheden waarin je ze moet zien zijn zó slecht! Veel te veel mensen, veel te veel modder…”
‘All Hour Cymbals’ is een klein jaar uit. Jullie zijn sindsdien ongeveer onafgebroken op tournee. Jeukt het ondertussen om de studio in te trekken?
Wolf Tuton: “Zeker. Platen maken is de reden waarom we in een groep zitten. Het toeren nemen we erbij. Live spelen is wel fijn, natuurlijk, maar de hele dag die eraan vooraf gaat is gewoonweg verschrikkelijk.”
De 23 uur waarvoor je betaald wordt en ’t spelen doe je gratis?
Wolf Tuton: “Exact!”
Vertel eens over de jaren vóór ‘All Hour Cymbals’? Wat deden jullie toen?
Wolf Tuton: “Man! Ons leven begon pas toen die plaat er was. (lacht) We waren al twee jaar bezig toen de plaat uitkwam.”
Keating: “Ze was wel al een jaar opgenomen.”
Wanneer wisten jullie dat Yeasayer een eigen geluid had gevonden?
Wilder: (nadrukkelijk) “We don’t have a sound.”
Ik krijg veel cd’s van groepen die géén eigen geluid hebben. Geloof me vrij: jullie hebben er wel één.
Keating: “Wat Anand bedoelt is dat we ons niet willen vastpinnen op een bepaald geluid. Alles moet open blijven.”
Wilder: “IDWIW!”
Excuseer?
Wilder: “I do what I want.” (hilariteit)
Wolf Tuton: “Man, hoe kwam je zo snel met die afkorting?”
Wilder: “Ik sprak vroeger in afkortingen.”
Wolf Tuton: (lacht luid) “Heel goed! Cool!”
Maar de volgende plaat zal dus anders klinken?
Keating: “Ik hoop het. We proberen elk nummer te laten verschillen van het vorige.”
(er ontspint zich een discussie over méér of géén sitar op de volgende Yeasayerplaat)
Wilder: (aankondigend stemmetje) “Yeasayer goes on tour armed with their sitar-emulator.”
Mag ik veronderstellen dat de harmonieën – toch een beetje jullie handelsmerk – wél behouden blijven?
Keating: “Daar ben ik nog niet zo zeker van. We beginnen het een beetje beu te worden, al die samenzang.”
Het plezier druipt nochtans van jullie zangpartijen af.
Keating: “Tuurlijk. We zullen wel uitgaan van vocalen. Maar daarom hoeft het nog niet per se altijd koorzang te zijn.”
Wolf Tuton: “Zingen kan echt een ongelofelijk krachtige ervaring zijn. Ik was laatst op een heel tragische begrafenis en op het einde wilde de moeder dat iedereen samen zou zingen. Iedereen voelde zich daar heel erg ongemakkelijk bij: ‘Moeten we nú gaan zingen?’ Maar uiteindelijk bleek het een ontzettend sterk louterend moment. Iedereen huilen en knuffelen en zo…”
Keating: “Wat zongen jullie?”
Wolf Tuton: “‘Free Falling’. (ongemakkelijk gegniffel) Nee, het was ‘Michael Row the Boat Ashore’. Echt waar: heel mooi.”
Op Pukkelpop deden The Flaming Lips het publiek nog eens ouderwets meezingen met hun ‘Yoshimi’. Ik moet toegeven dat ze me bij mijn nekvel hadden.
Wolf Tuton: “Jammer genoeg zijn het meestal bands als Oasis die het publiek inschakelen.”
Keating: “Als het echt werkt, is het fantastisch. Of het bij ons zou werken is maar de vraag: als het publiek beseft wát ze aan het meezingen zijn, vinden ze ons waarschijnlijk geen leuke groep meer…”

Cassetterek

Stel dat je voor die volgende plaat een ongelimiteerd budget krijgt. Wat doe je daar dan mee?
Fasano: (lacht) “Als het budget echt ongelimiteerd is, hoeven we geen plaat meer te maken.”
Keating: “Ik zou gewoon een huis kopen en het vullen met materiaal. En een geluidstechnicus, zodat we zelf niet meer op de recordknop hoeven duwen.”
Een symfonieorkest, misschien?
Keating: “Dan verander je al snel in Metallica: ‘We hebben al het geld in de wereld, dus moeten we een strijkerspartij hebben. En een jongenskoor!’.”
Wolf Tuton: “‘All Hour Cymbals’ was voor ons vooral een oefening in beperking. We hadden heel veel sporen opgenomen. Daar moesten we vervolgens in knippen omdat de liedjes gewoon overladen waren. Dat is natuurlijk het gevaar aan de moderne technologie: je kunt tracks blijven toevoegen tot het nergens meer op lijkt.”
Wilder: (gortdroog) “We hadden makkelijk een symfonie kunnen schrijven, als we dat gewild hadden…” (hilariteit)
Wolf Tuton: “Goede titel voor boven je stuk!”
Wilder: “…maar we hebben nu eenmaal een betere smaak dan dat.”
Keating: “We zullen wel altijd van een lofi-aanpak blijven uitgaan, denk ik. Zodra je daarvan afwijkt, wordt het gevaarlijk. Dan verlies je je aarding. Pedaaltjes instampen en aan knoppen draaien, dat is waar ik van hou.”
Wolf Tuton: “Het gevaar in de muziekindustrie is dat je jezelf té serieus gaat nemen.”
Keating: “Ik zou heel graag de Sony Soundlibrary kopen. Dat is een 25-delige dvd-set met alle soundeffecten uit de Sonyarchieven. Maar die set kost wel minstens 5000 dollar.”
Wolf Tuton: “Mag ik er dan een kopietje van branden?” (lacht)
Een vraag die ik tegenwoordig aan iedereen stel. Als je – à la No Age – een foto in je cd-booklet zou stoppen van het cassetterek in je tienerkamer, welke tapes moeten er zeker in?
Wolf Tuton: “Zolang mijn purperen Raekwontape erop staat, is het oké voor mij. Mijn vrienden werden gék toen ze die zagen. (Wu-Tang Clans Raekwons ‘Only Built 4 Cuban Linx’ werd aanvankelijk op een paarse cassette uitgebracht, sb) Ik ben trouwens pas heel laat van tapes op cd’s overgeschakeld.”
Keating: “Ik heb geen tapes. Maar we zouden misschien gewoon een foto van Randy Randalls cassettecollectie in onze booklet kunnen steken. Of een foto van onze dvd-collectie. Want we zijn namelijk erg geïnspireerd door (chic stemmetje) cinema!”
Wolf Tuton: (richt zich tot mijn dictafoon) “Beroemde regisseurs mogen zich dan ook te allen tijde melden voor een soundtrack.”

Lanceerplatform

Kunnen jullie iets vertellen over hoe jullie componeren?
Wolf Tuton: “Het is telkens weer anders. Soms schrijft één iemand een volledig nummer. Dan weer komt er iemand met één stukje waar de rest zijn ding aan toevoegt. We kunnen ons ego nogal makkelijk opzij zetten. Als iemand een stuk niet goed vindt, dan kan dat gerust gezegd worden. Als Anand mijn refrein absolute stront vindt, dan vertrouw ik zijn mening. Als twéé mensen het slecht vinden, dan is het al bijna helemaal zeker dat ze gelijk hebben.”
Wilder: “Meestal is het niet zo slecht, hoor.”
Wolf Tuton: “Dank je.”
Keating: “Verder hebben we veel te danken aan moderne digitale opnameapparatuur. Je kunt zó makkelijk dingen knippen en plakken, dat je heel veel mogelijkheden krijgt.”
Wordt er dan niet gejamd?
Keating: “Zeker wel. Maar van zo’n jam van twee uur houden we vaak alleen die twee seconden over die écht werken. Die samplen we dan en uit dat stukje ontstaat een heel nummer.”
Wolf Tuton: “Het is een fijne oefening om met iemand anders’ materiaal aan het werk te gaan. Uiteindelijk is het enige wat telt de plaat die eruit komt. Dat mijn naam – Ira Wolf Tuton: basklarinet en bas – ergens onder staat kan me eerlijk gezegd geen bal schelen. Dat soort bevestiging zoek ik niet.”
Wilder “Nu nog niet, nee.”
Test je nieuwe nummers uit op een publiek, voordat je ze opneemt?
Wolf Tuton: “De nummers van de eerste plaat niet, omdat we pas een echte groep werden toen de plaat uitkwam.”
En veranderen ze nog nadat je ze hebt opgenomen?
Keating “Zo veel mogelijk. Als je zo veel speelt als wij het laatste jaar gedaan hebben, is het fijn om het een beetje boeiend te houden. Maar de mogelijkheden om te improviseren zijn beperkt, omdat nogal wat van onze nummers afhankelijk zijn van samples.”
Wolf Tuton: “Echte improvisatie zit er niet in. Maar de plaatversie is absoluut niet heilig. Er staat overigens genoeg materiaal op de plaat dat ik absoluut niet goed vind.”
Keating: “Eigenlijk houden we gewoon geen rekening met de plaatversies. Het enige dat we ons afvragen is: hoe gaan we deze song live spelen?”
Wilder: “Bovendien kunnen we ze niet eens spelen zoals ze op de plaat staan. Er staan gewoon te veel partijen op.”
In januari beginnen jullie aan jullie volgende plaat. Hoeveel platen zien jullie Yeasayer maken? Zijn jullie – met andere woorden – het soort bende dat nog twintig jaar bij elkaar zal blijven?
Wolf Tuton: “Ik ben niet getrouwd met deze gasten, als je dat bedoelt.”
Keating: “Je wilt jezelf gewoon lanceren?”
Wolf Tuton: “Ja, nu kan ik eindelijk mijn eigen ding gaan doen.” (lacht)
Keating: “Voor veel mensen is een band nog steeds een heilig ding, maar eigenlijk is het gewoon een samenwerkingsverband. Je leert nu eenmaal constant nieuwe mensen kennen met wie je ook wel eens zou willen samenwerken.”
Wolf Tuton: “Maar het is wél behoorlijk uniek om mensen te vinden met wie je kunt schrijven. Maar aan het eind van het verhaal zullen we toch een soort Wu-Tang Clan blijken: individuen die uiteindelijk uiteenvallen in verschillende soloproducten. En volgend jaar een modelijn! (lacht)”

Stemmen

Er is al veel geschreven over de vermeende apocalyptische boodschap in jullie nummers.
Keating: “Te veel. Er is één song waarvoor dat klopt en de rest is gewoon verkeerde interpretatie…” (lachen)
Wat gaan jullie doen als binnen een half jaar de juiste kerel wordt verkozen en hij ook nog eens al zijn beloften waarmaakt?
Fasano: “Komen er verkiezingen, dan?” (lacht)
Keating: “Hij kan alles veranderen. (samenzweerderig) Barack Obama can fly!”
Wolf Tuton: “Ik wil absoluut dat Obama wint, maar tegelijkertijd kan hij zo weinig doen. Hij lijkt wel de Verlosser.”
Keating: “De hele situatie is gewoon too fucked up. Wat kan hij in Irak doen? Het is daar nu al chaos, en als hij de troepen terugtrekt, kan dat alleen maar erger worden.
Wolf Tuton: “En wat kan hij in godsnaam doen voor Afrika?”
Wilder: “Dat is waarom ik voor John McCain ga stemmen: ik wil niet dat Obama me teleurstelt.” (hilariteit)
Wolf Tuton: “Begrijp ons niet verkeerd: Amerika is het meest fantastische land om te wonen, maar tegelijkertijd is het wel gebouwd op één van de grootste genocides ooit. We hebben godverdomme heel ons kapitaal verworven ten koste van slaven. Maar we hebben wél een fantastische grondwet.”
Keating: “Niet dat er met die grondwet veel rekening wordt gehouden.”
Wolf Tuton: “We hebben fantastische atleten. We hebben op dit moment het hoogste aantal medailles gehaald in Peking. (plagend) Hoe doen de Belgen het eigenlijk?”
Voor zover ik weet hebben we nog niks gewonnen, maar ik ken niemand die daarvan wakker ligt. Maar om af te sluiten op een positieve noot: een collega van een dagblad kraakte jullie Pukkelpopconcert af omdat het volgens hem te veel als Talking Heads klonk.
Keating: “Het zou fantastisch zijn als we ook maar een béétje als Talking Heads klonken. Maar ik ben er heel zeker van dat we níét zoals zij klinken.”

Het interview is officieel afgelopen, maar we praten nog even na met Ira over Pukkelpop. Hij zag een ‘ouwe rockband’ een cover van Rihanna’s ‘Umbrella’ brengen. Verschrikkelijk vond hij het. Toevallig passeerden wij net op dat moment het hoofdpodium en hoorden we de – inderdaad behoorlijk zenuwslopende – cover door de Manic Street Preachers.
Dan heb ik goed nieuws voor jullie, want dezelfde kerel die jullie afbrak wegens ‘te veel Talking Heads’ vond die versie van ‘Umbrella’ ‘uiterst geslaagd’.
Wolf Tuton: (besterft het)

Meer info

Dit interview verscheen eerder in Gonzo (circus) #89 (november-december 2008).
Yeasayer speelt op zaterdag 21 augustus in de Club op Pukkelpop (22u30 – 23u30).
www.yeasayer.net