Three Vertical Swells

Een goed oor, concentratievermogen en een hoop geduld zijn nodig om het einde van deze cd te halen. De kracht van de composities van Peter Adriaansz zit hem namelijk in iets heel kleins. Adriaansz is naar eigen zeggen een bekeerling van de microtonaliteit. Dat wil zeggen dat zijn muziek niet draait om een traditioneel westers begrip van het interval. Waar de westerse muziek gebaseerd is op een onderverdeling van het octaaf in zeven of twaalf tonen —de diatonische en chromatische toonladder —bevinden de tonen zich bij Adriaansz’ muziek daartussen. De nadruk ligt op een nieuwe manier van luisteren. Niet een luisteren waarbij betekenis wordt toegekend aan melodieën of akkoordenschema’s, maar een luisteren naar de fysieke eigenschappen -zoals trillingen- van de klank zelf. Veeleer ziet Adriaansz zichzelf als wetenschapper dan als componist. Zijn composities klinken als klankessays waarin de fysieke eigenschappen gehoord kunnen worden. Luisteren naar zijn muziek vereist de nodige concentratie om de soms minieme verschillen in de deining van de geluidsgolven te kunnen horen. De titel van het eerste werk, ‘Three Vertical Swells’, is hier een duidelijk voorbeeld van. De muziek roept de associatie op met de ‘Quattro Pezzi Su Una Nota Sola’ voor orkest van Giacinto Scelsi. Het verschil tussen beide componisten is het gebruik van sinustonen. Waar Scelsi vooral de klankkleur van de instrumenten naar voren brengt, is bij Adriaansz door de toevoeging van de sinustoon de beweging van de klank zelf veel sterker aanwezig. Zoals het Ensemble MAE betaamt, is dit wederom een prachtcd die herhaaldelijk de weg naar de cdspeler verdient. De stukken van Adriaansz zijn een zware kluif, maar openen een ongekende klankwereld, vol nieuwe tonen.

tekst:
Jan Nieuwenhuis
beeld:
PeterAdriaansz_ThreeVerticalSwell
geplaatst:
ma 5 jan 2015

Nog meer nieuws krijgen over muziek en kunst?

Schrijf je in op de Gonzo (circus)-nieuwsbrief!