Een modulaire synthesizer bespelen is zoiets als een rodeo rijden. De kunst is om het beest – of ‘instrument’ in dit geval – dat onvoorspelbaar is en een eigen wil lijkt te hebben, in bedwang te houden. Caterina Barbieri is één van de musici die daarin excelleren, wat ze ook afgelopen dinsdag aantoonde in concertserie The Rest Is Noise in het Amsterdamse Muziekgebouw, waar ze haar eerder dit jaar verschenen album ‘Spirit Exit’ uitvoerde.
Ze heeft wel degelijk wat in haar Mars, deze tweeëndertigjarige Italiaanse die klassieke gitaar studeerde in Bologna en daarnaast nog kandidaatsstudies compositie en filosofie afrondde. De afgelopen vijf jaar bracht ze al albums uit bij Important en Mego en dat zijn labels die de lat hoog leggen.
‘Spirit Exit’ verscheen op haar eigen ‘platform’ Light-Years en laat een breder geluid horen dan eerdere platen. Naast de modulaire Buchla synth gebruikt Barbieri ditmaal ook gitaar en stemmen. Ze maakte het album thuis in Milaan, tijdens de ‘harde’ lockdown van voorjaar 2020.
Ruimtelijk
Tot zover de context. In een interview met The Wire, drie jaar geleden, zei de Italiaanse al dat een opname een ‘dood ding’ is. Op het podium moet het gebeuren. Haar concert is ook tot in de puntjes uitgedokterd. Nog los van de muziek maakt de hele presentatie al indruk. En schitterend lichtdecor van spots, rook en plastic dat zowel doorschijnend is als reflecteert. En waar veel van haar mannelijke collega’s steevast in een weinig flatteuze hoodie achter de knoppen plaatsnemen is de outfit van Barbieri niets minder dan flitsend en futuristisch.
Ze opent nog vrij traditioneel met het stuk ‘At Your Gamut’: Een constellatie van ‘loopjes’ die als een Spyrograph in elkaar grijpen. Het geluid is open. Ruimtelijk. En dat is mooi. Vervolgens laat ze haar synth krijsen en schuren, wat het alweer een stuk spannender maakt, waarna het weer terugkeert naar het meer vertrouwde Tangerine Dream-achtige geluid.
Glooiender
Het volgende stuk – ‘Knot of Spirit’ is anders. Glooiender. Langzaam over elkaar schuivende klanklagen. Dromerig. En soms door Barbieri – die niet permanent aan knoppen hoeft te draaien –ondersteund met een feeërieke handbeweging. Langzaam maar zeker zwelt het geluid aan tot iets wat in de jaren zeventig van de vorige eeuw wel ‘symfo’ werd genoemd.
Zo weet de Italiaanse het gevarieerd te houden. Dat is haar kracht. Op een gegeven moment haalt ze een koor van sirenen-achtige stemmen uit haar synth. Daarna, in de tweede helft van het optreden, wordt het allemaal wat dansbaarder. En tegelijk soms ook wat monotoner. Maar daar word je als luisteraar door de fraaie lichtomlijsting wel weer doorheen gesleept.
De beheersing van de modulaire synth door Barbieri is grandioos. Maar of haar muziek in compositorische zin het etiket ‘klassiek’ verdient, wat je her en der nogal eens leest, is de vraag. Het lijkt vooral afkomstig van mensen die het werk van Nils Frahm of Joep Beving ook graag klassiek noemen. Of die afgaan op de conservatoriumopleiding van de Italiaanse, even voorbijgaand aan het feit dat de conservatoria ook steeds meer popmusici afleveren. Maar dat ze ‘hip’ is staat buiten kijf. De grote zaal van het Muziekgebouw is flink gevuld.
Caterina Barbieri maakt popmuziek. Kwaliteitspop met ‘popklanken’ en ‘popstructuren’. Daarin verschilt zij van ‘modulaire collega’s’ als Thomas Lehn, een improvisator die onder meer met MIMEO speelt, en Thomas Ankersmit, de Nederlandse Berlijner die veel met Phil Niblock heeft gewerkt. Vergeleken met hen is de muziek van Barbieri vooral esthetisch en welluidend. En je moet het instrument wel heel erg goed beheersen om dat uit een Buchla te halen. Maar het blijft een subtiel evenwicht tussen kunst en kunstje. En dus tussen kunst en Kitsch. Caterina Barbieri blijft aan de goede kant van de streep – mede door de prachtige ambiance en omdat ze zich keurig tot een uurtje beperkt.
Gezien: Caterina Barbieri – Muziekgebouw, Amsterdam – 22 november 2022