Sinds 2016 belicht Vik Sohonie met zijn label Ostinato Records muziek uit landen die je niet zo gauw bij andere labels zult terugvinden. Het zijn zorgvuldig samengestelde albums met uitgebreide informatie en een aantrekkelijk ontwerp. Geboren in 1982 in India, en opgegroeid in verschillende landen in het zuidelijk halfrond, richt Sohonie zich als vanzelfsprekend op dat deel van de wereld: landen in ontwikkeling in Afrika, Azië, het Caraïbisch gebied en Zuid-Amerika. Hij wil verhalen vertellen die mensen nooit te horen krijgen, liefst door middel van muziek.
Reuters
Aanvankelijk werkte hij na zijn studie journalistiek drie jaar voor Reuters en andere nieuwsagentschappen. ‘Ik was het vaak grondig oneens met de manier waarop met name de Amerikaanse pers verhalen bracht, de invalshoek waarmee dat gebeurde en nog steeds gebeurt. De redacties hadden vrijwel geen belangstelling voor het werkelijke karakter van de landen waar ze over schreven. Ik kon nauwelijks de verhalen vertellen die ik wilde. Er werd niet vaak naar mijn ideeën geluisterd. Als jonge journalist stond ik niet bepaald hoog in de hiërarchie.’
Analog Africa
In 2011 kon Sohonie aan de slag bij Analog Africa. Dat label zocht een journalist voor het schrijven van liner notes bij hun albums. Na enige tijd ging hij met het label op reis voor het opnemen van muziek. ‘Ik was sowieso van jongs af aan gefascineerd door muziek. Door mijn werk bij Analog Africa zag ik hoe groot de kracht van muziek is om het beeld te veranderen dat mensen hebben van de wereld, van geschiedenis, het verleden en de toekomst. Je kunt dat hele beeld doen kantelen.’
‘Ik wil dat mensen gaan twijfelen aan of wat ze over Somalië of Haïti denken te weten, wel het hele verhaal is. Ik vroeg me af hoe ik journalistiek, het vertellen van verhalen, het verdiepen in verschillende culturen en mijn liefde voor muziek zo samen kon brengen, dat ik dat teweeg kon brengen. Dat kan door te kijken naar het muzikale leven in een gebied voordat het gedompeld werd in grootschalig geweld. Enerzijds kun je een plaat aanprijzen als funky, maar vaak hoort er een fascinerend verhaal bij dat je ideeën over een volk, een land of een heel werelddeel op zijn kop kan zetten.’
Doorzettingsvermogen
Het bracht Sohonie ertoe om zelf een label op te richten. Bij het uitbrengen van albums volgt hij doorgaans steeds dezelfde opzet. Eerst muziek opsnorren uit de bloeitijd van het land of het gebied dat hij wil belichten, en op een volgend album ter plekke muziek opnemen die er nu gemaakt wordt. Het vergt nogal wat tijd en doorzettingsvermogen. ‘Met Janto Koité, die op bijna alle Ostinato albums de technische kant van de productie voor zijn rekening neemt, ga ik voor oudere opnamen op zoek naar cassettes en platen. Die geven ons een globaal beeld van de muziek die bijvoorbeeld in Somalië gemaakt werd. We konden bijvoorbeeld naar Somaliland gaan om in openbare en privé-archieven rond te neuzen. De meeste landen hebben ook archieven die door de overheid bestierd worden.’
Holenstelsels
‘We hebben uren en uren geluisterd naar Somalische muziek op YouTube om een idee te krijgen welke artiesten van belang zijn. YouTube, TikTok en Facebook vormen een vrijwel onbegrensde schatkist, omdat mensen van over de hele wereld er muziek op zetten. Het mooie is dat je de algoritmen kunt trainen om de muziek te vinden waar je belangstelling voor hebt. Je wordt vanzelf uitgebreide holenstelsels ingezogen. Je staat ervan te kijken wat aanbevelingen opleveren. Beja Power van Noori en zijn band hebben we kunnen uitbrengen doordat we aanbevelingen op TikTok gevolgd hebben. Via social media zijn we ook bij Jantra uitgekomen, die in Soedan miljoenen hits scoort, maar vrijwel uitsluitend van mensen die op het platteland wonen.’
Geluk
‘Bij het zoeken maakt het verschil waar je je bevindt. In Soedan kregen we op TikTok een totaal ander aanbod dan wanneer we zochten vanuit de Verenigde Staten, Europa of Thailand. Zo loop je tegen geweldige bands aan met een fantastisch rauw geluid. En soms is het gewoon een kwestie van geluk. Toen we in de archieven in Djibouti aan het zoeken waren, kwam iemand naar ons toe met de vraag of we de band kenden die in het gebouw ernaast gevestigd was. Dat bleek Groupe RTD te zijn. Geweldige muziek, maar je moet die wel op een speciale manier benaderen om ze zo op te nemen dat je de muziek op een album kunt zetten. Veel van die bands beginnen gewoon ergens midden in een nummer, en laten alle opeenvolgende stukken in elkaar overgaan.’
Elektronische countrymuziek
Dat gold al helemaal voor Synthesized Sudan, de lp met muziek van Jantra uit Fashaga, een regio in het uiterste zuidoosten van Soedan. ‘Ik kwam een video tegen waarop hij keyboard speelde. Wat hij maakt is Soedanese elektronische countrymuziek. Het beeld was piepklein, maar na tien seconden wist ik dat we iets met hem moesten doen. Via ons netwerk in Soedan kwamen we achter zijn identiteit. We gingen erheen, ontmoetten hem en gingen met hem naar feesten waar hij optrad. We namen hem daar op, maar ook in hotelkamers. De plaat is het resultaat van heel veel opnamen. Tijdens feesten speelt hij zonder onderbreking. We hebben die opnamen en fragmenten uit cassettes met zijn muziek bewerkt en herschapen tot afzonderlijke tracks.’
Veertig minuten
Sohonie wil er geen misverstand over laten bestaan: hij heeft zelf geen probleem met langere tracks, maar die passen niet meer in het luisterpatroon van zijn publiek. Hij zal geen albums uitbrengen met maar één lange track, zoals Black Truffle en Ideologic Organ doen. ‘Dat doe ik uit strategische overwegingen. Ik zou het heel graag doen. Ik heb een fantastische band in India gevonden die veertig minuten achter elkaar hypnotische muziek speelt, maar een album met die muziek zal het helaas minder goed doen dan een dat opgedeeld is in kortere stukken. Ik heb het moeten laten schieten, hoe graag ik het ook gedaan had. Doodzonde eigenlijk, aangezien ik veel liever mijn hart zou willen volgen. Maar je ziet het aan jonge muzikanten. Die maken steeds een single, en brengen die dan uit op Spotify. Het idee van een album is terrein aan het verliezen.’
Spanningsboog
‘Bovendien wordt de spanningsboog van mensen steeds korter, grotendeels met dank aan de streamingdiensten. Die merken dat het publiek langere tracks niet afluistert, en bieden kortere nummers aan, waardoor mensen wennen aan nummers van hooguit drie minuten. Muzikanten maken zelfs nummers van veertig seconden, omdat die lengte past bij TikTok. Zover zullen wij nooit gaan. Maar nummers van twintig minuten kan ik me gewoon niet veroorloven. Ik ben voor mijn inkomen afhankelijk van Ostinato Records. Overigens verdien ik hoofdzakelijk van licenties. Een van de nummers van Jantra is gebruikt door een Frans modemerk. Ik deel de opbrengst met hem. Hij krijgt royalties. Misschien breng ik platen uit met lange nummers als ik met pensioen ben.’