Opmerkelijk hoe een genre, in dit geval IDM, op een decennium kan evolueren van futuristisch naar nietszeggend of in het slechtste geval ronduit oubollig en saai. Hoe spannend waren die beginjaren op het Britse Warp label niet met illustere namen als Autechre, Aphex Twin of Boards Of Canada en stilaan mythisch geworden compilaties als ‘Artificial Intelligence’?
Zo’n muzikaal opwindende tijden -die we met wat nattevingerwerk kunnen afbakenen tot de periode 1992-2002- blijven natuurlijk niet duren; en net zoals bij zowat alle andere genres zorgen massa’s copy cats voor een artistieke indigestie en vervolgens constipatie. Al wat nadien in het zogenaamde Intelligent Dance Music-segment geproduceerd werd, was doorgaans niet meer dan een herhaling. Verdienstelijk in het beste geval, irrelevant in alle overige.
Om je nog te kunnen onderscheiden in een niche waar zowat alles gedaan is, kom je enkel weg met excellente tracks die iets vertellen hebben, voldoende spanning in zich hebben of ronduit catchy zijn. Niet evident dus. En toch blijven er muzikanten zweren bij of plukken uit die IDM.
Zoals het Duitse Mnemonic bijvoorbeeld dat sinds 2009 het soloproject van Michael Belletz is. ‘Aversionen’ staat met twee voeten stevig in de IDM, maar Belletz houdt het voldoende fris door zijn sound op te smukken met subtiele retro electro-elementen en stemsamples zoals in afsluiter ‘Individuum II’. Dat levert genoeg goeie nummers op zoals ‘Distinktion’, ‘Zyniker’ of ‘Affektation’ om als luisteraar niet af te haken.
Bij EFF DST, het alias van de Wit-Rus Dmitry Stepnov, zijn die momenten helaas wat schaarser. De prima titeltrack teert op melancholie en heeft een uitgesproken soundrackachtige atmosfeer; en ook het licht epische ‘Smash Them All’ houdt ons bij de les. Voor het overige kabbelt ‘Out Of Body’ vooral rustig naar het einde, zonder iets wezenlijks na te laten. Het stoort allemaal niet, het is bij momenten best mooi (‘Silent Reflections’), altijd piekfijn geprogrammeerd en het zou allemaal niet misstaan in de sauna. Met uitzondering van de hidden track ‘Incarnate’ dat, net als ‘Sublunar’, flirt met industrieel getinte noise. Als de cd gedaan is, ben je ook zo weer vergeten wat je hebt gehoord. Het is simpelweg niet onderscheidend genoeg.
Met Grand Mal X (de Zweden Karl Rydby en Mattias Ivarsson) duikt er nu voor het eerst een stem op en wordt er uit een totaal ander vaatje getapt. Het duo verraadt overduidelijk een voorliefde voor industriële klanken en zet zich daarmee op een lijn met gelijkgezinde namen als Gjöll, November Növelet, Klangstabil en Distel. Industrial dus met lijnen uitgegooid naar minimal wave, darkwave en electro.
Van Grand Mal X verschenen eerder onder meer twee tapes op Beläten, het label van Thomas Ekelund (alias Trepaneringsritualen) en een 12inch op het al even obscure Kess Kill. ‘Darkness’ is hun albumdebuut en het is overduidelijk dat we hier te maken hebben met een Zweeds project. Dood, leven, duisternis en de rechtstreekse verbanden ertussen vormen het uitgangspunt. Dat verleidt de ene keer op tot dansen zoals in ‘Nights’ of ‘Essence’, de andere tot rillen in het donker. Om die duisternis te evoceren blijft het duo ver weg van alle dark ambient clichés, maar slagen ze er niettemin in om hun boodschap over te brengen. Een van de betere releases op Ant-Zen, zeg maar.