Hersenspoeling. Het effect van een week Atonal in een woord samengevat. Een muzikaal vreetfestijn dat minder bezoekers leek te lokken dan voorheen. Misschien omdat er geen blockbuster in het weekend was geprogrammeerd. De affiche van Atonal 2018 was echter des te diverser.

Het leven speelde zich vijf dagen lang af op de gigantische Kraftwerk-site en op de nachtbus. Het is bij invallende duisternis binnenwandelen en bij zonsopgang in mijn bed klauteren omdat ik twaalf uur later opnieuw op de dansvloer wil staan.

24 hour party people

Wanneer ik besef dat de artiesten die ik absoluut zien wil pas na twee uur ‘s nachts staan geprogrammeerd, mijn lichaam nog in een werkritme zit en ik al de ganse dag door Berlijn gewandeld heb, negeer ik het uurschema. Mijn Atonal 2018 begint bij Beatrice Dillon.

Haar werk blijft een ongrijpbaar experiment op beats waarbij zij ook gewoon in de marges blijft rondhangen. Een beetje de artiesten-artiest die een betere rol verdient maar zich daarin perfect lijkt te schikken. Wat je krijgt zijn perfect uitgekiende dwarse dansritmes.

Minder dwars liggen de beats van de Hongaar Gábor Lázár. Een heerlijk wollig basgeluid waar ik, wanneer er diep in ingedrongen, volledig door wordt omringd. Een soort ‘24 hour Party People’-gevoel. Een betere introductie tot Atonal en mijn eigen hedonistische ingesteldheid voor de komende dagen, is er niet.

Bigroomambient

Je kent het wel. Paul Jebanasam. Porter Ricks. Ambient die door je ziel kruipt en genadeloos in je binnenste ontploft bij een wel uitgekiende basrijke uitbarsting. Een heerlijk genre dat soms ook veelvuldig lijdt onder het succes van zijn eigen formule. Dat wordt het ongeïnspireerd, zielloos, te voorspelbaar.

En dan fluistert het programma voor de komende dagen: ‘Ga slapen en geniet morgen van een nieuwe portie auditieve verleidingskunsten’. De nachtbus reed zijn eerste rit.

Klara Lewis had als enige die nacht getoond hoe het ook kan. Nog steeds speelt zij met haar muzikale bricolages. Nieuwe invloeden sijpelen haar werk binnen en klassieke geluidsfragmenten nemen het van de field recordings over. Alles smelt meer samen. Symbioses die neigen naar perfecte montages. De visuals op de achtergrond leiden niet af en voeren net dat tikje extra vervreemding toe aan haar steeds dikker en meer uitgekiend geluid.

Zonder visuals

Er is soms gewoon een overdaad aan beeld.  Maar opvallend: Atonal 2018 heeft ook een avond zonder visuals. Een verademing na de dag voordien waarbij de propvolle ASMR-visuals van Neon Chambers (Sigha en Kangding Ray) alle aandacht van de muziek steelden.

Want uiteindelijk moet de muziek verleiden. Wat een vrijdagavond. Chevel. Hiro Kone. Maar vooral de brutale verplettering van British Murder Boys. Een oorwassing. Een verpulvering. Een verademing. Ongelooflijk. Gewoon een uur lang mokerbeats. Geen adempauzes. Gewoon ontploffen. Zestig minuten lang. De grootmeesters toonden iedereen hoe het moet. Giant Swan nadien viel als een kaartenhuisje ineen.

Zweten

Veronicka Vasciska ontgoochelde. Dat was onverwacht want daardoor duurde het nachtelijke wachten op Aasthma (Peder Mannerfelt + Pär Grindvik) heel lang. Ergens rond zes uur op zondagochtend opende de deuren van Kraftwerk zich naar de buitenwereld voor zij die na Aasthma de zaterdagnacht lang genoeg hadden gediend.

De zon herinnerde aan de voorbije hete zomer. Zweten bij Misantropen in Tresor. Zweten bij een overheerlijke Patricia in Ohm. Of, hoe die outsider techno de norm geworden is en haar  belangrijkste spelers blijven groeien en steeds opnieuw prachtige sets spelen zonder sterallures.

Prequel Tapes zien debuteren met een mengeling van oud en nieuw werk waarbij Rothko-achtige visuals werden geprojecteerd. De fameuze Valentin Tszin danste een mooie dans, waarbij de live-act meer een performance werd. De muziek zette een stapje terug en Prequel Tapes werd de begeleidingsact voor zijn eigen dansvoorstelling.

Astma

Naar Actress staren en mij het eerste half uur afvragen waarom hij die avond toch zo’n saaie set speelt, waarna hij in zijn half uur extra tijd, plots de beats tevoorschijnhaalt, alsook zijn vermurwende genialiteit. Op plaat. Actress live blijft moeilijk te verteren.

Me afvragen hoe die samenwerking tussen Shifted / Broken English Club / Ilpo Väisänen eigenlijk loopt. Want elk geluid klinkt redelijk bekend voor elke persoon apart. Maar die samenwerking blijkt vooral heel persoonlijk en afstandelijk klinken. Wat niet wegneemt dat die zestig minuten bovenmaatste techno is, die af en toe wat indommelt.

Maar dat doe ik zelf ook, want die nieuwe Aasthma, die moet ik zien. Beleven. Want, daar  barste een feestje los, werd alle grauwheid uit de ruimte gestuwd. Aanstekelijke ritmes, lachende mensen, vrolijke beats, heerlijk dansen in de nacht.

Drones

Het allerbeste werd voor de zondagavond bewaard. Je moest er vroeg bij zijn, want op het hoofdpodium stond een immense theatraal noise-act ingepland die werd voorgesteld als de niet te missen topper. Maar nee, die absoluut niet. Trouwens, dat tijdstip moest je trouwens in Ohm staan om Machine Woman een thuiswedstrijd te horen spelen. Die ze overduidelijk won.

Maar ook om te dansen op de wel heel dwarse dansritmes van het enigmatische Rezzett. De schoonheid dwarrelde heel vroeg neer. Zondag drone-dag leek het idee. Stephen O’Malley opende met een intieme gitaarpartij in samenwerking met Kassel Jaeger. Anthony Child bracht een intense sjamanitische trip als The Transcendence Orchestra. Een vijftig minuten lang vergeten bewustzijn. Maar waar iedereen het die dag volmondig over eens was, is de performance van Caterina Barbieri die avond. En de bijhorende visuals. Een intieme schoonheid, een wereld vol verwondering en een Caterina Barbieri die druk bezig met haar analoge synths doodgewoon liet horen waarom iedereen over haar praat.

Twee jaar geleden bleven er te veel twijfels bij de muzikale eentonigheid van Atonal. Daar was dit jaar geen sprake meer van. Terwijl het hoofdpodium zich nog steeds in duisternis hult, lijkt de aanwezigheid van de ‘industrial’ ambient en techno wat afgezwakt en staat er een hele nieuwe generatie klaar om te experimenteren met minder intrieste geluiden zonder de bijhorende duisternis te vergeten. Alles wat op dit moment leeft in de clubs en op de dansvloeren stond wel ergens op Atonal 2018. En een heel legioen vrouwen die steeds meer en zelfzekerder de ruimtes inpalmen, een plaatsje krijgen en je onvergetelijke muzikale momenten bezorgen: Eris Drew, Object Blue, Tutu en ja, zelfs DJ Marcella die stond te glunderen en te genieten van een heerlijke editie Atonal.

Gezien: Berlin Atonal, 22-26 augustus 2018