Hoe ziet digitale muziek er in de nabije toekomst uit? Ontwerper en muzikant Roey Tsemah houdt niet van enkel speculeren. Na een aantal brainstormsessies pakte bij potlood en papier en schetste de toekomst zoals hij die graag ziet. Nu is er een Kickstarter-campagne om het door hem bedachte platform te bouwen.

‘We look to the present through a rear-view mirror, We march backwards into the future’, Marshall McLuhan (1967)

De muziekwereld heeft altijd aan het front van de digitale ontwikkelingen gestaan. In nog geen vijftien jaar tijd verdween de fysiek muziekdrager en werd het bezitten van muziek iets archaïsch. Die trend is inmiddels doorbroken. Ja, er komen steeds meer streaming-platforms bij – recentelijk Tidal en Apple Music – maar er is een onmiskenbare ontwikkeling richting kleinere onafhankelijke(re) initiatieven. Zeker in de wereld waarin Gonzo (circus) zich bevindt. De DIY-houding die in de jaren 1990 nog zo bij het internet hoorde, is weer terug. Bij FRNKFRT schreef ik daar in 2012 over in het artikel ‘The Kids Are Alright’:

“Onder invloed van elektronische media verandert de hiërarchische samenleving in een horizontale waarin ontelbare netwerken de dienst uit maken. De versplintering maakt het denken in massamarkten archaïsch. Betekenis ontstaat immers in één van die vele netwerken en is enkel daar waardevol. Ander netwerk, andere betekenis. Wie dat eenmaal doorheeft, ziet geen hitlijsten, grote platenmaatschappijen, Buma/Stemra, iTunes en Spotify meer. Het nieuwe muzikale landschap is er een van kleinschaligheid, van niches, van duizenden en duizenden bloemen die in bloei staan. Toegegeven, dat is lastig voor te stellen in een wereld die op dit moment het tegenovergestelde lijkt te zijn. En ja, financieel is het volgen van je droom omdat het goed voelt vast geen vetpot. Maar het is niet anders. Wie geen risico durft te nemen, niet voor zichzelf durft te kiezen, is uiteindelijk gedoemd.”

De in Nederland woonachtige Israëliër Roey Tsemah neemt dat risico. Hij bedacht Whitestone en ontwikkelde het met anderen verder. Onder andere in een bij het ontwerpbureau Fabrique georganiseerde Hackathon. Waar het Tsemah om gaat? Het terugbrengen van de interactieve beleving die muziek luisteren, voor internet er korte metten mee maakte. Op het web verwordt muziek tot een regel tekst en een kleine afbeelding van een album. Deezer, Spotify, Bandcamp, Soundcloud: allemaal doen ze geen recht aan het rijke, beeldende karakter van muziek. Vroeger was er die platenhoes die je bestudeerde tot de naald in de laatste groep belandde.

Is Tsemah niet gewoon een nostalgicus?

Juist niet. De huidige muziekdiensten zijn ouderwets. Zij transporteren het oude concept van een geluidsdrager naar een nieuwe omgeving. En dus ziet muziek er digitaal net zo uit als analoog. Met verwijdering van de elementen die niet te digitaliseren zijn. Het duurt een tijd voor een nieuw medium écht iets nieuws te bieden heeft, beweerde de Canadese mediatheoreticus Marshall McLuhan. Tsemah geeft zelf een voorbeeld dat McLuhan zó had kunnen geven: in de vroege jaren 1980 vond MTV de muziekvideo opnieuw uit en zond deze 24/7 uit. Eindelijk hadden televisie en popmuziek elkaar gevonden. Datzelfde wil Tsemah doen voor interent en muziek. “Just like MTV build a platform for artist to make music for television, Whitestone builds a place for artists to create music for the internet”, belooft hij.

Dat is nog eens een grote broek aantrekken. Het spreekt voor hem dat hij kiest voor interactie en de inbreng van artiesten én luisteraars daarbij centraal stelt. Op Whitestone zullen die in elkaar overlopen. Muziek wordt (weer) iets van elkaar. Dat Tsemah geen venture capital wil en niet in zee wil gaan met de gevestigde namen uit de muziekindustrie is een belangrijk pluspunt. Tsemah weet wat hij wil, redeneert vanuit zijn muzikant-zijn én liefde voor muziek. Weet dus hoe destructief het is om zich in te laten met partijen die enkel denken in geld. Op de Kickstarter-pagina van Whitestone staan voorbeelden van hoe het nieuwe platform er uit zou kunnen komen te zien. En ja, ik ben om. Ik wil Whitestone. En dan is er nog die DIY-kant van het platform. Kan Whitestone de muziekindustrie radicaal te veranderen door de muzikant, videomaker, grafisch ontwerper en muziekliefhebber bij elkaar te brengen zonder de traditionele partijen erbij te betrekken?

Klinkt te mooi om waar te zijn. Maar toch: de tijd is er rijp voor. Ook Apple en U2 sleutelen aan een nieuw digitaal muziekformat. Het concept daarvan, legt Bono van U2 uit in een exclusief interview met Time, is nog niet klaar. Veel laat hij niet los. Over de technische aspecten spreekt hij helemaal niet. Wel dat het niet kan worden gekopieerd, dus piraterij-vrij is en de muziekkwaliteit hoger is dan bij mp3. Tegen 2FM vertelt hij: “Het is een nieuw format, maar je krijgt er nog steeds de mp3’s bij. Je kunt die stelen, maar dan krijg je er dus niet de hele ervaring bij. Stelen zal zal zijn alsof je in de jaren zeventig door de straten van Dublin loopt terwijl je luistert naar Sticky Fingers van Rolling Stones maar dan met alleen het vinyl, zonder de door Andy Warhol ontworpen hoes.” Waarom kun je je telefoon of iPad niet gebruiken om volledig te verdwijnen in de wereld die de muzikant heeft gecreëerd? Dát is volgens Bono de essentiële vraag. Dat Apple sinds 2009 werkt aan een nieuw format, dat destijds Apple LP werd genoemd, is geen geheim. Bono in Time: “Het zal zichzelf bewijzen als zo spannend en aantrekkelijk dat muziekfans opnieuw worden verleid albums en individuele nummers te kopen. Het gaat om een audiovisueel interactief muziekformaat dat het artwork en de albumhoes op de meest krachtige manier terug zal brengen, dat het mogelijk maakt om zelf te spelen met de songteksten en volledig in een liedje te duiken wanneer je in de metro zit.”

Bono en U2? Ik gun het Whitestone meer én heb meer vertrouwen in de capaciteiten van Tsemah. Dus heb ik het project ‘gebacked’. Enfin, oordeel zelf.

Alles over Whitestone lees en zie je op de pagina van de kickstarter-campagne.