Golden Quinces, Earthed

Hoe kun je overbekende instrumenten een totaal nieuw geluid geven, die gedachte lijkt ten grondslag te hebben gelegen aan de cd ‘Golden Quinces, Earthed’ van Reinhold Friedl en de single ‘Sound X Sound – Music For 8 Recorders’ van Niels Lyhne Løkkegaard. Friedl, uit het Berlijnse nieuwe muziekcircuit en drijvende kracht achter het voorhoede-ensemble Zeitkratzer, heeft opnamen gemaakt met een piano die eind jaren 1920 speciaal gebouwd werd voor elektrische versterking met achttien contactmicrofoons. Door het geluid naar verschillende luidsprekers te leiden kan hij het over een ruimte verdelen en het in beweging brengen. Dat effect is met een gewone thuisinstallatie of over koptelefoons hooguit te benaderen. Wel komen de bewerkingen die Friedl op de snaren losliet volledig tot hun recht. Hij streek langs de snaren met stukjes hout, legde er zware stenen op, schoof er een metalen buis overheen om glijtonen op te wekken en bewerkte de bassnaren met mallets. Terwijl het metalen karakter van de snaren doorgaans goed hoorbaar blijft, doen de klanken nauwelijks denken aan een piano. Er zijn trillende, heen en weer wiegende velden, waar fluitende boventonen aan ontsnappen als trage opvlammende bogen. Er zijn iele, hoog opspuitende geluidsfonteinen boven driftig rimpelende samenklanken die aan komen rollen en weer voorbij trekken. Er zijn onheilspellende wolken, voortgestuwd door een weids bonzen dat geslagen lijkt te worden uit gongs van titanische afmetingen. Dit is een cd waar steeds nieuwe klanken en gelaagdheden in te ontdekken zijn. De Deen Løkkegaard was aanvankelijk vooral actief als rietblazer in jazzbands, maar is zich gaan toeleggen op “het binnenstebuiten keren van geluid”, zoals hij dat zelf noemt. Hij is op ‘Sound X Sound – Music For 8 Recorders’, de eerste uitgave in een serie, beduidend minder radicaal dan Friedl in zijn bewerkingen. Hij laat eenvoudigweg acht musici snelle tremolo’s spelen, op sopraanblokfluiten (kant a) en altblokfluiten (kant b). Tezamen vormen die dichte zwermen waar individuele instrumenten niet meer in te volgen zijn. Zo laat hij de lucht en je trommelvliezen rillen en golven. Op een duizelingwekkende manier bijzonder aangenaam.

tekst:
René van Peer
beeld:
ReinholdFriedl_GoldenQuincesEarth
geplaatst:
ma 8 jun 2015

Nog meer nieuws krijgen over muziek en kunst?

Schrijf je in op de Gonzo (circus)-nieuwsbrief!