Op 24 januari begint de vzw Sound in Motion aan haar vervroegd voorjaarsoffensief: een reeks van Oorstof-concerten met veel jazz en ook even wat anders.
Na een najaar in overdrive met tien optredens op enkele maanden tijd, doet Sound in Motion het voor de eerste helft van 2015 wat rustiger aan. Althans voorlopig, want naast de vier reeds bevestigde concerten hebben de organisatoren nog minstens evenveel andere avonden op stapel staan. Daarom alvast een voorschot op wat Antwerpen kan verwachten.
Stevige toon
Soms kan een pak ervaring en muzikaliteit meer betekenen dan tomeloze energie, zoals bij de Britse all-star formatie van Evan Parker, Steve Noble, John Edwards die op 24 januari in het Zuiderpershuis de concertenreeks op gang trapt. De geschiedenis van de Britse geïmproviseerde muziek schrijven zonder deze drie is zowat onmogelijk. Vooral saxofonist Evan Parker kan moeiteloos het label van legende torsen en speelt op zijn zeventigste nog steeds alsof elk concert zijn laatste is.
In Parkers discografie is bassist John Edwards een vaste waarde. Die is bovendien ook kind aan huis bij drummer Steve Noble (vorige zomer nog in Antwerpen te horen met gitarist Stephen O’Malley) en lijkt zodoende de meest voor de hand liggende spilfiguur voor het trio. Al is het maar de vraag of muzikanten met de bagage en de oren van deze heren echt een spelverdeler nodig hebben.
Meer dan eens schieten de gensters er af, niet in de laatste plaats door de potente toon en de trefzekerheid van saxofonist Kristoffer Alberts en cornettist Thomas Johansson (All Included en in mei ook te horen met Paal Nilssen-Love Large Unit). Die krijgen de hulp en het nodige weerwerk van de stomende ritmetandem Ola Høyer-Gard Nilssen die op ‘Live’ de verschillende nummers aan elkaar smeden tot een organische suite die de luisteraar meer dan eens naar adem laat happen.
Sampling 2.0
Goed een half jaar geleden vierde het Radio Centraal programma Freakscene haar vijfentwintigste verjaardag met het minifestival Summer Bummer in het Zuiderpershuis. Op 28 februari gaat Oorstof terug die kant op, voor een niet-zo-jazz-georiënteerd concert.
De centrale figuur van die avond is Joris de Laet, een van de grote figuren uit de vroege jaren van de elektronische en elektroakoestische muziek in België. Hoewel zelf grotendeels autodidact, werkte hij samen met kleppers als Lucien Goethals en Karel Goeyvaerts, de Belgische pionier van het serialisme. De Laet stond in 1973 aan de wieg van de SEM (Studio voor Experimentele Muziek) waar later ChampdAction-leider Serge Verstockt zijn eerste stappen in de elektronische muziek kon zetten. Hij werkte ook aan het Gentse IPEM (Instituut voor Psycho-akoestiek en Elektronische Muziek) en vorig jaar verscheen bij het label Metaphon een driedelige cd-box met opnames uit de jaren ’70.
Ondertussen werkt de Laet ook al meer dan twintig jaar voor Radio Centraal. Dat tegendraadse radiostation is partner voor deze avond, iets wat niet alleen blijkt uit de aanwezigheid van de Laet zelf. In het eerste deel van de avond treden namelijk nog meer Centraal-figuren aan: het trio Aluda Lextherni, Dan Decalut en Rudi Claessens van het poëzieprogramma Vhoorspel die werk van Antwerpse dichter Gust Gils zal voorlezen. De line-up wordt vervolledigd door bricoleur-multi-instrumentalist Timo van Luijk.
Hun optredens worden materiaal waarmee de Laet later op de avond zelf aan de slag gaat. Opnames, gemaakt tijdens de sets van zijn collega’s, zullen door hem in zijn eigen concert verwerkt worden als sampling 2.0, maar dan zo dat ook de Laet de uitkomst niet op voorhand kan vatsleggen.
Jimi Hendrix
Goed enkele maanden na zijn optreden met het Ingebrigt Håker Flaten Chicago Sextet staat hij op 22 maart terug in Antwerpen, dit maal in DE Studio en met het trio Ballister. Met deze formaat schiet het energiepijl van Oorstof in rechte lijn omhoog. Liet de band op haar vorige releases al een stevige engagement horen, op het zopas verschenen ‘Worse for the Wear’ gaan Rempis, drummer Paal Nilssen-Love (zie ook later) en cellist Fred Lonberg-Holm nog een stapje verder.
De kracht van het drietal zit daarbij niet alleen in de indrukwekkende sound, maar ook in de ingenieus geritmeerde kleurwerking van Nilssen-Love en het met elektronica tot Jimi Hendrikx-proporties opgetrokken spel van Lonberg-Holm. Rempis gooit er een dijk van een toon tegenaan en heeft er geen moeite mee om samen met zijn collega’s minutenlang door te pompen. Even gemakkelijk trekken ze zich echter wat terug om na het razen verder te strompelen of te struinen, met veel ruimte in het geluid waarbij de sonore precisie van het goed gerodeerde drietal onder de aandacht gebracht wordt.
Hoe goed het samenspel tussen de muzikanten in de loop van de afgelopen jaren ontwikkeld is, is echter nog het best te horen aan de schijnbare nonchalance waarmee er geïmproviseerd wordt. Grote gebaren hebben de drie ondertussen niet meer nodig: een kleine geste van een muzikant is voldoende om de andere mee te laten draaien, vaak zonder dat het publiek het goed en wel door heeft.
Een dergelijke losse vorm van samenspel is ook te horen bij het Spaanse Duot van drummer Ramón Prats (Agustí Fernández Liquid Trio) en saxofonist Albert Cicera. Aan lef ontbreekt het de twee duidelijk niet, al was het maar om te opereren in deze weinig gangbare formule die geen enkele plaats biedt om weg te duiken.
Hanteerden ze op hun eerste album ‘Duot’ nog een sterk compositorische en bij momenten zelfs minimalistische aanpak, voor ‘Cactus’ uit 2012 koos het tweetal het ruime sop. Helaas slagen ze er op die release niet in om de spanningsboog consequent vol te houden. Het is dan ook afwachten en uitkijken wat het optreden en de aankomende release ‘Live at Jamboree’ aan het verhaal zullen toevoegen.
Imperial overstretch
Net als op het slotconcert van de Oorstof-serie van 2014 mag het in 2015 naar het einde van de reeks allemaal wat meer zijn. Deze keer zelfs heel wat meer, want met de Paal Nilssen-Love Large Unit zullen op 3 mei in het Zuiderpershuis niet minder dan elf muzikanten op het podium staan. Met twee bassisten, evenveel drummers, vijf blazers, gitaar, draaitafels en elektronica is de bezetting van de band bovendien alles behalve die van een gewone bigband. Drummer en bandleider Paal Nilssen-Love (The Thing, Frode Gjerstad en jawel, Ballister) verzamelde rond zich een ploeg van Noorse muzikanten, waaronder bassist Jon Rune Strøm, trompettist Thomas Johansson en trombonist Mats Äleklint van All Included en tubaspeler Børre Mølstad van het London Improvisers Orchestra.
Met deze stevig uit de kluiten gewassen formatie kwam Nilssen-Love in 2013 voor het eerst naar buiten om in 2014 alle registers open te trekken met ‘Erta Ale’: een box van drie cd’s met live- en studio-opnames die echter wat te lijden heeft onder een acute aanval van imperial overstretch. Niet alle betrokken muzikanten komen als solist even goed uit de verf, de mogelijkheden die de bezetting met twee bassisten en drummers biedt, worden zelden echt hoorbaar en de composities zijn niet zo geïnspireerd als die van pakweg Martin Küchen voor zijn diverse Angles-formaties.
Wat snoeiwerk had de uitgave geen kwaad gedaan, maar het mag gezegd worden: het beste werk van de band komt uit de live-registraties, wat met het oog op het optreden in het Zuiderpershuis de reserves aardig kan temperen. Wordt vervolgd…
Meer info
www.zuiderpershuis.be
www.destudio.com
soundinmotionvzw.webs.com/oorstof-2015