Electronic Explorations From His Studio

De jongste telg in Sub Rosa’s ‘Early Electronic Series’ focust op een ietwat onderbelichte pionier binnen de elektronische muziek: Roberto Gerhard. Gerhard werd geboren in Spanje maar vluchtte in 1939, na Franco’s overwinning in de Spaanse Burgeroorlog, via Frankrijk naar Engeland. Ondanks zijn jarenlange ervaring met en degelijke scholing in traditionele compositie – Gerhard studeerde onder meer bij Arnold Schönberg – stonden de laatste twintig jaren van zijn leven vooral in het teken van de elektronische muziek. Zijn eerste elektronische compositie dateert uit 1954, en is daarmee één van de vroegste wereldwijd. Maar Gerhard dankt zijn pioniersrol niet enkel aan het juiste moment, ook zijn benadering van het nieuwe medium was eigenzinnig en baanbrekend. In Frankrijk werd aan de GRM de ‘musique concrète’, en de daarmee verbonden tapecollage-techniek, gepredikt door Pierre Schaeffer. In Keulen hielden ze er een heel andere visie op na. In het werk dat onder meer Karlheinz Stockhausen daar aan de NWDR produceerde, stond hoofdzakelijk de elektronische klanksynthese centraal. Terwijl die twee kampen zich lijnrecht tegenover elkaar plaatsten met een resem aan theoretische verhandelingen, was Gerhard meer een doener die beide technieken aanwendde in plaats van kant te kiezen in de polemiek. In ‘Automobiles II’ bijvoorbeeld klinken synthgeluiden tegen een achtergrond van regendruppels. ‘Automobile’ laat dan weer horen hoe elektronisch opgewekte geluiden naadloos kunnen overvloeien in wat klinkt als geëxperimenteer met contactmicrofoons. Vandaag de dag verre van ongewoon, maar destijds wel degelijk baanbrekend. Dat Gerhard ietwat los stond van de grote instituten had echter als nadeel dat zijn werk in veel mindere mate werd gearchiveerd en/of uitgebracht. Daar komt nu, na een grondige restauratie van de originele banden, verandering in. Naast een portie eigenzinnig elektronisch werk wordt op die manier ook een stukje belangrijke geschiedenis van de vergetelheid gered.

tekst:
Jannis Van de Sande
beeld:
Roberto_Gerhard_Electronic_Explora
geplaatst:
di 6 jan 2015

Nog meer nieuws krijgen over muziek en kunst?

Schrijf je in op de Gonzo (circus)-nieuwsbrief!