Arabische muziek

Als je bereid bent je open te stellen voor het onbekende, kan Arabische muziek oneindig veel schoonheid en vermaak bieden. Dankzij het internet kun je nu met enige wilskracht doordringen tot klankwerelden die voorheen ontoegankelijk waren. ‘Toch is het (terug) vinden van sommige informatie vaak lastig en om al surfend een samenhangend beeld van de Arabische muziekcultuur op te bouwen uit al die losse stukjes is niet goed te doen. Een boek is daarvoor nog altijd een beter medium.’ Met deze woorden weet Leo Plenckers het bestaansrecht van zijn boek ‘Arabische muziek’ te legitimeren.
Arabische muziek is een orale traditie. De muziek wordt pas sinds de 20e eeuw genoteerd, waardoor het onmogelijk wordt geacht om te weten hoe de muziek in voorbije dagen heeft geklonken. Wel heeft de geschiedenis literaire geschriften en beeldmateriaal nagelaten, die samen een goed beeld vormen van de Arabische muziekgeschiedenis. Het mag als een ware prestatie worden gezien dat Leo Plenckers zo’n beetje elke historische pagina heeft verzameld, om vervolgens een verhaal te kunnen vertellen dat begint in Egypte rond de achttiende eeuw voor Christus en eindigt in de jaren 1970.
Plenckers is een muziekwetenschapper die systematisch te werk gaat. Deze werkmethode was zeer bepalend voor de wijze waarop het boek is geschreven; de emotie en improvisatie waar Arabische muziek om bekend staat is geenszins in de schrijfstijl terug te lezen. Vooral in de tweede helft van het boek nemen muzieknotaties, transliteratie en droge analyses de overhand. Dit zorgt ervoor dat mensen die geïnteresseerd zijn in Arabische muziek, maar geen kennis hebben van muziektheorie, grote gedeeltes van het boek kunnen overslaan. Hoewel het voorwoord aangeeft dat er niet is gestreefd naar volledigheid, komt hedendaagse muziek karig aan bod. Neem bijvoorbeeld de Arabische hiphop die op de achterkant van het boek wordt vermeld. Als je de vertaling van het Palestijnse rapnummer ‘Min Irhabi’ weglaat, blijft daar ongeveer een halve pagina tekst van over. De wetenschappelijke taal is nu bijna ondraaglijk: ‘De muziek is volledig ondergeschikt aan de tekst die binnen een binair ritmisch frame wordt gerapt; melodisch is er slechts sprake van een reeks van vier gebroken akkoorden die steeds herhaald wordt. Het refrein wordt ‘tutti’ uitgevoerd, de tekst van de coupletten in dialoogvorm. De snelheid waarmee de rappers de tekst brengen en elkaar afwisselen, accentueert effectief de verontwaardiging die uit de tekst spreekt.’ Ik ken geen rapper, van Arabische of welke afkomst dan ook, die zó over zijn muziek spreekt. (rk)

tekst:
Gonzo (circus)
beeld:
LeoPlenckers_Arabischemuziek
geplaatst:
ma 5 jan 2015

Nog meer nieuws krijgen over muziek en kunst?

Schrijf je in op de Gonzo (circus)-nieuwsbrief!