We weten allemaal dat we niet meer in 1985 leven. We weten ook allemaal dat de Muur ondertussen al bijna vijftien jaar geleden tegen de grond ging en dat het toenmalige Berlijnse niemandsland Kreuzberg niet meer bestaat. We houden niet van retrospectieves en roepen niet elk weekend aan de toog dat het vroeger allemaal zoveel beter was. We verkiezen integendeel progressie boven conservatisme. In muzikaal opzicht nog meer dan elders. We pareren dus meteen de veelgehoorde kritiek dat wie de huidige incarnatie van Einstürzende Neubauten (met enkel nog Blixa Bargeld, Alexander Hacke en Andrew N.U. Unruh Chudy als oerleden) en albums als Silence Is Sexy (00) of het nieuwe Perpetuum Mobile niet zó indrukwekkend/verrassend/vernieuwend vindt als de mijlpijlen Zeichnungen Des Patienten O.T. (83), 1/2 Mensch (85), Haus Der Lüge (89) en Tabula Rasa (93), het niet zo goed begrepen heeft. We begrijpen en onderschrijven het feit dat een groep niet in het verleden kan blijven leven. We willen ook niet album na album een veilige doorslag horen van het vorige. Daarom ook dat we al sinds Kollaps (81) alles blindelings kopen van deze Duitsers. Elke nieuwe release was immers anders en belangrijker- klonk anders. Dat impliceert echter niet dat we alles blind en kritiekloos slikken. We hebben er alle begrip voor dat Bargeld zich graag profileert als een dandy met Goede Smaak. Tenslotte is dat enkel zijn eigen beslissing en heeft hij er zelf en hard moeten voor werken. In de evolutie van berooide plaatstaalanarchisten tot salonfähige cultuuriconen zien we ook geen graten. Het blijft natuurlijk een tikkeltje vreemd om een groep te zien spelen op en in prestigieuze festivals en pluchen cultuurpaleizen terwijl dat net de instanties zijn waartegen de groep zich ruim twee decennia geleden luidruchtig verzette. Maar anderzijds: tijden en mensen veranderen. Gelukkig maar. Al die tijd is de groep blijven experimenteren en dat leverde steevast mooie momenten op. Toegankelijker en minder confronterend dan ooit, dat wel, maar ze leerden ons ook dat er bijvoorbeeld meer extremiteit en schoonheid in stilte schuilt dan in (semi-)nihilistisch gebeuk op schroot. Na de release van Silence Is Sexy (en de daarmee gelieerde liveregistratie 15-09-2000 Brussels) hadden Bargeld en de zijnen de buik meer dan vol van hun perikelen met platenlabels en de daarbij horende verplichtingen. Ze zouden vanaf nu opnieuw hun eigen boontjes doppen. Via hun website konden geïnteresseerde fans zich aanmelden als mecenas en zo een nieuw album financieren, ver weg van de bemoeizucht van labels, externe producers, et cetera. (Maar wel onder het alles registrerende oog van tientallen webcamabonnees.) Perpetuum Mobile is het resultaat van dat proces, al verschilt de uiteindelijke versie op Mute grondig van de initiële versie die de investeerders te horen kregen. Op het einde van de rit belandt Einstürzende Neubauten dus opnieuw bij hun vaste label. Consequent of niet, we gaan de groep geen gebrek aan integriteit aanwrijven, maar het album beoordelen op zijn merites. En daar wringt het schoentje toch enigszins. De nieuwe cd is qua sound knap uitgebalanceerd. Het bevat zoals altijd een aantal intrigerende songs geweven rond de dito hersenspinsels van Bargeld (Ich Gehe Jetzt, Ein Seltener Vogel); en ondersteund met subtiele, bij momenten ingenieuze klanken uit het onuitputtelijke arsenaal van Chudy zoals het geritsel van bladeren en het geluid van een veiligheidsdeken (!) in het licht mistroostige Ein Leichtes Leises Säuseln. De songs zijn over het algemeen echter conventioneler dan ooit en balanceren regelmatig op de rand van het mierzoete. Daarnaast botsen we ook op melige en vooral nietszeggende nummers zoals Paradiesseits. Viermaal wordt teruggegrepen naar het industriële verleden: de titeltrack, Selbstportrait Mit Kater, Der Weg Ins Freie en Dead Friends (Around The Corner) waarbij opnieuw (relatief) flink op metaal wordt getimmerd. Op zichzelf natuurlijk geen garantie voor kwaliteit. In zijn totaliteit bewijst Perpetuum Mobile vooral dat het wel héél dicht aanleunt bij zijn voorganger. Het is, hoe je het ook draait of keert, de doorslag waar we voor vreesden. Voor een avant-gardegroep als deze is stagnatie achteruitgang. Is Perpetuum Mobile een slechte plaat? Hoegenaamd niet, maar flink ontgoochelen doet ze wel. Is ze essentieel in hun oeuvre? In geen geval. Blijft ze hangen? Wat was de vraag ook alweer?