L’Oiseau

Is het mogelijk om de context waarbinnen muziek is ontstaan weg te denken? En als die context nou eens het allerergste is dat iemand kan overkomen, te weten: de dood van een kind. Kun je dan nog onbevooroordeeld luisteren naar zo’n werk? De andere kant van deze vraag is: kun je nog menselijkerwijs een coherent stuk muziek maken in het geval zoiets passeert? Veelzeggend is wellicht dat Mahler, wiens ‘Kindertotenlieder’ vier jaar vóór het overlijden van zijn dochtertje zijn geschreven, zelf heeft gezegd nooit deze liederen te kunnen hebben gecomponeerd nadat ze was overleden. (Ook de opnames die het materiaal vormen voor ‘L’Oiseau’ zijn van eerder, maar door Foussat bewerkt en geredigeerd in 2012.) Voorgangers van dit ‘subgenre’ van de necrofonie binnen de hedendaagse geïmproviseerde muziek zijn er ook: Jason Lescalleet’s ‘The Pilgrim’; Rowe & Tilbury’s ‘For Doris’; Jason kahns ‘Vanishing Point’ – misschien dat het soms op een abstracter niveau, met middelen die niet direct een naturalistische of psychologische expressiviteit hebben, ook mogelijk is om uitdrukking te geven aan een in haar niet geabstraheerde vorm mogelijk destructieve emotionaliteit. En hoeveel van dergelijke ervaringen liggen er besloten binnen de abstracte hedendaagse geïmproviseerde (en gecomponeerde) muziek? Zullen we ooit al deze ervaring kunnen peilen, of blijft deze besloten binnen een ten diepste persoonlijk en voor anderen ontoegankelijk geluidsuniversum? Bij Foussat komt het, halverwege ‘L’Oiseau’, allemaal ook ineens heel dicht bij: daar klinkt, als het centripetale element van de plaat, een kort gedicht van Victor Foussat, aan wie de plaat is opgedragen. De zoon van de componist? Suïcide? Vul ik dit zelf in? Een heel verhaal wordt verteld, niet met conventionele communicatiemiddelen, maar met de intuïtie van de sjamaan die de onmenselijke krachten van de elektriciteit via zijn VCS3 modulaire synthesizer omzet in rauwe menselijkheid.

tekst:
Mark Paauwe
beeld:
Jean-MarcFoussat_Loiseau
geplaatst:
ma 5 jan 2015

Nog meer nieuws krijgen over muziek en kunst?

Schrijf je in op de Gonzo (circus)-nieuwsbrief!