In één dag kan je veel indrukken verzamelen op Incubate in Tilburg, zo ervaarden we. Want naast alle muziek is er aan een hoop andere invulling gedacht: een expositie, animatie- en andere films, performances, een tentoonstelling van Hans Stevens op twee locaties… Af en toe ligt de nadruk nogal overheersend op het betrekken van zoveel mogelijk mensen bij het festival, ten koste van de kwaliteit, maar ondanks dat blijft de energie van een evenement dat zich niet al te druk maakt over conventies overeind.
Het meest genoten wij gisteren misschien wel van de animatiefilms van Open Film, van recent afgestudeerden aan academies in binnen- en buitenland, die te zien waren in de filmfoyer, zoals het ontroerende ‘On the Water’ van Yi Zhao en zeker ook het spannend-poëtische ‘Gallop’ van Dominique Bongers. De diversiteit in de manier waarmee de makers met het medium omspringen, zorgden ervoor dat we met plezier de reeks jonge animaties ondergingen.
- Open Source Expo bij de Koepelfabriek
De ‘Open source expo’ is een van de beeldende kunst-bijdrages van Incubate. En die is niet gering. Deze expo is namelijk gebaseerd op het concept dat iedereen, professioneel of niet, kunst kan insturen, een ‘leuke’ en positief bedachte insteek, die vorig jaar een verrassende tentoonstelling opleverde en nu dus voor herhaling vatbaar werd geacht. Maar oeps, daar zijn wij het toch niet helemaal mee eens. Want naast het feit dat het natuurlijk een slimme manier is om veel mensen actief te betrekken bij het festival, is het resultaat een beetje platjes. Je merkt nu al dat zo’n herhaling niet anders kan dan leiden tot een variatie op hetzelfde thema. De Koepelhal, waar deze gigantische expo met dus ook veel ‘werk’ plaatsvindt, is overigens wel een prachtige locatie. Maar ook in het gebruik daarvan missen we iets. In plaats van de maat van deze monumentale hal te benadrukken door er een gepaste (rauwe) setting in te bouwen, staan er nu brave witte wandjes en zijn de werken allemaal netjes en haast museaal op de muur geplaceerd. Een concept als ‘open source’ exposeren vraagt ook een meer open benadering van de opstelling, vinden wij. Dus volgende keer op zijn minst graag iets meer wildernis, iets meer verrassing om de hoek, iets meer verdwaling en overrompeling.
- Capitalism works for me true/false, Steve Lambert
Bij Vertoningsruimte Argument, een plek waar talloze intussen meer of minder bekende kunstenaars in de eerste fase van hun praktijk ooit experimenteerden met hun werk, is in het kader van Incubate een tentoonstelling te zien van Hans Stevens: ‘de weg bij het een boek EN’. Het blijkt om ’s mans levenswerk te gaan, gebaseerd op zijn zelfbedachte ‘EN-principe’. Wij kwamen er niet echt in, je moet het namelijk hebben van wat minimale kijktips en wat dromerige schrijfsels die op de muur geprojecteerd worden of hier en daar tussen een mapje leesbaar worden, naast vierkantswortels en andere onduidelijke tekens. Om u een idee te geven, een citaat uit de flyer, in de woorden van de kunstenaar zelve: “(…) Aanvankelijk nog zingend en klingend, ’t braafste jongetje van de klas, werd het langzamerhand ernst: verslag van en aan de wereld, schilderend, tekenend, schrijvend en rekenend van hersenpan tot en met heelal. Dat zijn zo’n twee miljoen papiertjes, meestal A4: de EN-collectie. Zogenoemd dus omdat er een EN-principe aan ten grondslag ligt, dat ik in de jaren 70 en 80 ontwikkeld heb. Dit is een meerdimensionaal ’taalontwerp’, gestalte gegeven in ‘de weg bij het een boek EN’, dat voor kort nooit voltooid was” en ga zo maar door. Als je maar genoeg praat, wordt het vanzelf wat, zo ervaarden wij het. We houden er dan ook niet meer aan over dan het verlangen naar wat meer tegemoetkomende diepgang in deze (we zeggen het niet graag maar het is nu wel eventjes toepasselijk: typisch Nederlandse) woordenbrij. Deze tentoonstelling heeft ook nog een tweede deel bij galerie Kolos, maar daar geraakten wij niet meer. Misschien was dat wel een aanvulling geweest.
- Hans Stevens bij Vertoningsruimte Argument
Als onofficieel onderdeel van Incubate kan je bij Kunstpodium T naar ‘Autonomie +’ gaan kijken, waar Stichting Cultuurestafette de uitkomst toont van een onderzoek naar de autonomie van hedendaagse kunstenaars. Dit is een opvallend volwassen en geconcentreerde beeldende tentoonstelling van de jonge kunstenaars Anita Hrnic, Niek Hendrix en Pim Kersten. Zeker een aanrader.
- Inside Out, JR
En dan hebben we nog niets gezegd over het megalomane moederproject ‘Inside Out’, van de Franse kunstenaar JR, waarvoor elke Tilburgse moeder gefotografeerd kon worden en nu door de hele stad terug te vinden is, of over de doeltreffende discussie-stimulerende installatie ‘Capitalism works for me true/false’ van Steve Lambert, of over de ‘New Jacks 4.0’ tentoonstelling bij de BKKC.
- Angela de Weijer bij New Jacks 4.0 (BKKC)
Die laatste toont werk van vijf jonge afgestudeerden. Vooral het werk van Angela de Weijer, die geluidsfragmenten van Incubate in doosjes aan de muur hangt, en Erik van Liere die het intieme van de tijd vastlegt in zwartwit foto’s gecombineerd met blokken beton, vonden wij daar van artistiek vernuft getuigen.
Incubate is er duidelijk voor en door veel mensen en bij momenten schuurt al die openheid (‘open poetry’ is er trouwens ook nog) een beetje met de gefragmenteerde manier waarop alles uiteindelijk een plek heeft gekregen. Ook lijken al deze projecten een beetje een eigen leven te leiden, buiten de muzikale programmering van het festival om. Desondanks zullen wij geboeid afwachten wat Incubate ons volgend jaar op kunstgebied weer voorzet want er valt zonder twijfel meer te halen uit al die openheid.