Januari 2012. Het is weer tijd voor de grote jaarlijkse tour d’Eurosonic. Het Eurosonic Noorderslag Festival staat al sinds jaar en dag bekend als één van de beste netwerkfestivals voor ‘popmuziek-professionals’ uit de hele wereld.
Het is geen geheim dat de bezoekers van het festival een belangrijkere rol spelen dan de optredende acts. Een recensie van het publiek is misschien zelfs een beter idee dan een recensie van de acts, mede omdat die laatste zeker dit jaar (Bezuinigingen! Crisis! Rampspoed!) aan de veilige, risicoloze kant van het Europese poplandschap zijn gekozen. Toch zijn er tussen het netwerken door een bescheiden aantal mooie krenten uit de Europese pop-pap gevist. Wat onderzoek vooraf wees uit dat op woensdag de spoeling wel erg dun was, dus begint grote Eurosonic-tour op donderdagavond.
Netwerketentje
Maar eerst: het Netwerk Etentje. We zijn uitgenodigd door een collega-muziekjournalist van een ander tijdschrift. Aan tafel zitten ongeveer vijftien jonge knappe mensen: journalisten, boekers, programmeurs en promotors van verschillend pluimage. Aangezien ik zelf ook het een en ander te promoten heb (waaronder Gonzo (Circus)), zit ik op de juiste plek, recht tegenover de muziekprogrammeur van het grootste kijkcijferkanon van Nederland. Ik steek mijn promopraatje af, maar wordt halverwege prompt in de rede gevallen door een pr-dame. “OH-MY-GOD! In mijn iPhone zit exact dezelfde barst als in de jouwe!!!” Mijn gesprek zal nooit meer worden hervat… De toon is gezet. Deze avond wordt getekend door oeverloze smalltalk en blabla. Laten we hier snel weg gaan, tijd voor wat goede muziek.
We zijn net op tijd om het grootste deel mee te pikken van de Noorse band 120 Days. Goede herinneringen! Ik probeerde vier jaar geleden met hun gelijknamige album indruk te maken op mijn toenmalige lief, met succes. De band is niet nieuw meer, maar nog altijd in uitstekende vorm mede dankzij de paar indrukwekkende synths op het podium. Nog steeds maakt het viertal mooie geluidslandschappen die tussen post-rock en krautrock à la Neu hangen. Nieuw is dat ze dansbaarder zijn geworden. Een beetje zoals LCD Soundsystem, inclusief koebel, en dat doen ze goed. Er wordt door zanger Jonas Dahl opzichtig geflirt met de twee meisjes die het aandurven zo vroeg op de avond vooraan een dansje te wagen. Maar al het gelonk en geflirt terzijde, muzikaal blijft 120 Days een charmante band die nog jaren mee kan. Later zou het zelfs het hoogtepunt van de avond blijken te zijn, maar dat wisten we toen nog niet.
Snel door naar Rocket Number Nine. Vooral door de raakvlakken met Four Tet werden we naar dit Britse duo getrokken. Daar kregen we geen spijt van. Met de minimale opstelling van live jazzdrums en een knappe synth zorgen de geconcentreerde broers voor slimme instrumentale songs met prachtige opbouw, waardoor het blijft boeien. De meeste nummers beginnen ambient, maar eindigen bijna allemaal ongemerkt in een heftig BAMBAMBAM. En dat is toch wel fijn voor iedereen.
The system
Geen Eurosonic zonder Vera en daar gaan we dan ook heen. Onderweg komen we wat interessante programmeurs en directeuren van grote podia en festivals tegen waar ik mijn zaakje maar wat graag wil pluggen, maar kom erachter dat mijn 1-minuut promopraatje rammelt aan alle kanten. Meteen heb ik grote spijt dat ik dit niet wat beter heb voorbereid, want elevator pitch, wat was dat ook alweer? Er zouden zich die avond nog vele andere gemiste kansen voordoen. De rijen voor de podia zijn zoals ieder jaar tientallen meters lang, maar lossen zich sneller op dan ze eruit zien. ‘BLIEP’ doet het festivalbandje, als we de zaal betreden. Pardon? Voor het eerst heeft Eurosonic een systeem ingesteld waarbij de bezoekers worden gescanned bij het verplichte in- en uitchecken. Op de RFID-chips in het armbandje staat (persoonlijke?) informatie over de bezoekers. Het festival pioniert op deze manier slim met bezoekersonderzoek. Maar veel bezoekers moeten er terecht weinig van hebben. Het is bijvoorbeeld geheel onduidelijk welke gegevens de chip bevat, maar vooral: waarvoor deze gegevens worden gebruikt. Het festival biedt nergens inzage in deze schimmige manier van informatie verzamelen en dat geeft velen een gevoel alsof ze permanent worden gecontroleerd. Geen enkele bezoeker heeft om dit onderzoek gevraagd en toch wordt het opgedrongen. Sterker nog, het is de status quo op Eurosonic 2012. Er wordt wel mogelijkheid geboden aan deze bezoekende professional om haar eigen chip uit te schakelen, maar daar dient ze zelf moeite voor te doen: “Daarvoor moet u bij een andere balie zijn, mevrouw”. Het is het zoveelste hedendaagse voorbeeld van hoe ‘the system’ popcultuur inkapselt en saneert. Was popmuziek voor tieners ooit de perfecte uitvlucht van alle controlerende instanties zoals ouders en overheid, tegenwoordig ìs popmuziek de controlerende instantie. De vertrutting van wat ooit een tegencultuur was, is op Eurosonic compleet. Andere festivals zullen wellicht spoedig volgen.
Hopelijk biedt de psychedelische rockband Thulebasen uit Denemarken ons een herinnering aan de onaangepaste, rebelse kant van deze ‘tegencultuur’. De mensen die ons passeren, terwijl ze langs de rij wachtenden de Vera ontvluchten geven ons goede hoop. “Nou, veel succes hoor! Ik ben in ieder geval doof”, vertrouwen ze ons toe. Dat is meestal een goed teken. Eenmaal binnen overvalt me een gevoel van herkenning. Dit is gewoon een grungebandje, alsof ze rechtstreeks uit de jaren1990 komen. Dat is ook het enige aardige wat er aan ze te beleven is. Snel door naar Elektro Guzzi (die je al eerder kon horen op Mind The Gap). Het is de eerste band op wie de hele zaal aan het dansen is. Ah, zo kan het dus ook! De funky techno van het Weense trio doet denken aan een live optreden van !!! minus irritante zanger. Een uitstekende live-ervaring dit, met een continue kadans waarop het moeilijk stilstaan is.
Later op de avond ontdekken we een volledige nachtelijke danceprogrammering in club Subsonic. Deze ondergrondse voormalige stripclub zelf is een aangenamere ontdekking dan de dj’s die er geprogrammeerd staan. Eurosonic blijft toch een popfestival en geen dancefestival. En met die gedachte wordt de donderdagnacht afgesloten met veel goedkoop bier en de eindeloze openingstijden in de beruchte Groningse nachtcafé’s.
Gezien: Eurosonic, Groningen, donderdag 12 januari 2012