David Dramm voert in de Haarlemse Philharmonie met zijn twaalfkoppige ensemble Labyrinth de complete versie van het Velvet Underground & Nico-album integraal uit.
In een eerder interview door Peter Bruyn zegt David Dramm over dit album: “Voor mij is dit album een blauwdruk voor alles wat leuk is aan popmuziek. Als deze plaat een week later was opgenomen had-ie weer totaal anders geklonken. Ik zie de stukken niet als afgeronde ‘statements’, maar als een stadium in een proces. 999 van de duizend popsongs die opgenomen worden zijn in feite definitieve versies. Die kun je als je ze naspeelt alleen nog maar ironiseren of becommentariëren.”
Daarom koos Dramm er voor alle stukken zelf te bewerken en te laten bewerken door meestercomponist Yannis Kyriakides en zijn eigen echtgenote Anne La Berge. Dramm eiste wel dat iedere bewerking even lang moest zijn als het origineel, om de ‘flow’ van het oorspronkelijke album vast te houden. Maar de originele instrumentatie moest overboord.
Tijdens Club Phil in de Haarlemse Philharmonie valt het direct op dat het toch lastig blijft van originelen los te komen. Velvet Underground & Nico (1966/67) is een plaat die zo extreem in ons aller geheugen is geëtst, ons ernstig genetisch heeft aangetast, dat het bijna onmenselijk is het daarbij ingesleten (muzikale) gedrag om te buigen naar een nieuwe manier van vertolken. En het roept de vraag op waar ligt de grens van cover en herbewerking.
We leven nu eenmaal in een tijd dat van alles uit het verleden uit de kast wordt getrokken om die ‘goede’ oude tijd te laten herleven. Reünie concerten en integrale uitvoeringen van topalbums zijn schering en inslag. Dramm’s intenties zijn oprecht. Er vloeien een aantal prachtige herbewerkingen over ons heen. Maar juist als na het Velvet Underground & Nico album twee eigen ‘Factory’ composities worden losgelaten op de zaal, valt er een loden last van de schouders en voelen de twee ‘toegiften’ als een bevrijding.
De opening ‘Sunday Morning’ vanuit de gehele ruimte ingezet door meerdere triangels geeft een warm vroeg Kerstgevoel. En wie de eerdere Analecta ‘I’m Waiting For The Man’ rock-bewerking (1993) van Dramm nooit tot zich heeft genomen zal blij verrast zijn geweest met de stevige groovy uitvoering, plus een croonende David op scherp. Bij een heruitvoering van ‘Femme Fatale’ hoort natuurlijk een eigentijdse femme fatale. Die heeft Dramm gevonden in aanstormend zangtalent Simin Tander. Ze geeft de kale ietwat koele versie van Nico een hedendaagse, broeierige sfeer mee.
Tot zover blijft Labyrinth dicht langs de originele versies schuren. Is er te veel verstrengeling bij Dramm met het oorspronkelijke materiaal? Tot dusver hebben we namelijk alleen maar Dramm arrangementen gehoord. Vanaf ‘Venus In Furs’ gaan er uitbestede bewerkingen passeren. Anne La Berge geeft ‘Venus In Furs’ een verrassende instrumentatie mee. Een schitterende solo van Naomi Sato op de sho en dreigend handmatig aangeslingerd luchtalarm tillen het stuk halverwege boven het covergehalte uit. La Berge legt het zwaartepunt in ‘Run Run Run’ bij de ritmiek binnen de blazerssectie. De voorliefde bij Dramm voor ritmische elementen zorgen er voor dat hij de bijdrage van La Berge uitvergroot. Hetgeen bij ‘All Tomorrow’s Parties’ uiteindelijk resulteert in een furieuze versie.
Bij ‘Heroin’ en ‘There She Goes Again’ komt de vakkundigheid van componist Yannis Kyriakides om de hoek kijken. In ‘Heroin’, met zuigende ondertoon, wordt de hallucinerende werking opgeblazen. Het ensemble verbreedt de eenvoudige en oorspronkelijke ‘lick’ naar een opgefokte climax. Vooral bij ‘There She Goes Again’ werkt het arrangement vervreemdend en wordt het stuk onherkenbaar en eigenzinnig. ‘I’ll Be Your Mirror’ wordt letterlijk op een glazige wijze uitgevoerd. Met bespeeld glaswerk en een meestentijds breekbare interpretatie van Simin Tander. Blijft wel jammer, stemkunstenaars eigen, dat ze aan het einde van dit tedere werkje haar stemkwaliteiten dominant wil etaleren. Tenslotte komen we via ‘The Black Angel’s Death Song’, met opnieuw een wonderschoon arrangement van La Berge, uit bij ‘European Son’ (bewerking door Kyriakides). Een minimal electro basistape stuwt het ensemble naar een orkestrale uitvoering van het slotstuk. Op plaat zweverig uit de bocht vliegend, hier met beide benen op de grond.
Tot besluit speelt Labyrinth de eerste twee songs van een door Dramm gecomponeerde liederencyclus, genaamd ‘The Factory’, gebaseerd op de haat-liefde verhouding tussen Andy Warhol en Edie Sedgwick. ‘Galatea’ en ’22 Stories High’. En zoals al eerder geschreven, voelen de nummers bevrijdend, met een jazzy-groove en op het lijf geschreven van zangeres Simin Tander.
Gehoord: Philharmonie Haarlem, 22/11/2012
Nogmaals te horen op donderdag 24 november in Bimhuis (Amsterdam) om 20:30.