De showbusiness – de bedrijfstak van de kunstjes – is niet alleen één van de meest creatieve, maar ook één van de meest gediversifieerde nationale sectoren. Je vindt er naast volksvertegenwoordigers en mandaathouders ook zangers, muzikanten, televisiemakers, acteurs, dichters enzovoort. Werkzekerheid is een verre droom, loonafspraken zijn er niet, beroepsnormen al evenmin. Kortom: spanning en onzekerheid primeren.
Sociologen en andere wetenschappers houden de evolutie van dit meest bruisende onderdeel van de tertiaire sector al decennialang nauwlettend in het oog. Onverdroten pogen zij de structuren en dynamiek ervan in kaart te brengen, voorlopig echter zonder veel succes. Steeds complexere modellen worden uitgeprobeerd, maar de showbizz is vooralsnog niet in een model te vatten.
Toch lijkt een eerste, voorzichtige conclusie geoorloofd: naast de gebruikers van de sector, zijn er enerzijds de beoefenaars en anderzijds de stewards. Deze stewards vormen de noodzakelijke schakel tussen beoefenaar en gebruiker. Zij duiden de toegevoegde waarde van de aangeboden diensten, maken ze hapklaar, en verpakken ze. De sectorale dynamiek lijkt te steunen op het broze evenwicht tussen deze drie partijen.
Toch doet ook deze analyse afbreuk aan de essentie van de showbusiness. Hier gelden immers geen grenzen. Integendeel: kruisbestuivingen tussen beoefenaars en stewards zijn legio en ook noodzakelijk voor de uitwisseling van creativiteit. Hokjesdenkers horen per definitie niet thuis in de showbizz.
Neem nu de audiovisuele media: presentatoren worden deelnemers en vervolgens juryleden, en vice versa. Terecht. Want het ergste dat een beoefenaar of steward kan overkomen, dat is: typecasting. Opgesloten worden in een hokje. U weet wel: eens presentator, altijd presentator. Of je wordt keer op keer gecast als acteur. Tot de mensen denken: die man, die kan enkel acteren. Of presenteren. Of in het parlement gaan zitten. En dat is zonde, want deelnemers aan de showbizz zijn bij uitstek veelzijdige mensen. Wie van hen kan niet én foutloos een vooraf ingestudeerde tekst voordragen, én leuk uit de hoek komen, én met het nodige sérieux een ideologische boodschap uitdragen?
Maar helaas: velen voelen zich geroepen, weinigen slagen. Niet de techniciteit van de functie stelt zozeer een probleem, het is veeleer de eenzaamheid van de job. Collega’s in de strikte zin van het woord heb je niet, je familie wil je liever niet kennen, en vrienden heb je al helemaal niet – die zijn alleen uit op je geld. Wie moet je dan in de woonkamer noden voor de zondagse scrabble? Voor wie tuig je nog een kerstboom op?
Nochtans bestaat er een even radicale als eenvoudige oplossing tegen de eenzaamheid: je besteedt je vrije tijd gewoon uit. Waarom niet optrekken met andere beoefenaars, ja met enkele stewards? De huiselijke types nodigen wat bevriende stewards uit voor een spelletje of een avondje gezellig tafelen; de stewards stellen wat vragen en filmen wat, iedereen factureert aan elkaar. Kortom, het nuttige wordt aan het aangename gepaard. Anderen spreken voor hun spelletjesavonden liever af op neutraal terrein, bij voorkeur een centrale plek die iedereen al kent. Televisiestudio’s zijn dan ideaal. Daar kan je je laten trakteren, en met wat geluk kan je later op de avond nog aanschuiven bij een kookprogramma. Als alles meezit, ga je zelfs met een prijs naar huis – en is dat niet waar elke beoefenaar uit de showbizz naar streeft: erkenning?