Waar blogcollega Niels zich heeft gebogen over het muzikale aanbod van 5 days off, probeer ik in dit stuk de kunstkruimels van het festival bij elkaar te vegen. Verschillende films, kunstprojecten en installaties waren dit jaar onder de noemer ‘5 Days On’ te zien in Paradiso, NiMK, de Balie en de Melkweg. Een blik op de synthese tussen elektronische muziek en de kunsten.
Zonder duidelijke curator, maar met veel samenwerkingen tussen kunstenaars en muzikanten staat het programma op de website van 5 days on aangekondigd als het kunst-en verdiepingsprogramma van het festival. Die verdieping is juist waar het geheel een beetje schuurt.
Helpende handjes gezocht
Eerst op zoek naar kruimels in De Balie. Een analoge twittermuur aldaar was voorzien van een aantal A4rtjes met hartekreten als ‘Ik voel hem nog niet hoor # 5 days off!’ en heuse stickers met het bekende facebook like duimpje. Ook hingen er foto’s die backstage gemaakt waren; een goede mogelijkheid om te kijken wat er achter de schermen van het festival gebeurt. In werkelijkheid lijkt het meer een verzameling van foto’s van mensen met blikjes bier en fans met artiesten. Echte creativiteit wordt hier dus niet echt gebotvierd.
Rechts naast deze wand vinden we een hands on installatie van Weense kunstenaar Jorg Piringer met de vrij algemene titel ‘abcdefghijklmnopqrstuvwxyz’ waar je op een touch screen klanken van letters kunt laten zweven en klinken en zo zelf kleine geluidscreaties kunt creëren. Omdat het touchscreen op een houten pilaar met een geintegreerde speakerbox was bevestigd, het beeld bevroren leek en er geen uitnodiging hing tot aanraken (kunst heeft over het algemeen een geconditioneerd ‘can’t touch this’ credo) stond deze installatie er eenzaam bij. Dat is tevens de keerzijde van hands on installaties; als er geen hands on zijn, lijken ze soms statisch en wordt men niet uitgenodigd tot verder onderzoek. Hier een Youtube filmpje van de installatie, met een adres waar je het kunstwerk als App kunt downloaden. Gegarandeerd succes in een volle treincoupé of op een saaie verjaardag:
www.youtube.com/watch?v=PycAnT8-F5c
Avant Garde strijdt met Lone
Iemand eet een boterham uit een zakje, een bezoeker komt binnen met een zuur ruikend kopje koffie. De zaterdagavond is duidelijk nog jong als we in de kleine zaal van Paradiso kijken naar Die Abenteuer des Prinzen Achmed (Lotte Reiniger, 1923-1926). Een schimmenspel welke op magische wijze vertelt over een liefdesgeschiedenis die gebasseerd is op 1001 nacht en waarin een snufje van Aladin huist. Fel gekleurde achtergronden, een prachtige Afrikaanse tovenaar en dito prinses en natuurlijk het bijzondere gegeven dat je naar een schimmenspel van 80 jaar oud aan het kijken bent werden hier en daar verpest door het feit dat de begeleidende muziek van de Engelse DJ Lone weinig synthese met de film bood. Slechts op sommige momenten ondersteunde de muziek deze avant garde klassieker echt goed. Dit neemt niet weg dat Lone een zeer goede set draaide met hier en daar dromerige, wazige IDM, maar vooral gevarieerde beats waaruit een brede muzikale basis blijkt. Als toeschouwer moest je vaak een zwaartepunt kiezen; de film of de muziek.
Open Circuit met enthousiaste jeugd
Dan de Melkweg, waar in een zaaltje de fantastische installatie Open Circuit van Haag/Rumori/Windisch/Zeller te zien is. De witte ruimte is langs muren en op de grond bekleed met koperdraad, waar de bezoeker draadloze speakers die als kleine witte cilinders zijn vormgegeven kunnen plaatsen. Eenmaal geplaatst klinkt er uit de speaker een (industrieel) geluid, en hoe meer je er verplaatst, hoe meer geluid je creeërt en hoe intenser het geluid de ruimte voelt. Fijn te zien dat er 4 jongens helemaal opgingen in hun eigen creatie, waardoor duidelijk werd dat hands-on wel degelijk succesvol kan zijn. De bezoeker bepaald wat en hoe lang er iets te horen is. Een mooi gebaar gezien het feit dat alle bezoekers van 5 days off doorgaans geen controle hebben op het geluid van hun favoriete acts, maar op deze manier zelf totale invloed hebben op geluid en stilte.
Mijn natuurkundeleraar had dit ook heel leuk gevonden
De link tussen de essentie van muziek, elektronica en natuurkunde wordt gelegd in de Rabozaal bij Wave Field Synthesis, aangebracht door collectief the Game of Life. Wel een plek waar je zonder vooronderzoek even moet slikken. 192 speakers staan opgesteld in een groot vierkant, met stoelen in het midden. Geluid is niet afhankelijk van stereo of mono en de installatie geeft geluid als het ware ruimtelijk weer. Machinefabriek Dwaalspoor en Yi Youn Kang SiNaW hebben goede composities gemaakt voor deze mobiele installatie, de een met een industriele inslag, en bij de compostie van Kang SiNaW kreeg ik het gevoel dat ik een wereldreis maakte.
Dan nog even een regenboog
Na dit gehang, geschuif, gepiep en gekraak wordt het tijd om eens op de dansvloer te gaan staan, en met een verbrede horizon naar de set van Presk te gaan luisteren. Presk nam de naam van de clubavond Colors letterlijk door te zorgen voor een regenboog op de dansvloer en een publiek wat zo enthousiast was dat het leek of ze de vinders van een pot met goud waren. Goede mixes en fijne dubstep gerelateerde beats zorgden voor wat lucht na dat avondje kruimels zoeken.
Russian Sience Fiction on Grass
Aelita: Queen of Mars uit 1924 werd op zondagavond vertoond in de Rabozaal. |Cine|Sonic| toonde veel films uit het archief van Eye tijdens 5 days off, waaronder het eerder beschreven schimmenspel. Ietwat sceptisch door de eerdere vertoning heeft deze avond veel goed gemaakt. I-F (bekend van de hit Space Invaders Are Smoking Grass) begeleidde de film op respectvolle wijze, gebruikte soms muziek uit de jaren 20, en wist tijdens de spanning op te bouwen door zijn hit perfect in een scene met rebellerende marsmannetjes te plaatsen. Of de film propegandistisch of juist anti-revolutionair is valt lastig te zeggen. Onduidelijk is of Protazanov een eenduidige gedachte in het hoofd had, laten we het erop houden dat de film door de loop van de geschiedenis vatbaar is voor verschillende betekenissen. Prachtig is het feit dat twee Russen, die het gezapige leven thuis beu zijn, en een per ongeluk meegereisde politiekagent, een heuse proletarische revolutie op Mars veroorzaken. De dictator van Mars wordt van de troon gestoten door Aelita en een Rus die eerder in koelen bloede zijn vrouw ombrengt omdat hij haar van ontrouw verdenkt.
Helaas was de film niet overal even goed te volgen vanwege de ietwat krakkemikkige ondertitels, maar de positie van I-F was onderdanig aan de film en juist daarom trad er een perfecte synthese op.
Eindelijk, synthese. De plaatsen waarop de programmering schuurt is de informatievoorziening die erg in situ is. Pas op het moment dat je toevallig ergens binnen loopt zijn er informatiefolders en enthousiastelingen te vinden. Ook mist er een sterke thematiek, iets wat 5 days on goed had kunnen gebruiken om meer bezoekers te trekken en weg te komen met de abstractie van bepaalde installaties. We kwamen de afgelopen dagen veelal verdwaalde bezoekers tegen, die eigenlijk meer op zoek waren naar een beetje rust of een plekje om een joint te draaien. Daar kan dan zelfs een enthousiasteling niets aan toevoegen. De organisatie zocht een zwaartepunt, maar raakte zich daarin kwijt.
Een recensie over de tentoonstelling in NiMK wordt overigens later deze week bijgevoegd.