Lachen om een clownesk (circus)-nummer
Telkens wanneer ik een column heb voltooid voor mijn veelgelezen en -geprezen webrubriek Wanklank, heb ik last van acute inspiratieconstipatie, gepaard gaande met schrijfkramp. Mijn creativiteit valt nagenoeg ogenblikkelijk stil, en zelfs al zit ik tot zwetens toe te persen, er zal geen dwergkonijnenkeuteltje tekst uit mijn tienvingerige tikdarm komen. Volgens mijn psycho-enteroloog is dat evenwel niets om me zorgen over te maken: acute inspiratieconstipatie is een natuurlijk gevolg van het wegvallen van de prestatiedruk, die er normaliter voor zorgt dat ideeën worden voortgestuwd in de hersenkronkels. Het ongemak verdwijnt ook vanzelf, na een paar weekjes intellectuele rust.
Nadat ik de laatste hand had gelegd aan mijn recentste paskwil Beestenboel is baas, een monumentaal meesterstuk over de band Animal Collective van maar liefst acht (8!) A4’tjes, schreef ik mezelf dan ook terstond een veertiendaagse relaxatiekuur voor. Om op verhaal te komen, diende ik een tijdje te stoppen met schrijven, en me te beperken tot wat lezen. Ik kon in elk geval spoedig alweer lachen, onder meer om deze rooie kop in de krant De Standaard, boven een artikel over de pasgeboren zoon van een Vlaams zangeresje: “Isabelle A bevalt van Storm”. “Hé,” meesmuilde ik tegen mijn nieuwe denkbeeldige vriendin, “wat een originele omschrijving voor vaginale flatulentie.” Ha, ze moest haast piesen van het proesten!
Mijn gulle opdrachtgever Gonzo (circus) – per bijdrage toucheer ik een honorarium van zo maar eventjes “duizendmaal dank” – respecteert gewoonlijk mijn eigenmachtig verleende recuperatieverlof. Onze stilzwijgende arbeidsovereenkomst werd ditmaal echter brutaal geschonden, nota bene nog geen uur na de laatste deadline! Ik was rustig wat research aan het verrichten op het internet, omtrent de humanitaire gevolgen van het aanslepende conflict in Oost-Congo (www.youporn.com), toen er plots een mail van de redactie in mijn elektronische brievenbus plofte. Die bleek, behalve de gebruikelijke litanie van loftuitingen, een gênante smeekbede te bevatten: “Overigens, professor, eind november verschijnt de honderdste Gonzo (circus). Dat wordt een dubbeldikke luxe-editie, die integraal gewijd zal zijn aan de nieuwe culturele voorhoede uit de Lage Landen. Wij, uw mede-gonzoïsten annex bewonderaars, zouden de koning te rijk zijn, indien we een Wanklank-gelegenheidscolumn konden opnemen in het feestnummer. Die hoeft heus niet zo uitgesponnen te zijn als uw jongste huzarenstukje; een cocky teaser van een paar pagina’s volstaat allang! We willen vooral onze abonnees – jazeker, het zijn reactionaire digibeten met een pathologische papierfetisj, maar ze spekken nu eenmaal onze beurs – een keer laten meegenieten van uw vermakelijke recalcitrantie. Immers, met permissie, u bent een grappige kerel!”
Ik, slechts een ongeletterde dilettant, heb er geen flauw idee van waarom die hielenlikkers me aanzien voor een academicus – of zouden ze daar verkeerdelijk van uitgaan, omdat de faculteit Letteren en Begeerte van de Universiteit van de Liefde mij de eretitel doctor clitoris causa heeft toegekend? Enfin, ik heb hen per omgaande e-post laten weten geen gehoor te zullen geven aan hun oproep, om de volgende trits redenen: “Primo, ik hou er niet van te worden gestoord terwijl ik, uit therapeutische overwegingen, vlijtig zit te niksen. Secundo, wat bedoelen jullie met ‘u bent een grappige kerel’? ‘Grappig’, hoezo? Hoezo ben ik ‘grappig’? ‘Grappig’ als een clown? Amuseer ik jullie, maak ik jullie godverdomme aan het lachen? ‘Grappig’, hoezo? ‘Grappig’ als Joe Pesci in Goodfellas? Get the fuck outta here, Gonzo! Mijn rubriek is geen jokebox! En tertio, ik constateer dat mijn aangeboren recalcitrantie een gimmick dreigt te worden. Bijgevolg zie ik me genoodzaakt om jullie verwachtingspatroon aan diggelen te slaan. Willen jullie tegendraadsheid? Oké, dan zal ik mijn tegendraadsheid doorvoeren tot in het extreme, en niet langer tegendraads zijn. Hoe meta! En de kenmerkende geaffecteerde schrijfstijl gooi ik mee overboord. Wanklank wordt voortaan sec as fuck (sic)!”
Ach, dat laatste is een loos dreigement: deze “stoorzender voor de kritische harmonie” blijft een onverbeterlijke polemist, bitch! Eerlijk gezegd, ál mijn voormelde bezwaren zijn in feite smoesjes. Ik kan best begrijpen dat die bruinwerkers van de redactie me in mijn kont kruipen, in de hoop een exclusieve Wanklank-column los te krijgen. Ze zullen allicht uitsluitend artikels van topkwaliteit willen publiceren in het honderdste Gonzo (circus)-nummer (dat moet toch in íéts verschillen van de negenennegentig voorgaande, nietwaar?), met een succulente pennenvrucht van dit natuurtalent met pit als de kers op de taart (al zou die niet meer zijn dan een garnituurtje, bovenop een homp luchtig gebakkenluchtgebak van de warme luchtbakker). En ik zal me er maar bij neerleggen: ik bén een grappige kerel. Jesse, mijn nieuwe denkbeeldige vriendin (www.jessejane.com), bescheurt zich om mijn fijnzinnige humor. Nadat ik haar onlangs in het illusoire oor had gefluisterd dat ik, ha ha, in haar de toekomstige moeder van mijn doodgeboren kinderen zag, heeft ze nog de hele nacht zachtjes liggen huilen van het lachen!
In werkelijkheid heb ik niks geen zin om woorden vuil te maken aan – horresco referens – de Nederlandse en Vlaamse avant-garde. Bekeken vanuit een internationaal perspectief, betekent die namelijk twee keer niets. Laat ik, om een duidelijker beeld te geven, even inzoomen op het terrein van de muziek. In Nederland kan er nooit een avant-gardistische fine fleur tot bloei komen, omdat de poldercultuur geen vruchtbare voedingsbodem vormt voor onconventionele kunst. Epigonen daarentegen rijzen er als paddenstoelen uit de grond. Uit Rotterdam komt onder anderen Machinefabriek, een bewustzijnsvernauwende zwammer die parasiteert op Fennesz, en in staat is tot een perfecte akoestische mimicry van zijn gastheer (dat is bijvoorbeeld goed hoorbaar in het album Ranonkel, een met minimalistische pus gevulde muzikale karbonkel). Zijn stadsbiotoop staat tevens bekend als een hotspot voor socio-ornithologen, want zij kunnen er talrijke vluchten hippe vogels spotten, die in formatie om Machinefabriek heen cirkelen.
In de muffe catacomben van de Vlaamse underground, waar het krioelt van de ratten van de riooljournalistiek (www.cuttingedge.be, www.digg.be, www.goddeau.com), is er eveneens geen creatieve ziel te bekennen. Daar dwalen alleen musicerende monstrums rond, die allen aan hetzelfde euvel mank gaan: ze hebben geen eigen gezicht! Het zijn de misselijkmakende misbaksels van een megalomaan manipulatie-experiment van de frankensteins van de media, namelijk de pseudorebelse radiozender Studio Brussel en het quasionafhankelijke weekblad Humo. In hun aangrenzende laboratoria, respectievelijk de alternatieve hitlijst De afrekening en het rockconcours Humo’s rock rally, hebben zij een generatie wanschapen klonen van buitenlandse raspaardjes gekweekt. Ziehier een triade representatieve voorbeelden, met hun respectieve voorbeelden: Isbells – Bon Iver, School Is Cool – Arcade Fire, The Blackbox Revelation – The Black Keys (of eender welke andere bluesrockband). O, was Mauro Pawlowski nog maar de anarchistische geluidsterrorist uit de hoogdagen van Evil Superstars! Dat revolutionaire combo kogelde met zijn debuut Love is okay een molotovcocktail van metal en hoempapamuziek door het vastgeroeste denkraam van de Vlaemsche muziekscene. Doch helaas, momenteel speelt de voormalige beeldenstormer gezapig de tweede viool bij het tegenwoordig al evenzeer bezadigde dEUS. Sterker nog, hij valt voor een vriendenprijsje in te huren voor al uw festiviteiten. Op de muzikale viering van Gonzo (circus)’ vijftienjarige jubileum heeft de brave borst zelfs een gelegenheidsduo gevormd met – mirabile dictu – Machinefabriek (Jut en Jul doopten zichzelf The Mauromachine – een naam waarover denkelijk net zo lang werd nagedacht als de tijd die het kost om hem uit te spreken).
Om kort te gaan, want het schoot me zojuist te binnen dat ik eigenlijk nog steeds met recuperatieverlof ben: Jurgen Tas zal niet verschijnen in de papieren party van Gonzo (circus)! Ik distantieer me van een Fabeltjesblad, dat zijn medewerkers gebiedt hun oortjes dicht en hun snaveltjes toe houden. Ik ben geen uil, hoor, meneer! Afijn, laat ik tot slot de conclusie van dit requisitoir ook nog even woordspelig en polemisch formuleren, teneinde de talloze Wanklank-fans te plezieren: jullie favoriete kakker schijt op nummer honderd! (Hé, waarom zou ik op mijn woorden moeten letten? Mijn vrienden van de redactie kunnen deze Facebook-notitie toch niet lezen. Tenminste, als ik de privacyinstellingen van mijn profiel goed heb aangepast … Ha, stel je voor dat ze ter vergelding dit schimpschrift zouden publiceren in de gewraakte uitgave. Shit zeg, wat een afgang ware dat voor deze creatief geconstipeerde drol!)
dr.c.c. Jurgen Tas